«فرهاد میثمی» و حرکت مدنی

این روزها عکس‌های فرهاد میثمی تمام فضای مجازی را پر کرده است؛ تصاویر مردی که فعالانه در‌حال غذانخوردن است؛ اما او حتی نام این کار را اعتصاب غذا نگذاشته‌ است و می‌گوید میلی به غذا نداردس. در غذاخوردن امساک می‌کند. می‌داند که اعتصاب غذا در جنبش مدنی خشونت‌پرهیز پذیرفتنی نیست؛ اما می‌گوید آب دیگر آن مزه قدیم را ندارد. او اعتصاب غذایی که آتشفشان پنبه‌ای زندگانی‌اش باشد، نکرده؛ آتشفشانی برای منافع خود که به‌سرعت پایان می‌گیرد و پس از پایان نمایش، زندگی دیگری در آن سوی آب‌ها برای اکتور به ارمغان می‌آورد.

 او وارد یک فعل سیاسی مسالمت‌آمیز شده تا تغییری هرچند کوچک پدید آورد؛ گویی کلاس کنکور را تعطیل کرده، حالا کلاس مدنی درس می‌دهد.

تمام زوایای یک حرکت مدنی مسالمت‌آمیز در رفتار میثمی مستتر است. او هیچ چیز برای خود نمی‌خواهد. هر‌چه می‌خواهد برای دیگری است. می‌کوشد نگاهی را که سال‌هاست خود را در همه چیز بر دیگری ارجح می‌داند، به چالش بکشد؛ فردگرایی‌ای که حاصل ده‌ها سال نافرجامی تلاش و فداشدن برای دیگری بوده است و سر‌انجام به تورنتو و ونکوور می‌انجامد.

از خود مایه می‌گذارد تا پای جان -این جیره بی‌مقدار- نمی‌خواهد هیچ‌کس در خطر بیفتد. یکی از اصول رفتار مدنی، پذیرش خطر برای فعال مدنی و آسان‌گرفتن بر توده مردم است نه برعکس. خواهان مرگ و نابودی هیچ‌کس و هیچ‌چیز نیست. در حرکت مدنی مرگ و نابودی جایی ندارد. فعال مدنی انسان‌ها را اسیر شرایط می‌داند نه برعکس. ستون فقرات خود را اهرم تغییر شرایط می‌کند و نه ستون فقرات مردم و جوانان را. هدف او زیستن برای دیگری‌ است. مرگ و نابودی هرکس ناقض اهداف اوست. درخواست‌هایی دارد که برآوردن آنها به غایت ساده است. 

آرزوهای بزرگ فریاد نکرده است. می‌خواهد در بحبوحه یک منازعه اجتماعی، کسی اعدام نشود. می‌خواهد کسی را دستگیر نکنند و تنها خواستار آزادی شش زندانی سیاسی است نه بیشتر. دستی هم برای گفت‌وگو یا معامله (که از اصول حرکت مدنی‌ است) از قبل پیش آورده. این فرهاد عاشق است‌ اما عاقل هم هست. می‌داند چه کوه بزرگی از برداشت‌های گوناگون از تغییر و دیگر‌شدن در پیش‌رو است. تیشه او تنها بر بیستون «خود»، آنجا که می‌داند بیشترین تأثیر را خواهد گذاشت، فرومی‌آید. زندگی را ذرات کوچکی می‌داند که در کنار هم معنا می‌یابند. هزینه بسیار برای درخواستی اندک و به‌شدت معقول سیلی از موافقت از تندترین مخالفان تا نزدیک‌ترین موافقان به همراه می‌آورد و باعث تغییر خواهد شد‌. رفتار فرهاد ادامه همان رفتاری است که بیشترین تأثیر را در مخالف گذاشته، باعث توافقی حداقلی می‌شود و از همین‌رو است که به‌شدت واقعی و انسانی است. آیا تمام گیرنده‌هایی که باید این پیام مدنی را دریافت کنند، آن را درک خواهند کرد؟