احیای خشونت‌پرهیزی

پس از ماه‌ها که در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی، خشونت‌پرهیزان دست پایین را داشتند و تصویرهای نمادینی که ترند می‌شد، معمولا در اختیار گروه‌های رادیکال‌تر و براندازان بود که با نام‌های مختلف خود را معرفی می‌کردند، تصویری در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های مجازی ترند شد که یکی از چهره‌های نمادین خشونت‌پرهیزی در ایران است.

تصویر رنج‌دیده فرهاد میثمی در شبکه‌های اجتماعی موجی برانگیخت که در چند ماه اخیر حول یک شخصیت در ایران بی‌نظیر بود. او پیش از این بدون ذکر اصطلاح اعتصاب غذا حول خواسته‌هایی مشخص اعلام کرده بود از خوردن برخی مواد غذایی امساک خواهد کرد. در چند تصویری که از فرهاد میثمی منتشر شده است، استخوان‌هایش بیرون زده، چهره‌اش لاغر و بیمارگون است. در یکی از این تصویرها چند کتاب در دست دارد که مضمون این کتاب‌ها نیز به نحوی به مبارزات خشونت‌پرهیز اشاره دارند.

قوه قضائیه پس از انتشار این تصویرها در بیانیه‌ای اعلام کرد فرهاد میثمی اعتصاب غذا نکرده است. برخی از چهره‌های وابسته به جناح اصولگرای حاکم نیز پیش از بیانیه قوه قضائیه، در توییتر نوشتند تصویر جسمی فرهاد میثمی به خاطر نوعی از بیماری خاص است و نه اعتصاب غذا.

در این گزارش آمده که پیگیری‌های روابط‌عمومی سازمان زندان‌ها نشان می‌دهد فرهاد میثمی در این دوره خاص اعتصاب غذا نکرده، اما به هم‌بندی‌ها و مسئولان زندان اعلام کرده «من کمترین مقدار غذا را مصرف می‌کنم». در این متن میزان آمده است که «وضعیت عمومی نام‌برده به‌طور مرتب تحت نظر پزشک مقیم زندان بوده و حال عمومی‌اش مناسب گزارش شده است».

برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به بیانیه قوه قضائیه و کاربران طرفدار آنان پاسخ‌هایی داده‌اند.

اهمیت اصلی در خوانش این تصویرها، این است که مردم چه خوانشی از این تصویرها دارند؟ نکته جالب این است که منتقدان پیشین فرهاد میثمی ناگزیر به موضع‌گیری شده‌اند؛ چه آنان که او را به‌عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب و خشونت‌پرهیز مورد انتقاد قرار داده بودند و روش او را نمی‌پسندیدند، چه آنان که روش کنونی او را برای جسم و جانش پرهزینه و در عمل کم‌فایده می‌دانند.

این تصویر هر تأثیری بگذارد یا نگذارد، یکی از تصویرهای ماندگار سیاسی در ایران خواهد بود. در عمل نیز باعث شده است پس از چند ماه هژمونی رسانه‌ای برخی از جریان‌ها تغییر کند. البته بخشی از این تغییر به خاطر روایت ساده‌انگارانه این رسانه‌ها و جریان‌ها از رویدادهای اخیر و احساس شکست و یأس است. مردمی که به روایت‌های این رسانه‌ها دل بسته بودند، نگاه‌هایی که به بیرون از ایران دوخته شده بود و خیابان‌ها را از چشم آنان تحلیل می‌کردند، در حال نوعی بازنگری هستند. این تصویر و استقبال از آن بخشی از این بازنگری است و برگشتن نگاه‌ها به کسانی که درون ایران هزینه می‌دهند. این تصویر معناهای نمادین دیگری دارد. فرهاد میثمی کسی است که در نامه‌ای به پمپئو از حمایت او به دلیل جنگ‌طلبی‌اش برائت جست، مخالف حمله نظامی و تحریم است و در عین حال مبارزی سرسخت است برای خواسته‌هایش. این تصویر، تصویر تازه‌ای است.