نگاه حقوقی به مجازات قتل فرزند توسط پدر

مطابق ماده 301 قانون مجازات اسلامی قصاص در صورتی ثابت می‌شود که مرتکب پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد؛ بنابراین یکی از شرایط قصاص فقدان رابطه پدر و فرزندی میان قاتل و مقتول است. مطابق ماده 220 قانون مجازات اسلامی درصورتی‌که پدر یا جد پدری فرزند خود را به قتل برساند، قصاص نمی‌شود و باید دیه کامل به ورثه پرداخت شود و در صورتی که شریک جرم باشد، نصف دیه کامل را دریافت کنند. قانونا و در شرایط عادی مجازات قتل عمد قصاص است. اما مطابق قانون مجازات اسلامی در‌صورتی‌که فرزند توسط پدر خود به قتل عمد برسد، پدر قصاص نمی‌شود. اما طبق ماده 220 قانون مجازات اسلامی پدر مکلف به پرداخت دیه به وراث فرزند می‌شود.

علاوه بر دیه مقررشده طبق ماده ۶۱۲ قانون مجازات‌های اسلامی چنانچه عمل قتل فرزند باعث رعب و وحشت و اخلال در جامعه شود، محکومیت تعزیری بر قاتل اعمال می‌شود که محکوم به سه تا 10 سال حبس می‌شود. توجه داشته باشید که مجازات کشتن فرزند توسط پدر و جد پدری قابل سرایت به مادر و سایر اعضای خانواده نیست و این معافیت فقط مشمول پدر و جد پدری است؛ بنابراین اگر مادر فرزند خود را به قتل برساند به قصاص محکوم می‌شود.

مجازات کشتن فرزند توسط پدر

معاونت پدر در جرم قتل فرزند

گاهی قتل فرزند به دستور یا هماهنگی پدر انجام می‌گیرد اما عمل قتل را فرد دیگری مثل برادر یا کسانی از خانواده و خویشاوندان مرتکب می‌شوند. حسب ماده ۴۳ قانون مجازات اسلامی شخص قاتل محکوم به قصاص می‌شود و معاونت پدر و کسانی دیگر درباره قتل فرزند به مدت سه تا 15 سال محکوم به حبس می‌شوند. طبق موارد فوق اگر قاتل فرزند، پدر باشد ولی به همراهی و معاونت فرد دیگر این کار را انجام داده باشد، با توجه به تقاضای ولی دم فرزند، قاتل را به قصاص محکوم می‌کنند اما پدر مقتول همچنان محکوم به پرداخت دیه یا حبس تعزیری می‌شود.

پدر یا مادری که فرزند خود را به صورت تکی یا با همکاری یکدیگر به قتل رسانده باشند طبق قانون ارث به آنها تعلق نمی‌گیرد و از دیه‌ای که بابت قتل ارتکابی به اولیای دم می‌پردازد، ارث نمی‌برد و اگر خودش تنها وارث باشد، دیه به بیت‌المال تعلق خواهد داشت، زیرا مطابق ماده 880 قانون مدنی قتل از موانع ارث است.

چنانچه چند نفر با مشارکت همدیگر شخصی را به قتل برسانند، همه آنها باید مجازات شوند و به قصاص محکوم می‌شوند. به این دلیل که هرکدام از افراد در قتل شخص نام‌برده مشارکت کرده‌اند و باید به اندازه خود در قتل، مجازات شوند. در صورتی که ولی دم از آنها درخواست دیه قتل کند، باید هرکدام از قاتلین یک‌سوم دیه خود را پرداخت کنند، حال ممکن است فرض این جرم بر قصاص باشد، ولی دم می‌تواند همه قاتلان را قصاص کرده یا برخی را قصاص کند ولی در هر صورت هرکدام از قاتلان بنا به سهم خود که مجرم این قتل هستند، باید دیه شخص مقتول را پرداخت کنند. حتی ولی دم می‌تواند با دریافت دیه برخی از قاتلان را عفو کند و از آنها بگذرد. 

طبق این موضوع و براساس نظریه فقها و حسب ماده ۲۲۰ قانون مجازات اسلامی، هرگز پدر قاتل را قصاص نمی‌کنند و همین‌طور در این خصوص باید ذکر شود که خون مقتول نباید پایمال شود، ازاین‌رو پدر باید دیه را پرداخت کند.

حسب ماده ۸۸۰ قانون مدنی، درصورتی‌که پدر یا مادری فرزندان خود را به قتل برسانند از ارث محروم خواهند شد، حال چه با مشارکت با سایر افراد این کار صورت گرفته باشد چه به صورت تکی و انفرادی این کار را به انجام برسانند یا حتی اسباب آن را برای قاتلان فراهم کنند. در هر صورت والدین قاتل از ارث محروم خواهند شد.