‌نوری بر تاریکخانه جنایت‌ها در روسیه

تعداد چهره‌های سیاسی برجسته، روزنامه‌نگاران و مخالفانی که در روسیه تحت رهبری ولادیمیر پوتین کشته شده‌اند، یک سؤال اساسی ایجاد می‌کند: آیا این جنایات رخ داده‌اند، زیرا پوتین محیطی مساعد برای خشونت ایجاد کرده اما ممکن است شخصا در این خشونت‌ها دخالت نداشته باشد؟ یا انگیزه‌های سیاسی حکومت پوتین برای ارتکاب این قتل‌ها و تعدد شواهد، حاکی از مشارکت مستقیم پوتین در این جنایت‌ها‌ست؟‌«ایمی نایت» در کتاب «فرمان قتل» به این سؤالات پاسخی روشن و البته هولناک می‌دهد. این کتاب به بررسی مفصل دراماتیک‌ترین موارد قتل در روسیه می‌پردازد که با «گالینا استاروویتووا»، یک سیاست‌مدار لیبرال، در سال 1998 آغاز و شامل بسیاری از موارد دیگر از‌جمله قتل الکساندر لیتویننکو، افسر سابق اطلاعات و بوریس نمتسوف، سیاست‌مدار مخالف حکومت پوتین می‌شود. امی نایت در هر‌کدام از پرونده‌هایی که بررسی می‌‌کند، به شرح جزئیات وقایع منتهی به قتل می‌پردازد، شواهد موجود را ارائه می‌دهد و روند دستگیری‌ها و محاکمه‌های بعدی را تشریح می‌کند. در هر مورد، نه نایت و نه نزدیکان قربانی از حکم صادر‌شده از سوی دادگاه‌های زیر نظر حکومت روسیه راضی نیستند.‌همان‌طور‌که نایت تشخیص می‌دهد، شواهد موجود در پرونده‌ها، به استثنای پرونده لیتویننکو، عمدتا غیرمستقیم هستند. اما ارزش کتاب در این است که نایت به اندازه کافی شواهد و جزئیات را فراهم می‌کند تا خوانندگان را به سمت فرد پشت پرده این جنایت‌ها هدایت کند. ‌ایمی نایت در کتاب «فرمان قتل» ابتدا و پس از پیشگفتاری در توضیح آنچه در این کتاب به آن پرداخته است، تاریخچه‌ای از همدستی جنایت و سیاست در روسیه به دست می‌دهد و رد جنایت‌های سیاسی در این کشور را تا گذشته دور تاریخ روسیه پی می‌گیرد. نایت در این بخش از کتاب «فرمان قتل» گزارشی از قتل‌های سیاسی در روسیه تزاری و روسیه شوروی ارائه می‌دهد و بعد به روسیه بعد از کمونیسم می‌رسد. بعد از تاریخچه قتل‌ سیاسی در روسیه و بررسی پیشینه و ریشه رابطه جنایت و سیاست در این کشور، گزارشی از سیستم و چگونگی حکومت در روسیه دوران پوتین ارائه می‌شود و سخن از قتل‌های سیاسی دوران پوتین به میان می‌آید. نایت در فصل‌های بعدی کتاب «فرمان قتل»، به موارد مختلف قتل سیاسی در روسیه تحت حاکمیت ولادیمیر پوتین می‌پردازد و در پایان از سیاستی که به‌ عقیده او آمریکا و اروپا باید در قبال روسیه اتخاذ کنند، سخن می‌گوید. ایمی نایت در کتاب «فرمان قتل» راهی به هزارتوی کرملین امروز می‌گشاید تا نشان دهد ولادیمیر پوتین چگونه، آن‌گونه که نایت بر اساس شواهدی که دارد اثبات می‌کند، به‌ کمک دستگاه پلیسی و امنیتی‌اش به حذف مخالفان خود می‌پردازد. کتاب «فرمان قتل»، کتابی است درباره چگونگی بخشی از سازوکار سرکوب در روسیه و شیوه کار سرویس‌های امنیتی در این کشور در برخورد با مخالفان حکومت. نایت در کتاب «فرمان قتل» از روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی و سیاست‌مداران دموکراسی‌خواه منتقد و مخالف پوتین که معتقد است به فرمان کرملین و با توطئه دستگاه امنیتی پوتین به قتل رسیده‌اند و نیز از قتل‌های دیگری که آنها را مرتبط با کرملین می‌داند، می‌نویسد و دلایلی در اثبات اینکه پوتین و دستگاه امنیتی‌اش در این قتل‌ها دست داشته‌اند، ارائه می‌دهد. نایت همچنین در کتاب «فرمان قتل»، آمریکا و متحدان اروپایی‌اش را بابت سکوت در قبال قتل‌های سیاسی در روسیه دوران پوتین و نادیده‌گرفتن این قتل‌ها مورد انتقاد قرار می‌دهد. ‌کتاب «فرمان قتل» از پیشگفتار، 13 فصل و یک مؤخره تشکیل شده است. فصل‌های 13گانه کتاب «فرمان قتل» عبارت‌اند از: «پنهان‌کردن خشونت، سنتی کرملینی»، «نظام چگونه کار می‌کند: پوتین و سرویس‌های امنیتی‌اش»، «گالینا استاروویتوا: اولین قربانی پوتین؟»، «وحشت در روسیه: سپتامبر 1999»، «ساکت‌کردن منتقدان»، «قتل به سبک مافیا در مسکو؛ کوزلُف و پولیتکوفسکایا»، «ماجرای لیتویننکو»، «مسمومیت»، «ادامه ترک‌تازی علیه چالشگران کرملین»، «بوریس برزوفسکی: خودکشی یا قتل؟»، «بمب‌گذاری‌های ماراتن بوستون: ردپای روسیه»، «دموکراتی دیگر قربانی می‌شود: قتل نمتسف و پیامدهایش» و «قدیروف، پوتین و قدرت در کرملین».‌ «ایمی دبلیو. نایت» متولد 1946، مورخ آمریکایی است. پژوهش‌های تاریخی نایت بر روسیه و اتحاد جماهیر شوروی متمرکز بوده و «نیویورک‌تایمز» او را برجسته‌ترین محقق غرب درباره کا‌گ‌ب توصیف کرده است. ایمی نایت دارای دکترای سیاست روسیه از دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی لندن بوده و تدریس در دانشگاه‌های جان هاپکینز، جورج واشنگتن و کارلتون و نیز همکاری با کتابخانه کنگره ملی، به‌عنوان متخصص در موضوعات مربوط به روسیه و شوروی را در کارنامه کاری خود دارد. از دیگر آثار ایمی نایت می‌توان به کتاب‌های «بِریا: دستیار اول استالین»، «کا‌گ‌ب: پلیس و سیاست در اتحاد جماهیر شوروی» و «جاسوسان بی‌شنل: جانشینان کا‌گ‌ب» اشاره کرد. کتاب «فرمان قتل: قتل‌های سیاسی در روسیه امروز» که نخستین بار در سال 2017 منتشر شده، با ترجمه زینب کاظم‌خواه در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.