تشییع «خلیل عقاب» پدر سیرک ایران

بسیاری از ما هرچقدر هم که بابت شرایط حیوانات دچار عذاب وجدان باشیم، اما حداقل یک بار به سیرک رفته‌ایم. در ایران ما نام سیرک با اسم «خلیل عقاب» پیوند خورده و او بوده که لحظات جذابی را با تلاش و ایده‌پردازی‌هایش خلق کرده است. طبق اخباری که منتشر شده قرار است امروز مراسم تشییع «خلیل طریقت‌پیما» برگزار شود، اما اطلاعات تکمیلی تا لحظه نوشتن این مطلب اعلام نشده بود. مسئول بنیاد انجمن زنده‌یاد خلیل عقاب پنجشنبه هفته پیش با این اعلام این خبر در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: «پهلوان عقاب مدت ۳۶ روز در بیمارستان پیوند اعضا بستری بود و به دلیل کهولت سن به دیار باقی پرواز کرد». طبق گفته «حسین غرقی» برای برگزاری مراسم، منتظر آمدن فرزندان پهلوان از خارج کشور بوده‌اند تا مراسم تشییع دوشنبه سوم اردیبهشت برگزار شود. او دو فرزند پسر و دختر به نام‌های ابراهیم و شهرزاد دارد که هم‌اینک در انگلستان و آمریکا زندگی می‌کنند. «خلیل طریقت‌پیما» در حالی درگذشت که ۹۹ سال داشت. او در اول فروردین ۱۳۰۳ در شیراز به دنیا آمد و بلندکردن وزنه ۴۵۰ کیلویی با دندان، عبور کامیون و اتوبوس از روی سینه، گذاشتن سنگ دوتنی روی سینه و تحمل ضربات پتک، پیچاندن آهن به دور دست، خم‌کردن تیر آهن ۱۴ و ۱۲ با گردن، مهار دو خودروی سنگین ارتش از حرکت، بلندکردن فیل دو تنی با فاصله ۵۰ سانتی از زمین و اجرای نمایش در سیرک با حیوانات همچون شیر و خرس از جمله کارهای نمایشی اوست. او در گفت‌وگویی که سه سال و‌ نیم پیش با ایرنا درباره روند فعالیتش داشت، گفت: «پس از سپری‌کردن درد و رنج فراوان در زورخانه و بلندکردن میل‌های سنگین در ۳۰ سالگی در تمام شهرهای ایران به مناسبت‌های مختلف به انجام حرکات خارق‌العاده پرداختم. با انجام کارهای سخت در حین نمایش بسیاری از استخوان‌های بدنم شکست، خون‌های زیادی بر اثر جراحی از بدنم جاری شد، اما با اراده‌ای که داشتم هیچ‌گاه دلسرد نشدم، چراکه به هدفم ایمان زیادی داشتم». «خلیل عقاب» با راه‌‌اندازی سیرک، کار خود را در خارج کشور از آغاز و سپس به ۳۷ کشور جهان سفر کرد و به شهرت جهانی دست یافت و به سه زبان انگلیسی، ایتالیایی و عربی با تسلط حرف می‌زد. به گزارش ایرنا «خلیل طریقت‌پیما» در سال ۱۳۷۰ برای همیشه به ایران بازگشت و در تهران اقامت گزید و با همسرس «شهلا اشکبوس» که به بانوی سیرک ایران شهرت داشت و پسرش ابراهیم، سیرک را در ایران راه‌اندازی کردند و هرچند همسرش در سال ۱۳۸۷ در راه سفر به ایتالیا برای اجرای نمایش در یک سانحه رانندگی جانش را از دست داد. به گزارش رسانه‌ها در اواسط دهه 70 در ایران استفاده از حیوانات در سیرک‌ها «حیوان‌آزاری» ارزیابی شد و تجمع‌های حامیان این جنبش در آن سال‌ها برابر سیرک‌ها از جمله سیرک ایران-ایتالیا که در پارک پردیسان تهران برپا شده بود، رونق سیرک‌داری را با چالش جدی روبه‌رو کرد. «خلیل طریقت‌پیما» درباره پایان فعالیتش در تهران به ایرنا گفته است: «در سال ۱۳۷۰ تصمیم گرفتم برای همیشه به کشورم برگردم و برای نخستین‌بار سیرک را به ایران آوردم و مدت شش سال نیز در تهران این کار فرهنگی - هنری را انجام دادم، اما شهرداری تهران دیگر اجازه نداد در این شهر کارم را ادامه دهم و سرانجام مجبور شدم وسایلم را جمع کنم و برای همیشه به شیراز بیایم». او انتظار داشته است: «من که در این راه استخوان خرد کرده و برای کشورم زحمت کشیدم، برخوردی مناسب و در خور شأنم می‌کردند». البته امیدوار بود: «دوباره با حمایت مسئولان سیرک را در شیراز راه‌اندازی کنم». این آرزو در سال ۹۸ در حالی مطرح شد که همان زمان از صندوق حمایت از پیشکسوتان ورزش در تهران انتقاد کرده و گفته بود: «پس از یک سال که ماهانه یک میلیون و 200 هزار تومان دریافت کردم، امیر شاکری مدیر این صندوق گفت شما قهرمان نیستید، ازاین‌رو حقوقت را قطع کردیم. جای تعجب دارد که نام من به عنوان یک پهلوان در کتاب گینس به ثبت رسیده، به اندازه یک اتاق ۱۲ متری جام و مدال دارم و از دست امپراتور ژاپن کاپ دریافت کرده‌ام، اما این حقوق ناچیز به من تعلق نمی‌گیرد و امیدوارم مسئولان وزارت ورزش و جوانان دراین‌باره پیگیری کنند، چراکه هم نیاز به حمایت مالی و هم نیاز به حمایت معنوی دارم». این چهره شناخته‌شده نکته مهمی را یادآوری کرده بود: «من متعلق به ایران هستم». خلیل طریقت‌پیما با عنوان «پدر سیرک ایران» شناخته شده و نامش در گینس ثبت شده است. همچنین قرار است فیلم مستند «آشیانه عقاب» از زندگی او‌ ساخته شود.