تانک‌ها در مسیر اوکراین؛ آیا سرنوشت جنگ تغییر می‌کند؟
هیچ‌کس نمی‌داند منازعه اوکراین چگونه و چه زمانی پایان می‌یابد؛ با این وجود در آستانه یک‌سالگی این کارزار، میخائیل پودولیاک، مشاور زلنسکی می‌گوید رسیدن ۳۰۰ تا ۴۰۰ تانک به این کشور می‌تواند به پایان‌گرفتن جنگ به نفع ناتو کمک کند.
احمد وخشیته-استاد دانشگاه دوستی ملل روسیه : هیچ‌کس نمی‌داند منازعه اوکراین چگونه و چه زمانی پایان می‌یابد؛ با این وجود در آستانه یک‌سالگی این کارزار، میخائیل پودولیاک، مشاور زلنسکی می‌گوید رسیدن ۳۰۰ تا ۴۰۰ تانک به این کشور می‌تواند به پایان‌گرفتن جنگ به نفع ناتو کمک کند.
گزاف نیست اگر بگوییم گزینه آرمانی کییف این است که کشورهای ناتو مستقیما در جنگ با روسیه مشارکت داشته باشند، اما به نظر می‌رسد کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی به خوبی این موضوع را درک می‌کنند که این اقدام آنها می‌تواند به یک جنگ هسته‌ای جهانی با روسیه ختم شود؛ بنابراین مماس بر خط‌قرمزهای روسیه و بدون عبور از آن تلاش می‌کنند بیشترین حمایت‌ها از کییف برای فشار به مسکو را انجام دهند. اگرچه مقامات روسیه نیز در سیاست‌های اعلانی خویش در ۳۴۱ روز گذشته برخی کشورهای ناتو و مشخصا ایالات متحده را به مشارکت در جنگ متهم کرده‌اند، اما با این وجود به نظر می‌رسد طرفین (روسیه و ناتو) تلاش دارند بدون خطای محاسباتی، مماس بر خطوط قرمز یکدیگر بیشترین منافع خود را جست‌وجو کنند.
اجازه بدهید به آخرین نمونه در همین هفته‌ای که گذشت توجه داشته باشیم؛ سران آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایتالیا توافق کردند به حمایت‌های نظامی از کییف ادامه دهند که برایند مذاکرات ائتلاف ناتو در این چند روز به تصمیم برای ارسال ۳۰۳ تانک به اوکراین منجر شد. موضوعی که واکنش‌های متفاوتی را در بر داشت.
ابتدا باید توجه داشته باشیم که زمستان و دشت‌های یخ‌زده، بزنگاه طلایی برای سرعت پیشروی تانک‌هاست و همان‌طور که در گفت‌وگوی تلفنی اخیر زلنسکی با دبیرکل ناتو مشخص است، او سرعت و حجم ارسال تانک‌ها به اوکراین را حیاتی می‌خواند؛ بااین‌حال، ارزیابی‌ها نشان می‌دهد بعید به نظر می‌رسد اولین محموله پیش از ماه مارس به اوکراین برسد و حجم قابل ملاحظه‌ای تا پایان سال ۲۰۲۳ برای کییف ارسال خواهد شد. ملاحظاتی که در گفت‌وگوی تلفنی وزرای دفاع اوکراین و آمریکا نیز آلکسی رزنیکوف به همتای آمریکایی خود بر روند سرعت و حجم تأمین تانک‌ها و البته ضرورت نگهداری و خدمات برای تعمیر آنها تأکید کرد.
ارسال تانک به اوکراین را از دو زاویه دیگر نیز می‌توان نگاه کرد: از یک سو مقامات غربی همچون اولاف شولتز، صدراعظم آلمان که از یک طرف بر تداوم کمک‌های برلین به کییف توجه دارد و از سمتی از پرهیز تشدید تنش با روسیه سخن می‌گوید؛ یا الیزابت بورن، نخست‌وزیر فرانسه که ضمن استواربودن حمایت‌های کشورش از اوکراین، تأکید دارد که کمک‌های نظامی فرانسه نباید به تشدید تنش‌ها با مسکو بینجامد.
در زاویه دیگر مقامات روس، خوانش دیگری از ماجرا دارند؛ سفیر روسیه در آمریکا تصمیم واشنگتن برای ارسال تانک به اوکراین را تحریک‌آمیز و اقدامی مستقیم علیه روسیه معنا می‌کند. کنستانتین گاوریلوف، رئیس هیئت روسی در مذاکرات کنترل تسلیحات در وین می‌گوید که اگر آمریکا و ناتو برای حمله به شهرهای روسیه تسلیحات ارسال کنند، روسیه اقدامات آنها را تلافی می‌کند. ماریا زاخارووا صحبت‌های آنالنا بربوک در مورد تأمین تانک‌ها از سوی آلمان به اوکراین را به معنای جنگی می‌داند که از قبل علیه روسیه طراحی شده بوده و دبیر شورای امنیت ملی روسیه در واکنش به ارسال تانک‌ها به اوکراین معتقد است غرب حتی پس از پایان مرحله داغ درگیری در اوکراین، جنگ نیابتی علیه روسیه را متوقف نمی‌کند.
از‌این‌رو بار دیگر با تضادی در خوانش‌ها میان روسیه و ناتو روبه‌رو هستیم؛ سپهری تاریک در روابط منجمدشده مسکو و غرب در ورای موازنه تهدید جدید در معماری امنیتی یوروآتلانتیک. هفته پیش در ستون در حوالی میدان سرخ به نقش پهپادها به عنوان تغییردهنده منازعه در توقفگاه کنونی اشاره شد؛ سلاح‌هایی که به عنوان یک تغییردهنده می‌تواند به پیشروی‌های هر یک از طرفین در آوردگاه فرسایشی کنونی کمک کند و البته برای پیشروی و تثبیت موقعیت، تانک‌ها و سامانه‌های موشکی نقش چشمگیری دارند.
کارشناسان روس تعداد کل تانک‌های روسیه را با تعداد کل ناوگان ناتو مقایسه می‌کنند و سخنگوی کرملین می‌گوید نباید درباره تانک‌های ارسالی ناتو به اوکراین بزرگ‌نمایی کرد؛ با این وجود دبیرکل ناتو معتقد است ارسال تانک‌های لئوپارد به اوکراین در تعیین سرنوشت جنگ مؤثر است.
در فرجام لازم به اشاره است که اگرچه زلنسکی همچنان می‌گوید با کرملین مذاکره‌ای را آغاز نمی‌کند، اما فشارهای روسیه و ناتو به یکدیگر را می‌توان در راستای کسب موقعیت برتر برای کسب قدرت چانه‌زنی در مذاکرات احتمالی نیز معنا کرد؛ با این وجود در این کارزار پیچیده یک خطای محاسباتی از سوی هر یک از طرفین، بدترین سناریوها را رقم می‌زند؛ شاید به همین دلیل است که آنتونی بلینکن معتقد است روس‌ها تسلیحات پیشرفته خود ازجمله بمب‌افکن‌های راهبردی و تسلیحات نقطه‌زن را برای رویارویی احتمالی با ناتو نگه داشته‌اند.
