پایان اولین خورشیدگرفتگی قرن

از ساعت 13:28 روز سوم آبان، اولین خورشیدگرفتگی قرن در ایران آغاز شد و مردم در گوشه و کنار کشورمان توانستند شاهد این خورشیدگرفتگی جزئی باشند. این خورشیدگرفتگی جزئی به وقت جهانی از ساعت ۹ صبح از شمال اروپا (جزیره ایسلند) آغاز شد و در ساعت ۱۳ در شمال اقیانوس هند به پایان رسید و حداکثر گرفت در میانه روسیه با قدر ۸۶ درصد رخ داد‌. به گزارش مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، در بازه زمانی چهار‌ساعته این خورشید‌گرفتگی، حداکثر گرفت در خراسان شمالی و بجنورد با قدر ۶۹ درصد و کمینه گرفت در چابهار با قدر ۵۱ درصد بود. 

درصد این کسوف در مناطق مختلف متغیر است و از حدود ۴۳ درصد در بندرعباس تا حدود ۶۰ درصد در بجنورد و مشهد (بیشترین درصد گرفتگی در بین مراکز استان) سطح خورشید با قرص ماه پوشانده می‌شود. زمان و حداکثر پوشیدگی در سایر نقاط ایران با تهران متفاوت است.

 این مقدار حداکثر 62 درصد در شمال شرق کشور تا حداقل 39 درصد در جنوب کشور متغیر بود. این کسوف از مناطق غربی ایران آغاز شد و از ساعت ۱۳:۲۸ در ارومیه و ۱۳:۳۸ در ایلام قابل مشاهده بود و به تدریج شهرهای دیگر رو به مرکز و شمال شرق کشور شاهد آغاز این خورشیدگرفتگی جزئی بودند. خورشیدگرفتگی در ایران حدود ساعت ۱۵ به اوج خود رسید.

کل گرفت در تهران هم دو ساعت و ۲۲ دقیقه بود که شروع آن از ۱۳:۴۱ بود و تا ۱۶:۰۹ نیز قابل رؤیت بود. زمان اوج گرفت با قدر ۶۴ درصد در ساعت ۱۴:۵۸ بود. برای دیگر نقاط کشور هم نزدیک همین بازه زمانی اتفاق افتاد.

هم‌زمان با این اتفاق، تصاویر این رخداد نجومی از ساعت ۱۳:۳۰ تا ۱۶:۱۵ به صورت زنده در تارنمای رصدخانه خیام سازمان فضایی در حال پخش بود. این تصاویر از طریق تلسکوپ خورشیدی مجهز به فیلتر طیف اچ-آلفا دریافت شده بود.

این ‌خورشید‌گرفتگی با چشم معمولی اما با فیلترهای استاندارد یا عینک‌های خورشید‌گرفتگی قابل رؤیت بود و به گزارش خبرنگار علم ایرنا، بر این اساس گرفتگی‌ای که با آن روبه‌رو شدیم مربوط به چرخه ساروس ۱۲۴ است که هر ۱۸ سال و ۱۱ روز یک بار رخ می‌دهد. این گرفت در اروپا، شمال آفریقا، کل خاورمیانه و بخشی از هند رخ داده است، اما در مقابل آمریکای شمالی و جنوبی، نیمه راست روسیه، آسیای شرقی و استرالیا نمی‌توانستند این خورشید‌گرفتگی را رصد کنند‌. خورشید‌گرفتگی در مناطق شمال شرقی ایران نسبت به دیگر مناطق کشور طولانی‌تر بود و بخش بزرگ‌تری از قرص خورشید پوشیده شد.

خورشیدگرفتگی بعدی که از ایران قابل رصد است، 31 فروردین 1402 خواهد بود.

تقویم خورشید‌گرفتگی‌های جزئی در جهان نشان‌ می‌دهد تا سال 2029، چهار خورشیدگرفتگی جزئی دیگر را شاهد خواهیم بود که دو خورشیدگرفتگی در سال 2025 و دو مورد دیگر در سال 2029 خواهد بود.