22 استان ایران متأثر از گرد و غبار

شرق: روز گذشته اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار در ایران برگزار شد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار گفت: امیدواریم نتیجه نهایی این اجلاس رهاوردی برای همه کشورها در راه مقابله با گرد و غبار باشد و الزامات قطع‌نامه سازمان ملل متحد کشورها را در کنار هم قرار دهد.

به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، صبح دیروز اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار در محل اجلاس سران برگزار شد. در این اجلاس آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشور، علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه و مقامات بیش از 50 کشور و آژانس بین‌المللی حضور داشتند.

علی سلاجقه اظهار کرد: از سال 2000 میلادی تعداد وقوع خشک‌سالی‌ها و دامنه گستره آنها 30 درصد افزایش داشته است. بر اساس آخرین یافته‌های جهانی و نتایجی که آژانس اسکپ سازمان ملل متحد منتشر کرده، طی 50 سال اخیر حدود 50 درصد وقایع آب و هوایی مربوط به خشک‌سالی بوده است.

در 50 سال اخیر حدود 124 میلیارد دلار خسارات اقتصادی ناشی از خشک‌سالی بوده است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030 حدود 700 میلیون نفر مهارجرت ناشی از خشک‌سالی را در جهان داشته باشیم.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مشکل کمبود آب در جهان گفت: درحال‌حاضر 3.2 میلیارد نفر در جهان با مشکل کمبود آب مواجه هستند و تحقیقات نشان می‌دهد این مقدار تا سال 2050 به پنج میلیارد نفر خواهد رسید که سه‌چهارم جمعیت کل جهان است. به گفته سلاجقه پنج میلیارد نفر در جهان حداقل یک ماه در سال به آب دسترسی نخواهند داشت.

وی با اشاره به خشکی تالاب‌ها و دریاچه‌های بزرگ جهان گفت: بر اساس آخرین مقالاتی که ساینس منتشر کرده است، دریاچه‌های بزرگ و منابع عظیم آبی جهان به خشکی گراییده که این موضوع دال بر افزایش منابع گرد و غبار است. بنابر اعلام دبیرکل محترم سازمان ملل متحد سالانه هفت میلیون نفر در اثر آلودگی جوی طبیعی و مصنوعی در حال مرگ هستند. این آمار و ارقام ما را به چاره‌اندیشی وادار می‌کند. رئیس‌جمهوری نیز با توجه به این مشکلات دستور دادند تا برای حل این مشکل از تمام ظرفیت‌های ملی استفاده شود.

وی ادامه داد: مبتنی بر این دستور، سازمان حفاظت محیط زیست در کنار وزارت امور خارجه رایزنی‌های خود را آغاز کردند که به تشکیل نخستین نشست منطقه‌ای گرد و غبار در 21 تیرماه با حضور کشورهای همسایه، همسو و مسلمان در تهران منجر و در نتیجه همین رایزنی‌ها روز 21 تیرماه به عنوان روز بین‌المللی مقابله با گرد و غبار در تقویم سازمان ملل ثبت شد. به دلیل دستاوردهای بزرگ اجلاس منطقه‌ای سازمان ملل متحد ضمن قدردانی از کشور جمهوری اسلامی ایران، کشور ما را به‌عنوان میزبان اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار انتخاب کرد.

سلاجقه ادامه داد: با توجه به اینکه مسائل محیط زیست مرزی نمی‌شناسد، کشورها از دعوت ما استقبال کرده و از 55 کشوری که دعوت به عمل آمده بود 50 کشور و آژانس بین‌المللی در اجلاس حاضر شدند. در این زمینه سازمان ملل متحد نیز همراه ما بود که جا دارد از آقای گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد و آقای استفان پریزنر، نماینده سازمان ملل متحد در ایران تشکر کنم. از آنجایی که تأکید رئیس‌جمهور محترم دولت مردمی سیزدهم بر اجرائی‌شدن نتایج این اجلاس‌هاست، اقدامات عملی نیز شروع شده است. برای مثال در چهار استان کشور عراق و دو استان مجاور ایران عملیات اجرائی شروع می‌شود.

به گفته معاون رئیس‌جمهور و بر اساس اطلاعات آژانس اسکپ کشورهای ترکمنستان، ارمنستان، ازبکستان، آذربایجان و ایران بیشترین تأثیرپذیری را از گرد و غبار دارند. توقع ما از سازمان ملل متحد این است که تحریم‌های ظالمانه و یک‌جانبه تأثیری بر همکاری‌های سازمان ملل با کشورهای مختلف از جمله ایران نداشته باشد. سلاجقه در حاشیه اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار در جمع خبرنگاران رسانه‌های خارجی‌زبان در پاسخ به سؤال خبرنگار یک رسانه عراقی درباره عدم تأمین کافی حقابه‌های ایران و عراق توسط دولت ترکیه از رودخانه‌های مرزی گفت: اولین حقابه‌ای که باید تأمین شود، حقابه طبیعت است و معمولا در پروژه‌های عمرانی اولین حقابه‌ای که سلب می‌شود، حقابه طبیعت است. در حوضه‌های آبخیز دجله و فرات متأسفانه این اتفاق رخ داده و کشورهایی نظیر ایران، عراق و سوریه که در پایین‌دست قرار گرفته‌اند، با این مشکل مواجه شده‌اند.

وی افزود: اخیرا رایزنی‌های خوبی بین جمهوری اسلامی ایران با کشورهای ترکیه، عراق و سوریه برای تأمین حقابه‌های پایین‌دست انجام شده است و امیدواریم با برگزاری نشست‌های دوجانبه بیشتر، بتوانیم به همگرایی بهتری در زمینه تأمین حقابه‌ها برسیم.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: متأسفانه شاهد آن هستیم که بر اثر تغییر اقلیم، کانون‌های بیابان‌زایی و گرد و غبار در سطح جهان افزایش پیدا می‌کند و حتی مناطقی از دنیا که دارای جنگل‌های با کیفیت مناسب و شرایط اقلیمی و بارشی مطلوب بوده‌اند، تحت تأثیر چنین شرایطی قرار گیرند.

معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: وجود چنین شرایطی می‌طلبد که تمام دولت‌های جهان، نه فقط ۵۵ کشوری که در معرض تأثیر گرد و غبار هستند، بلکه حتی کشورهای منطقه استوایی و کشورهایی که از نظر اقلیمی شرایط مناسبی دارند، حتما در این زمینه همکاری کنند، چراکه تغییر اقلیم باعث خواهد شد که این کشورها نیز در سال‌های آینده در معرض گرد و غبار قرار گیرند.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست خاطرنشان کرد: نشست امروز از طرف جمهوری اسلامی ایران و سازمان ملل متحد برگزار شده است که بیش از ۵۰ کشور در آن حضور دارند و امیدواریم چنین نشست‌هایی باعث همگرایی بهتر بین دولت‌ها شود و همچنین نهادهای بین‌المللی نظیر فائو، UNDP، UNEP و... بتوانند برای کاهش این معضل جهانی کمک‌های مالی و مدیریتی انجام دهند.

سلاجقه در پاسخ به سؤال دیگری درباره افزایش محسوس تعداد روزهای دارای پدیده گرد و غبار در شهرهای مختلف ایران توضیح داد: جمهوری اسلامی ایران از نظر موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی در معرض کانون‌های اصلی گرد و غبار سایر کشورها قرار گرفته است، به نحوی که ریزگردهای صحرای آفریقا گرفته تا کشورهای حوزه خلیج فارس و غرب آسیا در نهایت وارد ایران می‌شود و مناطق مختلف کشورمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

معاون رئیس‌جمهور با بیان اینکه ۲۲ استان ایران تحت تأثیر پدیده گرد و غبار قرار دارند، عنوان کرد: این مسئله می‌طلبد که ما همکاری‌های خود را با کشورهای همسایه در زمینه مقابله با گرد و غبار افزایش دهیم و خوشبختانه نشست منطقه‌ای سال گذشته باعث ایجاد همگرایی خوبی بین کشورهای منطقه شد و در اجلاس امسال هم شاهد حضور مجدد این کشورها هستیم.

سلاجقه با بیان اینکه اقدامات میدانی مشترک بین ایران و عراق و سوریه برای مقابله با گرد و غبار به‌زودی آغاز خواهد شد، اظهار کرد: خوشبختانه در سایر کشورهای منطقه نظیر کویت، قطر، عمان، امارات و عربستان نیز شاهد رویکرد مناسبی برای مقابله با گرد و غبار هستیم و امیدواریم با انجام همکاری‌های مشترک بتوانیم منشأهای وقوع گرد و غبار در منطقه را کنترل کنیم.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست تأکید کرد: در ۵۰ سال اخیر حدود ۱۲۴ میلیارد دلار خسارات ناشی از گرد و غبار و مشکلات مربوط به خشک‌سالی بر کشورهای جهان تحمیل شده است. البته در ایران خسارات اقتصادی ناشی از گرد و غبار هنوز به‌صورت دقیق برآورد نشده است، اما در بیرون از کشور ایران ۲۷۰ میلیون هکتار کانون گرد و غبار قرار دارد که کشور ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

او در ادامه اظهار کرد: در یک دهه گذشته تعداد روزهای دارای گرد و غبار در مناطق مختلف کشور بیش از دو‌برابر شده است و در نقاط گوناگون ایران به‌طور متوسط بیش از ۱۰۰ روز شاهد تشدید گرد و غبار و آثار منفی آن هستیم.

سلاجقه همچنین با اشاره به برگزاری اجلاس روز دوشنبه در چابهار گفت: با توجه به اینکه در منطقه مکران یعنی در سواحل استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان در حال ایجاد یک منطقه صنعتی بزرگ شامل بیش از ۱۰۰ هزار شغل و تأسیسات پتروپالایش، صنعتی و گردشگری هستیم و با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب بر اقتصاد دریامحور، دولت در این منطقه در حال انجام سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای است.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست ادامه داد: توسعه منطقه مکران با نظارت سازمان محیط‌ زیست پیش می‌رود و می‌خواهیم این منطقه از نظر توسعه پایدار مبتنی بر حفظ محیط‌ زیست یک الگو باشد و به همین خاطر وزرا و سفرای کشورهای حاشیه خلیج فارس و همچنین هند، پاکستان و چین را به این نشست دعوت کرده‌ایم تا هم از تجارب این کشورها استفاده کنیم و هم آنها بتوانند در یک نشست یک‌روزه منطقه مکران و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری آن را از نزدیک ببینند.

سلاجقه در پاسخ به سؤال خبرنگار یک رسانه اماراتی درباره نقش بهبود روابط کشورهای منطقه در کنترل بهتر گرد و غبار گفت: در مسائل محیط‌زیستی از جمله مقابله با گرد و غبار و کاهش آلودگی‌های دریایی، قطعا همکاری‌های همه‌جانبه کشورهای منطقه لازم است. خوشبختانه در ماه‌های اخیر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشور عربستان سعودی رو به بهبود رفته که حاصل بهبود روابط را در حوزه محیط‌ زیست‌ نیز مشاهده می‌کنیم و پیام‌های خوبی بین دو کشور رد و بدل شده و هرچقدر روابط بین دو کشور ارتقا پیدا کند، وضعیت محیط‌ زیست‌ منطقه نیز بهبود می‌یابد.

معاون رئیس‌جمهور همچنین در پاسخ به سؤال خبرنگار یک رسانه یمنی اظهار کرد: ایران آماده است که تجربیات خود را به همه کشورهایی که درگیر پدیده گرد و غبار هستند، از جمله کشور دوست و برادر یمن انتقال دهد. البته امیدواریم هرچه زودتر جنگ ناخواسته در این کشور و رنج ایجادشده برای مردم پایان یابد تا در ادامه بتوانیم در حوزه محیط‌ زیست‌ از جمله تثبیت خاک در مناطق ماسه‌ای یمن به این کشور کمک کنیم.

سلاجقه ادامه داد: سدسازی‌ها و دخالت‌هایی که انسان در چینش طبیعی منابع آبی انجام می‌دهد، از جمله عوامل تشدید بیابان‌زایی و گرد و غبار است. همچنین تغییرات اقلیمی باعث کاهش نزولات جوی شده است و این مسئله به تشدید ریزگردها کمک کرده و در ۳۰ سال گذشته که جهان به‌شدت تحت تأثیر تغییر اقلیم قرار گرفته است، حدود ۵۰ درصد تالاب‌ها و دریاچه‌های جهان خشک شده‌اند که این اتفاق منجر به افزایش مساحت کانون‌های گرد و غبار در جهان شده است.

او در پایان تصریح کرد: تمام کشورهای جهان یا اکنون از گرد و غبار آسیب می‌بینند یا شرایط اقلیمی به سمتی خواهد رفت که کشورهای مختلف حتی کشورهای استوایی در سال‌های آتی تحت تأثیر ریزگردها قرار بگیرند؛‌ بنابراین مقابله با گرد و غبار به عزم جهانی و همکاری‌های بین‌المللی نیاز دارد.