مرگ تدریجی یک رؤیا

مشکلات بازی‌های ویدئویی هم برای گیمرها مصیبت‌های زیادی به ‌بار آورده و هم صنعت بازی‌سازی و توسعه آن را به خطر انداخته و این اتفاقات از آثار منفی فیلترینگ گوگل‌پلی و اختلالات اینترنتی در صنعت بازی‌سازی است. حتما لازم نیست یک گیمر حرفه‌ای باشید تا مشکلات این روزهای این قشر را تجربه کنید. کافی است برای سرگرمی و گذران وقت، در طول روز با یک بازی آنلاین سر‌و‌کله بزنید تا مشکلات اجرای این بازی‌ها را احساس کنید. از زمانی که اختلال‌های اینترنتی آغاز شده و فیلترینگ گوگل‌پلی رخ داده است، بازی‌های موبایلی که در دو سال اخیر جایگاه ویژه‌ای در بین مردم پیدا کرده‌اند، ضربه بزرگی در ایران دیده‌اند. بازی با کنسول‌ها و پی‌سی و تجربه یک رقابت آنلاین بدون مشکل نیز تقریبا به رؤیایی محال تبدیل شده است. بازی‌سازان باور دارند شرایط پیش‌آمده، آن‌هم درست پس از روزهای شیوع کرونا که در آن صنعت ویدئو‌گیم در کشور پیشرفت محسوسی کرده، یک تیر خلاص به وضعیت این صنعت در ایران است. آنها معتقدند این گلوله شلیک‌شده به‌ آرامی به‌ سمت قلب این صنعت در حال حرکت است و رؤیای بزرگ بازی‌سازان ایرانی را نقش بر آب کرده است.

«ابوالفضل صادق»، رئیس کمیسیون بازی و سرگرمی نصر تهران، در پاسخ به این پرسش که گیمرها درحال‌حاضر چه مشکلاتی را تجربه می‌کنند؟ با تأکید بر اینکه بسیاری از بازی‌های محبوب گیمرها در ایران یا فیلتر هستند‌ یا گیمرها را تحریم کرده‌اند، به لزوم استفاده از ابزارهایی مثل فیلترشکن برای گیمرها اشاره کرد و گفت: «این اختلال امان گیمرها را بریده و تفریح جوانان را نابود کرده است. از طرف دیگر، گیمرها تریبونی ندارند که این مشکلات را رسانه‌ای کنند و بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیز نتوانسته است حمایت درستی از این قشر در شرایط پیش‌آمده فعلی داشته باشد». صادق با اشاره به ایام شیوع کرونا و توسعه بیش‌ازحد بازی‌های ویدئویی که توانسته‌اند در این دوران نقش بسزایی در سرگرم نگه‌داشتن مردم قرنطینه‌شده در خانه‌هایشان داشته باشند، گفت: «حالا این صنعت دیگر آن مسیر رشد را طی نمی‌کند و بیشترین حملات را دریافت می‌کند. این موضوع در ‌حالی رخ می‌دهد که بازی‌ها بخشی از زندگی و هویت نسل جوان و نوجوانان شده است و نمی‌توان سرگرمی را از آنها گرفت». صادق باور دارد بازی‌سازان ایرانی که تا به امروز در ایران مانده‌اند و همچنان در حال توسعه بازی هستند، جزء کارآفرینانی هستند که عقیده دارند باید ماند و کشور را ساخت.

صادق در پاسخ به این سؤال که گیم‌نت‌ها و گیمرهای بازی‌های برخط (آنلاین) با چه مشکلی مواجه هستند؟ تأکید دارد استودیوهای بازی‌سازی که سرورها را به داخل ایران منتقل کردند هم با مشکل و اختلال مواجه هستند، چه برسد به اجرای این بازی‌ها که روی سرورهای خارجی و فیلتر‌شده قرار دارد‌: «گیم‌نت دیگر چه سرویسی دارد تا ارائه دهد؟ مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد این صنف با ریزش شدید مشتریان و افت درآمد شدیدی همراه شده است». به ‌نظر می‌رسد بسیاری از گیم‌نت‌های کشور با شرایط پیش‌آمده در ‌حال تعطیلی هستند. «محمد زهتابی»، مدیرعامل استودیو بازی‌سازی پاییزان و عضو کمیسیون بازی‌های رایانه‌ای نیز با اشاره به این موضوع که بحث فیلترینگ بسیار ناگهانی رخ داده است و ادامه آن نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، تأکید کرد شرایط به‌ سمتی پیش رفته است که نمی‌توان برای کسب‌وکارها برنامه‌ریزی کرد.

او با اشاره به فیلترینگ گوگل‌پلی گفت رفع فیلتر چند‌ساعته این پلتفرم خبر خوبی برای فعالان گیم بود اما در‌حال‌حاضر و با فیلتر‌ماندن این پلتفرم، ضربه بدی به بازی‌سازان وارد شده است؛ «می‌گویند سیاست این است که برای جلوگیری از ضربه‌خوردن سرویس‌های مختلف، سرورهای خود را به داخل مهاجرت دهند و فقط از سرویس‌های ایرانی استفاده کنند. این در‌ حالی است که باید دقت کرد تعداد قابل‌توجهی از این سرویس‌ها اساسا نسخه ایرانی ندارند و اصلا به‌صرفه نیست که کسی نسخه ایرانی این ابزارها را پیاده‌سازی کند. بسیاری از این ابزارها وقتی کار می‌کنند که به شبکه جهانی متصل باشند». او همچنین تأکید دارد خیلی از بازی‌سازها صادرات جدی دارند و انتقال سرورها به داخل راه‌حل مناسبی نیست: «این تصمیم دو‌سویه در شرایطی است که اگر به داخل مهاجرت کنند، امکان صادرات را از دست خواهند داد و اگر هم سرورها خارج از ایران بماند، کاربران داخلی از دست خواهند رفت. در‌ حقیقت این یک دوراهی بین بد و بدتر است». زهتابی تأکید دارد در چند ماه اخیر امکان توسعه بازی‌های ویدئویی وجود نداشته است؛ چرا‌که دائما باید به مشکلات کاربران رسیدگی می‌شد. او با اشاره به وضعیت کشور ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارد، آن را قطب بازی‌سازی و با جذب سرمایه‌های بالا معرفی کرد: «این در حالی است که ما در ایران حوزه بازی را بسیار زودتر از ترکیه شروع کرده و در آن پیشرو بودیم».