فرش قرمز برای پزشک ایرانی

موضوع فرار مغزها و نخبگان، حالا به مهاجرت جمعی برخی پزشکان و کادر درمان رسیده است. بر اساس آمارهای منتشرشده، در چهار سال گذشته 16 هزار پزشک عمومی رفتن را ترجیح داده‌اند و در سال 1400، 160 متخصص قلب از کشور مهاجرت کرده‌اند. در همین مدت، 30 هزار کادر درمان از دانشکده‌های علوم پزشکی نیز درخواست گواهی حسن انجام کار داده‌اند؛ آن‌هم به مقصد یکی از کشورهای عربی، حالا یا عمان یا امارات و قطر.

این آمار زمانی برجسته‌تر می‌شود که بدانیم طبق اعلام وزارت بهداشت، ۱۸ هزار پزشک عمومی در سراسر کشور کمبود داریم؛ ارقامی که تنها یک عدد نیستند و جان و نفس ما می‌تواند در گرو همین آمارها باشد. یحیی ابراهیمی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، «اختلاف زیاد پرداختی» را دلیل اصلی مهاجرت پزشکان به کشورهای حاشیه خلیج‌ فارس می‌داند و می‌گوید: «پلکانی‌کردن کارانه و اخذ مالیات سنگین سبب شد حقوق ماهانه یک پزشک، بیش از ۳۰ میلیون تومان نباشد».

حال به گفته رضا لاری‌پور،‌ سخنگوی سازمان نظام پزشکی، یک پزشک در کشورهایی مانند پاکستان، عراق، افغانستان و ترکیه حدودا 18 برابر ایران حق ویزیت دریافت می‌کند و این عدد در عراق 20 برابر و در کشورهای حاشیه خلیج فارس، حداقل چهار برابر ایران است. او می‌نویسد: اگر بگوییم‌ تا سه سال آینده باید گدایی پزشک بکنیم، حرف بی‌ربطی نزده‌ایم.

محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی‌ نیز «سیاست‌های نادرست» را عامل اصلی مهاجرت پزشکان و کاهش تمایل آنان به ادامه تحصیل می‌داند و تأکید می‌کند: ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور مجبور شویم از خارج پزشک و متخصص وارد کنیم؛ چراکه پزشکان برای ادامه تحصیل در دوره‌های تخصص و فوق‌تخصص رغبتی نشان نمی‌دهند.

نتایج یک نظرسنجی در رصدخانه مهاجرت ایران نیز نشان می‌دهد ۵۳ درصد کادر درمان در ایران مایل‌ به مهاجرت هستند و شرایط نامناسب تحصیل و شغل، تنزل جایگاه و منزلت اجتماعی، نبود تعادل بین کار و زندگی، فقدان انگیزه، وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور و از همه اینها مهم‌تر مقایسه وضعیت ایران با کشورهای مقصد، عوامل مهم و اصلی مهاجرت هستند.

تمامی اینها در حالی است که زمانی کشورمان به‌عنوان برترین مقصد گردشگری سلامت در خاورمیانه در نظر گرفته می‌شد؛ عنوانی که اکنون کشورهایی مانند ترکیه، عمان، قطر، امارات و حتی عربستان با سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی عجیب‌وغریب، در حال رقابت برای تصاحب آن هستند و برای تکمیل کادر درمان کارآمد و قوی، برای پزشکان و پرستاران ایرانی فرش قرمز پهن می‌کنند. تسهیلات و امکاناتی که مسعود پزشکیان، دیگر عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، آنان را «دامی» برای نخبگان ایرانی می‌داند و می‌گوید: قبلا پزشکان بسیاری از اقصی‌نقاط جهان به دلیل شرایط مطلوبی که کشورمان داشت، وارد ایران می‌شدند، اما این روند الان برعکس شده است. آش چنان شور است که اگر امروز برای آن چاره‌ای اندیشیده نشود، احتمالا فردای شاید نه‌چندان دور، برای انجام عملی کوچک یا بزرگ‌ باید سفر کنیم به همین کشورهای همسایه.