کاربرد تکنولوژی در صنعت بیمه

فریبا نوروزی

بیش از 85 سال از تأسیس اولین شرکت بیمه در ایران می‌گذرد. براساس مستندات موجود در پانزدهم آبان‌ماه سال ۱۳۱۴، شرکت سهامی بیمه ایران به عنوان نخستین شرکت بیمه ایرانی و دولتی تأسیس شد و به عنوان بنیان‌گذار صنعت بیمه در کشور آغاز‌به‌کار کرد. آغاز فعالیت بیمه ایران (۱۴ آبان ۱۳۱۴) را به تعبیری می‌توان ملی‌شدن صنعت بیمه تلقی کرد.

بیمه ایران از آذرماه ۱۳۱۴ صدور بیمه‌نامه در رشته‌های مختلف را آغاز کرد و ظرف یک سال در شهرهای مشهد، شیراز، اصفهان، همدان، اهواز و بوشهر نمایندگی تأسیس کرد. بیمه ایران در ظاهر خصوصی بود و سهام‌داران آن از سه نفر اشخاص حقیقی و وزارت مالیه تشکیل شده بود اما در عمل یک شرکت دولتی محسوب می‌شد.

هم‌‌زمان تعدادی از دانشجویان رشته‌های اقتصادی و تجارت برای آموختن فنون بیمه به خارج از کشور اعزام شدند. شرکت بیمه ایران موفق شد در همان سال نخست فعالیتش ،۶۲ درصد بازار بیمه کشور را در اختیار بگیرد و سهم مؤسسات خارجی را از 100 درصد به 38 درصد و واگذاری اتکایی را از حدود 90 درصد به 44 درصد رساند و با کاهش نرخ حق بیمه در برخی از رشته‌ها به حدود 50 درصد، در گسترش و توسعه بیمه نقش مؤثری ایفا کرد، به‌طوری‌که امروز نه‌تنها در سراسر کشور، بلکه در کشورهای اروپایی و آسیایی، به‌ویژه در خاورمیانه نامی پرآوازه و آشناست. این شرکت تا قبل از پیروزی انقلاب در سال 1357 به عنوان تنها شرکت بیمه دولتی فعالیت می‌کرد. هم‌اکنون بیمه ایران با بیش از ۲۰۵ شعبه و سه‌هزارو 770 نمایندگی در داخل کشور و ۱۲ شعبه و نمایندگی در خارج از کشور بزرگ‌ترین شرکت بیمه در ایران است.

با این پیشینه قابل توجه صنعت بیمه کشور و خصوصی‌سازی متأسفانه هنوز شاهد آن هستیم که که گزارش‌های مالی ارائه‌شده صرفا متمرکز بر عملیات کمی بیمه مانند میزان رشد و سهم بازار و نسبت خسارت و... بوده و به کیفیت و نحوه ارائه خدمات توجه کمتری شده است و علت نارسایی و چالش‌های صنعت بیمه کشور عدم بهره‌گیری از تکنولوژی‌ بیمه «Insurtech» و سرمایه‌گذاری جدی و کافی در این حوزه است. واژه « Insurtech » در‌واقع خلاصه ترکیب دو واژه «Insurance و Technology » است که به کاربرد تکنولوژی در صنعت بیمه اشاره دارد. مهم‌ترین مسئله در حوزه «Insurtech» روشی است که بتواند ریسک هر فرد را محاسبه کند و بهترین خدمت بیمه‌ای را با مناسب‌ترین قیمت به او پیشنهاد دهد. بررسی فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای نشان می‌دهد که صنعت بیمه کشور در زمینه استفاده از تکنولوژی اطلاعات و نرم‌افزارهای مناسب در زمینه تولید و گردآوری و ثبت داده‌ها برای تحلیل، سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری هنوز مراحل سنتی اولیه است و داده‌های اولیه در درون شرکت‌های بیمه اغلب به‌صورت موردی تولید می‌شود، در‌حالی‌که اکنون صنعت بیمه جهانی از داده‌کاوی مبتنی بر ریسک با استفاده از بلاک‌چین و کالا خدمات جذابی را برای بیمه‌گذاران فراهم کرده اما در ایران و در شرایط فعلی و با استفاده از روش سنتی تعداد قابل‌توجهی از بیمه‌گذارانی که حق بیمه پرداخت می‌کنند به میزان کافی خدمات بیمه‌ای دریافت نمی‌کنند؛ چراکه میزان ریسکی که هر فرد متحمل می‌شود، با فرد دیگر قطعا متفاوت بوده و لازم است با بررسی عملکرد هر مشتری و همچنین میزان تراکنش‌ها و خطراتی که شرکت بیمه‌ای از اشخاص حقوقی و حقیقی به تفکیک ثبت می‌کنند، قیمت پیشنهادی ارائه خدمات بیمه‌ای نیز تغییر کرده و متناسب با عملکرد و نیاز مشتری ارائه شود. نگاهی به تجربیات شرکت‌های بیمه‌ای موفق جهانی نشان می‌دهد که با استفاده از «Isurtech» با استفاده از تکنیک و ابزارهای‌های جدیدی مانند شبکه‌های اجتماعی، تلفن‌های هوشمند و... و با ارزیابی ریسک و با ارائه خدمات سفارشی مناسب‌ترین و کمترین نرخ را با بالاترین کیفیت به بیمه‌شدگان و بیمه‌گذاران ارائه خواهند داد و این شرکت‌های بیمه قادر خواهند بود تا با کنارگذاشتن مدل‌های قدیمی بیمه که مبتنی بر دریافت حق بیمه یکسان از تعداد زیادی افراد و پرداخت حداقلی به تعداد محدودی بیمه‌شده بوده این روند سنتی را کنار بگذارد و براساس نیاز مشتری و همچنین میزان ریسکی که هر فرد با آن مواجه می‌شود، خدمات خاص بیمه‌ای با قیمت‌های کاملا متفاوت ارائه دهند.

از آنجا که ماهیت فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای تولید ریسک است، این شرکت‌ها در فعالیت روزانه خود با انبوهی از داده‌ها مواجه هستند که این حجم داده اولا باید به اطلاعات تبدیل و سپس با استفاده از این اطلاعات به تحلیل و پردازش آنها تصمیم‌های مؤثر تجاری اتخاذ شود.

این عمل در جهان اطلاعات و انفجار اطلاعات فقط از طریق «Insurtech» میسر است. به‌طوری‌که شرکت‌های بیمه‌ای با استفاده از این ابزار و تحلیل داده‌ها قادر هستند با جمع‌آوری و تحلیل پیشرفته این داده‌ها و همچنین با به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین باعث کاهش قیمت تمام‌شده ارائه خدمات و کمترشدن زمان و انرژی مصرف‌شده جهت انجام فرایند پرداخت خسارت و غرامت شوند. از طرف دیگر با پیشرفت‌های اخیر در فناوری‌های نوین نظیر تلفن‌های هوشمند، شرکت‌های بیمه‌ای با استفاده و ادغام تکنولوژی در کسب‌و‌کار بیمه‌ای، محصولات و خدمات جدیدی با قیمت‌های مناسب ارائه و عملا حوزه سنتی کسب‌و‌کار بیمه‌ای را توسعه و گسترش دهند، به‌طوری‌که حجم بازار جهانی بیمه در سال 2021 به حدود 5.500 میلیارد دلار رسید. بدون شک استفاده از تکنولوژی تأثیر فراوانی بر الگوها و مدل‌های کسب‌و‌کار فاقد کارایی شرکت‌های بیمه ایرانی خواهد داشت و می‌تواند حجم بازار بیمه‌ای را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.