بزرگترین راهپیمایی اعتراضی همزمان با آغاز بررسی طرح تغییرات قضائی در پارلمان اسرائیل
روز سرنوشتساز «کنست»
در آستانه رأیگیری امروز پارلمان اسرائیل درباره لایحه اصلاحات قضائی کابینه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دهها هزار نفر از مخالفان کابینه ائتلافی او بار دیگر به خیابانها آمدند و خواهان توقف رسیدگی به این لایحه شدند. در حالی که فشارها بر نتانیاهو افزایش یافته است، هزاران نفر از مخالفان کابینه در یک حرکت اعتراضی برنامهریزیشده به سوی قدس راهپیمایی کردند.
در آستانه رأیگیری امروز پارلمان اسرائیل درباره لایحه اصلاحات قضائی کابینه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دهها هزار نفر از مخالفان کابینه ائتلافی او بار دیگر به خیابانها آمدند و خواهان توقف رسیدگی به این لایحه شدند. در حالی که فشارها بر نتانیاهو افزایش یافته است، هزاران نفر از مخالفان کابینه در یک حرکت اعتراضی برنامهریزیشده به سوی قدس راهپیمایی کردند. به گزارش رویترز، صفی از معترضان به طول چندین کیلومتر، زیر آفتاب سوزان تابستان با کوبیدن طبل و سردادن شعار در بزرگراه اصلی به سوی اورشلیم (قدس اشغالی) حرکت کردند. معترضان برای روزها پیادهروی کردند، شبها چادر زدند و ساکنان محلی با آب و نوشیدنی و غذا از آنها پذیرایی کردند. مخالفان کابینه میگویند وقتی قانون اساسی مکتوب وجود ندارد، استقلال و اختیارات گسترده دیوان عالی، ضامن حقوق و آزادیهای شهروندی در برابر کابینه است. معترضان کابینه نتانیاهو را متهم میکنند که بهطور برنامهریزیشده بهدنبال تضعیف نظام قضائی اسرائیل و افزایش قدرت کابینه نتانیاهو است.
در مقابل، حامیان کابینه ائتلافی و تندروی نتانیاهو میگویند پیشبرد این لایحه برای ایجاد توازن قوا در ساختار حقوقی-سیاسی اسرائیل لازم است، چراکه عملکرد دیوان عالی اسرائیل نشان داده که رویهای «مداخلهگرایانه» داشته است. در صورت تصویب این لایحه، دیوان عالی رژیم صهیونیستی دیگر نمیتواند آن بخش از تصمیمهای کابینه را که «غیرمعقول» تشخیص میدهد، باطل کند. این تصمیمها، حتی شامل انتصابها نیز میشود. در میان مخالفان لایحه اصلاحات قضائی اسرائیل، شماری از نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی نیز حضور دارند. صدها نفر از نیروهای ذخیره ارتش تهدید کردهاند که در صورتی که اصلاحات اساسی را به زیان اسرائیل تشخیص دهند، از خدمت داوطلبانه خودداری خواهند کرد. نتانیاهو تهدید کرده است که این وضعیت تحمل نخواهد شد. با وجود مخالفتهای گسترده و چندهفتهای در اسرائیل، رویترز روز پنجشنبه در گزارشی نوشت انتظار میرود نمایندگان کنست، پارلمان اسرائیل، روز دوشنبه به بخش اول لایحه اصلاحات قضائی نتانیاهو رأی مثبت دهند.
در همین حال، نتانیاهو پیش از عمل نصب ضربانساز با انتشار ویدئویی در شبکههای اجتماعی گفت: «حالم عالی است، اما به توصیه پزشکانم گوش میکنم». او همچنین تأکید کرد که پس از ترخیص از بیمارستان به تلاش برای تصویب و اجراشدن هرچهزودتر لایحه اصلاحات قضائی ادامه خواهد داد. بنا بر بیانیه دفتر نخستوزیری اسرائیل، عمل نصب ضربانساز با موفقیت انجام شده است و امروز نتانیاهو از بیمارستان مرخص میشود. همچنین سفرهای پیشروی او به قبرس و ترکیه به زمان دیگری موکول خواهد شد. یک هفته پیش در پی انتقال نتانیاهوی ۷۳ساله به بیمارستانی در تلآویو، پس از آنکه گفته شد در هوای داغ «گرمازده شده»، پزشکان در مرکز درمانی «شیبا» از هولتر زیرجلدی برای بررسی رصد قلبی او استفاده و او را پس از گذشت یک روز و نیم مرخص کردند. هولتر به دستگاهی گفته میشود که ریتم قلب برای تشخیص آریتمیهای گذرای قلب را میپاید.
تعلیق این سفرها به نتانیاهو اجازه میدهد تا در جلسه امروز پارلمان اسرائیل برای رأیگیری بر سر اصلاحات قضائی مناقشهبرانگیز خود حضور یابد. این اصلاحات ماههاست که آتش اعتراضات سراسری را در این سرزمین شعلهور ساخته و نگرانیهای بینالمللی را برانگیخته است. ائتلاف نتانیاهو با گروهی از احزاب ملیگرا و مذهبی بر آن است تا با تصویب قوانینی قدرت دیوان عالی را برای مقابله با تصمیمات کابینه کاهش دهد. آنها دیوان عالی اسرائیل را «بیش از حد سیاسیشده» میخوانند. قرار است رأیگیری در شور دوم این لایحه از امروز آغاز شود و پس از آن رأیگیری در شور سوم و نهایی تا عصر امروز انجام شود.
در پی تظاهرات شنبهشب که حدود نیممیلیون معترض در آن شرکت کردند، هیستدروت، اتحادیه کل کارگری اسرائیل نیز اعلام کرد که درباره آغاز اعتصاب تصمیم خواهد گرفت. کابینه نتانیاهو هم خبر داد که وزارتخانهها و نهادهای مختلف را برای وضعیتی که رژیم صهیونیستی را در اعتصاب گسترده فرو ببرد، آماده کرده است. اتحادیه کارگری حدود چهار ماه پیش در نخستین مداخله خود در این بحران داخلی، اعتصاب چندساعته برقرار کرد که کابینه در واکنش به آن از تلاش برای تنظیم لایحه تغییرات قضائی ضمن دستیابی به بیشترین تفاهم با جناح مخالف خبر داد. مذاکراتی که در سه ماه گذشته با سرپرستی اسحاق هرتزوگ، رئیسجمهور اسرائیل، میان جناحها با هدف دستیابی به تفاهم صورت گرفت، با ناکامی روبهرو شده بود.
یائیر لاپید و بنی گانتس، رهبران اصلی جناح اپوزیسیون، روز گذشته از نتانیاهو خواستند درگیری داخلی «جنونآمیز» بر سر تغییرات قضائی را «پایان دهد». در همین حال یوسی کوهن، رئیس پیشین موساد و مهره ارشد امنیتی مورد اعتماد بنیامین نتانیاهو، در یادداشتی در روزنامه یدیعوت آحرونوت نسبت به پیامدهای سنگین تصویب تغییرات قضائی در شرایطی که اختلاف بر سر آن عمیق است، هشدار داد. کوهن با تأکید روی «تهدیدات ناشی از ایران برای اسرائیل» در پی «شکاف در اتحاد داخلی» خواهان توقف روند تصویب لایحه تغییرات قضائی در مجلس شد. قرار بود ژنرال هرتسی هالوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، روز گذشته در دیدار با بنیامین نتانیاهو درمورد وضعیت ارتش و نیروهای آن در پی اختلاف بر سر تغییرات قضائی به او گزارش بدهد که وضعیت جسمانی نخستوزیر این ملاقات را به تأخیر انداخته است. همچنین دهها ژنرال ارشد ارتش و سران پیشین نهادهای امنیتی اسرائیل با حمایت از هشدار خلبانان و سایر نیروهای ذخیره که از خدمت در ارتش خودداری خواهند کرد، گفتند در چنین وضعیتی کار دفاع از امنیت اسرائیل با اخلال روبهرو خواهد شد. به نوشته یدیعوت آحرونوت، ژنرال ذئبی فرکش، رئیس پیشین سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل، گفت کابینه «هرجومرجطلب کنونی لایق حکومت بر مردم نیست». با این اوصاف، احزاب راست حامی کابینه هنوز در واکنش به اعتراضات هفت ماه اخیر تأکید دارند که تغییرات قضائی «اصلاح نقایصی است که در سیستم قضائی وجود داشته است». آنها محدودکردن اختیارات دادگاه عالی را یکی از شرایط لازم برای این «اصلاحات» میدانند.
نظرسنجیها حاکی از وجود تردیدهای گسترده در میان شهروندان رژیم صهیونیستی است و واشنگتن از نتانیاهو خواسته به دنبال اجماع در مورد هرگونه اصلاحات قضائی در راستای استقلال قوه قضائیه اسرائیل باشد. این بحران حتی باعث ایجاد شکاف در ارتش شده است که مدتها به عنوان یک نهاد قدرتمند غیرسیاسی یکپارچه تلقی میشد. حال نگرانیهایی در مورد ایجاد تنشهای فزاینده در میان هر دو جناح ابراز میشود.
در همین حال، دهها نفر از رؤسای سابق امنیتی، از جمله رؤسای ارتش، پلیس و موساد که برخی از آنها در دوران نتانیاهو خدمت کرده بودند، نامهای سرگشاده به نخستوزیر منتشر کردند و از او خواستند تا رأیگیری را لغو کند و به جای آن درباره اصلاحات توافق شود. در این نامه آمده است: «این لایحه، مواردی را که بانی یکپارچگی جامعه اسرائیل است، درهم میشکند؛ در میان مردم تفرقه میافکند؛ در ارتش اسرائیل تشتت ایجاد میکند و ضربات مهلکی به امنیت اسرائیل وارد میسازد». بنیامین نتانیاهو میگوید که تاکنون تلاش زیادی برای دستیابی به یک توافق گسترده در این زمینه به خرج داده و احزاب اپوزیسیون را مسئول وضعیت کنونی میداند.