تبعات ناکامی هشتم نوامبر
جدایی جمهوریخواهان از ترامپ؟
دونالد ترامپ از کاخ سفید رفته است ولی سایه او هنوز بر سر سیاست آمریکا سنگینی میکند و حزب جمهوریخواه زیر همین سایه سنگین، یک انتخابات دیگر را هم بدون موفقیت موردانتظار پشتسر گذاشت تا تردیدها درباره حضور ترامپ در انتخابات 2024 بیشتر شود.
دونالد ترامپ از کاخ سفید رفته است ولی سایه او هنوز بر سر سیاست آمریکا سنگینی میکند و حزب جمهوریخواه زیر همین سایه سنگین، یک انتخابات دیگر را هم بدون موفقیت موردانتظار پشتسر گذاشت تا تردیدها درباره حضور ترامپ در انتخابات 2024 بیشتر شود. ترامپ اوایل هفته گذشته در اوهایو وعده داد که «یک بیانیه مهم» را در روز ۱۵ نوامبر، دقیقا یک هفته بعد از «موج قرمز» پیشبینی شده که حاکی از پیروزیهای جمهوریخواهان در انتخابات میاندورهای است، منتشر خواهد کرد اما این موج در نهایت چیزی جز خردهموجی نبود. اعلامیه احتمالی ترامپ – حضور در مبارزات انتخاباتی ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ که به آن بسیار اشاره شده بود – بعد از انتخاباتی رخ خواهد داد که در آن بسیاری از نامزدهایی که او تأیید کرده بود، عملکرد ضعیفی داشتند و نسخه محافظهکارانه آمریکایی را از حیث ادامه اعتبار، زیر سؤال برد. در روزهای گذشته و پس از مشخصشدن نتایج انتخابات و با وجود برتری جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان، بسیاری از چهرههای جمهوریخواه به ترامپ توصیه کردند اعلام نامزدی برای انتخابات 2024 را به تأخیر بیندازد، به این امید که بتوانند او را از حضور در انتخابات منصرف و از رقمخوردن یک شکست دیگر برای این حزب جلوگیری کنند. در انتخابات سهشنبه، موفقیت قدرتمند فرماندار فلوریدا و رقیب بالقوه ترامپ در سال ۲۰۲۴، ران دیسانتیس از همه برای ترامپ نگرانکنندهتر بود. همه نامزدهای جمهوریخواه در سراسر ایالات متحده رقابت بسیار تنگاتنگ و دور از انتظاری داشتند، اما دیسانتیس ۴۴ساله به یک پیروزی قاطع در برابر رقیب دموکراتش چارلی کریست دست یافت، پیروزی او همچنین با کسب اکثریتی آشکار در میان رأیدهندگان لاتین رخ داد و این در حالی است که او چهار سال پیش، با کمتر از نیمدرصد امتیاز برنده شده بود. این پیروزی گمانهزنیها را برای رقابت ریاستجمهوری بالقوه در سال ۲۰۲۴ تقویت خواهد کرد. در جشن پیروزی او در تامپا در سهشنبهشب، حامیان او شعار میدادند «دو سال دیگر!» که این بهروشنی جذابیت مردی را نشان میداد که بعضی روزنامهنگاران و ناظران جمهوریخواه «ترامپ شماره دو» لقبش دادهاند. در میان کسانی که حالا دی سانتیس را مدعی قویتری از ترامپ برای کاخ سفید میبینند، مایک سرنوویچ بود. او مفسری راستگراست که روزگاری پولیتیکو او را «مشوق خستگیناپذیر ترامپ» نامیده بود. سرموویچ شب سهشنبه توییت کرد: «بخت ترامپ در سال ۲۰۲۴ بهطور کلی صفر است. بعد از امشب، دیگر جای بحثی دربارهاش باقی نمیماند. یا دی سانتیس برای سال ۲۰۲۴ یا قبول شکست محض».
ترامپ چشمانداز روبهروشدن به دوسانتیس را در دو سال آینده از نظر دور نداشته و هشدار داده بود که او «ممکن است به خودش صدمه بدی بزند» و ممکن است ترامپ «چیزهایی درباره او افشا کند که خیلی دلپذیر نباشند». پاتریک روفینی، تحلیلگر نظرسنجی و راهبرد محافظهکار، در گفتوگو با بیبیسینیوز در مقایسه با شب انتخاباتی بسیار خوب دی سانتیس، ترامپ را «گرگی زخمخورده» توصیف کرد. پیش از انتخابات میاندورهای، ترامپ از دهها نامزد برای کنگره و همچنین مقامات فرمانداری و مناصب قانونگذاری ایالتی اعلام حمایت کرد و نتایج این نامزدها یکدست نبوده است. از میان نامزدهای سطح بالای سنا که او از آنها حمایت کرده بودند، فقط یک نفر، جیدی ونس جمهوریخواه در اوهایو به پیروزی قاطعی رسیده است که تیم رایان، نماینده دموکراتها را شکست داد. سایر نامزدهایی که ترامپ از آنها حمایت کرده بود از جمله دکتر مهمت اوز که امید به کرسی سنا در پنسیلوانیا داشت و تودور دیکسون، نامزد فرمانداری میشیگان شکست خوردند.
جان هوداک، پژوهشگر ارشد مؤسسه بروکینگز در واشنگتن گفته است که شکست نامزدهای تحت حمایت ترامپ «پرسشهایی را درباره هوش سیاسی او» در میان حامیان بالقوه و رأیدهندگان مردد ایجاد میکند. تاکنون ترامپ هر اشارهای را به اینکه او مسئولیتی در قبال شکست نامزدها دارد، رد کرده است. او از «شب عالی» نامزدهایش ستایش کرده و به خود افتخار کرده است که ۱۷۴ نفر از نامزدهای خودش در مقایسه با شکست تنها ۹ نفر از آنها، برنده شدهاند. در شب انتخابات، او همچنین گفته بود که او فقط «مسئول» پیروزیهاست و «نباید مطلقا مسئول شکستها» تلقی شود اما عدهای از هماکنون ترامپ را مقصر نتایج میدانند و از آغاز روند جدایی حزب جمهوریخواه از ترامپ سخن گفتهاند.
ترامپ عامل ناکامی
حزب رئیسجمهور تقریبا همواره در انتخابات میاندورهای بد عمل میکند. در ۳۶ دوره از ۳۹ دوره انتخابات برگزارشده میاندورهای پس از جنگ داخلی آمریکا حزبی که کاخ سفید را کنترل میکند، کرسیهای خود را از دست داده است. تنها استثناهای تاریخی دراینباره مواردی مانند دوره پس از استیضاح «بیل کلینتون» بودند؛ زمانی که بسیاری از رأیدهندگان فکر میکردند جمهوریخواهان بیش از حد سبقت گرفتهاند. همچنین، دوره مشابه دیگری پس از حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر رخ داد. با افزایش نرخ تورم به بالای هشت درصد، محبوبیت «جو بایدن» به اندازه محبوبیت ترامپ در مقطع مشابه در دوره ریاستجمهوریاش کاهش یافته است. با کسب اکثریت مجلس نمایندگان توسط جمهوریخواهان، آمریکا دوباره به یک دولت تقسیمشده بازمیگردد که از دهه ۱۹۶۰ به این سو امری معمول بوده است. در دو سال پیشرو باید انتظار رویارویی کنگره و کاخ سفید یا تعطیلی دولت را داشته باشیم. همچنین، انتظار داشته باشیم تحقیقات قانونی زیادی درمورد معاملات تجاری سؤالبرانگیز هانتر بایدن در مجلس نمایندگان تحت کنترل جمهوریخواهان انجام شود.
با این وجود این واقعیت که دموکراتها که در مناطقی مانند ویرجینیا -جایی که «ابیگیل اسپانبرگر» عامل سابق سیا به نمایندگی از حزب دموکرات - پیشروی کرداند، نشان میدهد جمهوریخواهان اکثریت کرسیها را نه آنگونه که وعده میدانند بلکه به شکلی محدودشده کسب خواهند کرد. این نتیجه متفاوت از ادعای پیشین جمهوریخواهان درباره ایجاد «موج قرمز» در انتخابات است. چه چیزی این اشتباهات آشکار جمهوریخواهان را توضیح میدهد؟ آنان باید خیلی بهتر عمل میکردند. رأیدهندگان میگفتند اقتصاد اصلیترین دغدغه آنان بوده و جمهوریخواهان دائم از دموکراتها به دلیل افزایش نرخ وقوع جرم و جنایت و افزایش ورود مهاجران غیرقانونی انتقاد میکردند. اکونومیست یکی از مهمترین دلایل ناکامی نسبی جمهوریخواهان را مداخلات ترامپ میداند که باعث شد حزب او با نامزدهای بدی به میدان برود. در پنسیلوانیا «مهمت اوز» یکی از منتخبان ترامپ در برابر «جان فترمن» نامزدی که در اوایل سال دچار سکته مغزی شده بود، متحمل شکست شد. همچنین، ترامپ «هرشل واکر» یک بازیکن فوتبال آمریکایی را بهعنوان نامزد مورد حمایت خود در جورجیا انتخاب کرد. جمهوریخواهان منتخب به نتیجه نگاه خواهند کرد و به این نتیجه خواهند رسید که وفاداران به ترامپ عملکرد ضعیفی داشتهاند. در مقابل، «ران دی سانتیس» فرماندار فلوریدا و رقیب بالقوه ترامپ برای ریاستجمهوری با ۱۹ درصد اختلاف برنده شد که اختلافی مشابه با پیروزی قاطع رونالد ریگان در سال ۱۹۸۴ بود. ترامپ رهبر بالفعل حزب جمهوریخواه است و سعی کرده انتقام شکست خود در سال ۲۰۲۰ را ایده اصلی سازماندهی فعالیتهایش قرار دهد. بسیاری از رأیدهندگان حتی آنانی که بایدن را چندان دوست ندارند، ترجیح میدهند او در مقام خود باقی بماند. جمهوریخواهان منتخب برای مدتزمانی طولانی به گونهای رفتار میکردند که گویی ترامپ قدرت انتخاباتی جادویی دارد. سوابق او نشان میدهد که از سال ۲۰۱۶ و پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری، جمهوریخواهان چندان موفق نبودهاند. در سال ۲۰۱۸، جمهوریخواهان در انتخابات میاندورهای عملکرد ضعیفی داشتند و ۴۱ کرسی مجلس را از دست دادند. سپس در سال ۲۰۲۰ ترامپ در برابر یک نامزد نسبتا مسن متحمل شکست شد؛ نامزدی که هرگز به دلیل مهارتش در کارزار انتخاباتی مورد توجه قرار نگرفت. انتخابات سهشنبه هم سند دیگری از ناکامی جمهوریخواهان زیر سایه ترامپ بود.
نه موج قرمز و نه آبی
درحالیکه نرخ رضایتمندی از جو بایدن بسیار پایین و تورم و اقتصاد، دغدغه مزمن بسیاری از مردم است، جمهوریخواهان به امید گرفتن نتایج غافلگیرکننده مهمی در انتخابات این هفته شرکت کرده بودند. اگر نتایج نظرسنجیها درست بود و اگر حزب حاکم بر کاخ سفید شکست سختی میخورد، جمهوریخواهان بهراستی میتوانستند منتظر شب خوبی باشند.
در مجلس نمایندگان، با جانشینی کوین مککارتی بهجای نانسی پلوسی در مقام سخنگو و البته با وجود اکثریتی صرفا پنج، شش نفره بهجای اکثریت ۱۰، ۲۰ نفره به نظر میرسد اکثریت این مجلس را جمهوریخواهان در اختیار خواهند داشت.
جمهوریخواهان رؤیای پسگرفتن کرسیهای سنا و پیروزی در رقابتهای فرمانداری در سراسر کشور را در سر پرورانده بودند. برخی افراد بسیار خوشبین بر این باور بودند که موج قرمز ممکن است به سواحل ایالت واشنگتن برسد و تیفانی اسمایلی مورد حمایت ترامپ ممکن است سناتور پتی موری، دموکرات کهنهکار را از میدان به در کند. به نظر میرسد اکثریت مجلس با جمهوریخواهان خواهد بود اما وضعیت دقیق تا چند روز آینده مشخص خواهد شد. همین حرف را میتوان درباره سنا نیز گفت. دموکراتها در سنا آمادهاند اکثریت را با اختلاف کمی حفظ کنند و امیدشان به آریزونا و نوادا است؛ ایالتهایی که میتوانند تکلیف اکثریت را روشن کنند که نتایج رأیگیری این دو ایالت هم در روزهای آینده روشن میشود. در جورجیا هم هیچکدام از دو نامزد اصلی، یعنی رافائل وارناک، نامزد دموکرات و هرشل واکر، نامزد جمهوریخواه موفق نشدند ۵۰ درصد آرا را به دست آورند و این یعنی طبق قوانین این ایالت، دور دوم این انتخابات در روز ششم دسامبر باید برگزار شود. سناتور لیندزی گراهام اعتراف کرد جمهوریخواهان به کسب نتایجی که انتظار داشتند، موفق نشدهاند. گراهام به انبیسینیوز گفت: «قطعا و مطمئنا موج جمهوریخواهی به راه نیفتاد. به نظرم وقتی همهچیز در سنا مشخص شود و کارها انجام شود، سهم ما ۵۱ یا ۵۲ درصد خواهد بود».
آخرین نتایج انتخابات میاندورهای
بر اساس نتایج اعلامشده تا عصر روز گذشته سرنوشت ۴۰۰ کرسی از ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان همچنین ۹۷ کرسی از مجموع ۱۰۰ کرسی مجلس سنا مشخص شده است. در مجلس نمایندگان، جمهوریخواهان تاکنون ۲11 کرسی و دموکراتها ۱۹2 کرسی کسب کردهاند؛ هر حزب برای بهدستگرفتن کنترل مجلس نمایندگان حداقل نیاز به تصاحب ۲۱۸ کرسی دارد. در رقابت میاندورهای سنا برای تعیین تکلیف ۳۵ کرسی (یکسوم از ۱۰۰ کرسی سنا) نیز جمهوریخواهان ۴۹ و دموکراتها ۴۸ کرسی به دست آوردهاند و بهاینترتیب تا این مرحله از شمارش آرا، جمهوریخواهان در هر دو مجلس برتری دارند.
رکوردشکنی فرمانداران زن
در جریان انتخابات هشت نوامبر، فرمانداران ۳۶ ایالت از ۵۰ ایالت آمریکا همچنین برخی از اعضای شوراهای محلی نیز انتخاب شدند؛ افرادی که قدرت قابلتوجهی در تصمیمگیری و قانونگذاریهای ایالتی مثلا در موضوعاتی مانند سقط جنین و مقررات زیستمحیطی دارند. نتایج شمارش آرا در این موضوع نیز نشان داد که ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ برای اولین بار دارای ۱۲ فرماندار زن خواهد شد که رکورد جدیدی در تاریخ این کشور است؛ اگرچه به نظر تحلیلگران ۱۲ زن در میان ۵۰ فرماندار ایالتی، هنوز رقم زیادی نیست. بر اساس گزارش مرکز زنان و سیاست آمریکا در دانشگاه راتگرز، رکورد قبلی ۹ فرماندار زن بود که در سال ۲۰۰۴ میلادی به ثبت رسید.