فشار واشنگتن برای تأخیر در حمله زمینی، اختلافات کابینه و اعتراضات جهانی به جنایات غزه، تلآویو را آچمز کرده است
اسرائیل در برزخ عملیات زمینی
سومین هفته جنگ اسرائیل و حماس در حالی سپری میشود که نظامیان اسرائیلی همچنان و برخلاف گفتههای مقامهای سیاسی و نظامی، عملیات زمینی گسترده خود در غزه را آغاز نکردهاند. در روزهای اخیر احتمالات متعددی درباره تأخیر در انجام این عملیات منتشر شده است؛ اما مهمترین دلیل به مخالفت آمریکا بازمیگردد.
سومین هفته جنگ اسرائیل و حماس در حالی سپری میشود که نظامیان اسرائیلی همچنان و برخلاف گفتههای مقامهای سیاسی و نظامی، عملیات زمینی گسترده خود در غزه را آغاز نکردهاند. در روزهای اخیر احتمالات متعددی درباره تأخیر در انجام این عملیات منتشر شده است؛ اما مهمترین دلیل به مخالفت آمریکا بازمیگردد. براساس گزارش رسانهها واشنگتن از نتانیاهو خواسته تا با به تأخیر انداختن عملیات نظامی خود، برای آزادی گروگانهایی که حماس در اختیار دارد، فرصت بیشتری به مذاکرهکنندگان بدهد و فرصت برای ورود کمکهای بشردوستانه بیشتری به نوار غزه فراهم شود. روز جمعه دو گروگان آمریکایی که یک مادر و دختر بودند، از طرف حماس آزاد شدند و امیدها برای آزادی بقیه گروگانها بیشتر شده است. از طرف دیگر به نوشته نیویورکتایمز، آمریکا هدف دیگری نیز از به تأخیر انداختن حمله زمینی اسرائیل به غزه دارد و آن کسب آمادگی بیشتر برای مقابله با حملات احتمالی گروههای نظامی و شبهنظامی منطقه علیه اهداف آمریکا در خاورمیانه است. لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده هم هشدار داد که آمریکا از اقدام نظامی علیه هر «سازمان» یا «کشوری» که وسوسه شود درگیری در خاورمیانه بین اسرائیل و حماس را «گسترش دهد»، تردید نخواهد کرد. آستین در شبکه ایبیسینیوز خطاب به «کسانی که به دنبال گسترش جنگ در منطقه هستند»، گفت: «توصیه ما این است که این کار را نکنند. ما حق دفاع از خود را حفظ میکنیم و هیچ تردیدی از اقدام براساساین نخواهیم داشت».
از طرف دیگر، اظهارات مقامهای اسرائیلی در روزهای اخیر درباره احتمال انجام حمله زمینی به نوار غزه هم به سرنوشت گروگانها اشاره دارد. سرهنگ پیتر لنر، یک سخنگوی ارتش اسرائیل، در پاسخ به این پرسش که چنین حملهای چه زمانی آغاز خواهد شد، گفت زمانبندی درباره این حمله به تلاشها برای آزادی گروگانها گره خورده است. او گفت «اگر حمله زمینی انجام شود، در بهترین زمان ممکن خواهد بود». سرهنگ جاناتان کنریکوس، یک سخنگوی دیگر اسرائیل هم در گفتوگو با یک رسانه استرالیایی ادعا کرده که «اگر حماس تسلیم شود و گروگانها را آزاد کند، جنگ پایان خواهد یافت. وضعیت در پایان این جنگ به گونهای خواهد بود که حماس هرگز دیگر توانایی تهدید اسرائیل را نخواهد داشت». با این حال، با وجود آنکه هنوز خبری از عملیات زمینی نیست؛ اما اسرائیل میگوید در «جستوجوی اطلاعاتی» درباره «گروگانها» یورشهای فرامرزی درون غزه انجام داده است. دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، تأیید کرده که سربازان اسرائیلی حملاتی را در داخل غزه انجام دادهاند. او گفت عملیاتها را «با خودروهای زرهی و نیروهای پیادهنظام» انجام میدهند و هدف این است تا زمینه «برای مرحله بعدی جنگ» آمده شود. سخنگوی ارتش اسرائیل همچنین گفت شمارش دقیق تعداد گروگانها به خاطر این طول کشید که تعداد زیادی شهروند خارجی در میان آنها بود. اسرائیل تأیید کرده که «تعداد گروگانها ۲۲۲ نفر است».
در همین حال، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» نوشت، بحران اعتماد و تنشهایی میان «بنیامین نتانیاهو» و «یوآو گالانت»، وزیر دفاع کابینهاش، وجود دارد. گفته شده اختلافات میان نتانیاهو و فرماندهان ارشد درباره ارزیابیها، طرحها و تصمیمات درخصوص جنگ است. این روزنامه نوشت دستکم سه نفر از وزرا به فکر استعفا هستند تا نتانیاهو را مجبور کنند که مسئولیت شکست را به دلیل حمله حماس بر عهده بگیرد. این روزنامه به نقل از مسئولان سیاسی و نظامی اعلام کرد که کابینه با مشکلاتی در توافق بر سر مسائل اصلی ازجمله حمله زمینی و پرونده گروگانها مواجه است. این رسانه همچنین خبر داده بیش از نصف رأیدهندگان به حزب لیکود به ریاست نتانیاهو، معتقد هستند نتانیاهو پس از جنگ باید استعفا دهد. همچنین ۷۵ درصد از ساکنان اسرائیل معتقد هستند نتانیاهو مسئول حمله هفتم اکتبر حماس است.
ورود سومین کاروان کمکی
از طرف دیگر، سومین کاروان کمکهای بشردوستانه روز گذشته وارد غزه شد. خبرگزاری فرانسه با استناد به گزارش خبرنگاران خود در دو سوی گذرگاه مرزی رفح از ورود سومین کاروان حامل کمکهای بشردوستانه به غزه از طریق مصر خبر داد. یک مقام هلال احمر مصر گفت که در روزهای شنبه و یکشنبه نیز ۳۴ کامیون حامل این کمکها پیشتر از رفح وارد غزه شده بودند. سازمان ملل متحد برای کمکرسانی فوری به بیش از دو میلیون نفر از ساکنان غزه که مدتهاست تحت محاصره قرار دارند، خواستار ورود دستکم صد کامیون حامل کمکهای انسانی به غزه از طریق گذرگاه رفح شده است. در همین حال، سازمان ملل اعلام کرده با وجود هشدارها، ساکنان غزه در حال بازگشت به شمال این منطقه هستند.
رئیس آژانس سازمان ملل در امور پناهندگان فلسطینی میگوید برخی از افرادی که از شمال غزه گریخته بودند، اکنون در حال بازگشت به شمال نوار غزه هستند. توماس وایت از آژانس ویژه پناهندگان فلسطینی گفته اوضاع «در شمال بسیار خطرناک است؛ اما مردم در جنوب نیز جان خود را از دست میدهند». اسرائیل از ساکنان شمال غزه خواسته است به جنوب غزه کوچ کنند. این جمعیت شامل حدود نیمی از جمعیت 2.3 میلیوننفری این باریکه میشود. ارتش اسرائیل گفته است هرکس را که در شمال غزه بماند، عضو گروههای نظامی تلقی میکند. گفته میشود ساکنانی که در حال بازگشت به شمال غزه هستند، به دلیل کمبود آب و غذا دوباره به خانههایشان در شمال برگشتهاند؛ چون در جنوب احساس امنیت نمیکنند. در جنوب، مردم در خیابان میخوابند یا در بیمارستانها پناه میگیرند. در جدیدترین آمار قربانیان جنگ هم وزارت بهداشت در غزه اعلام کرده «شمار شهدای فلسطینی از آغاز جنگ در هفتم اکتبر به پنجهزارو 87 نفر رسیده است». این تعداد از آخرین بهروزرسانی آمار ۴۳۶ نفر افزایش داشته است. براساس اعلام این نهاد، «بیش از دو هزار کودک و بیش از هزارو صد زن در میان شهدا بودهاند و تعداد زخمیها هم بیش از 15هزارو 273 نفر اعلام شده است».
سفر مکرون به اسرائیل
به گزارش کاخ الیزه، امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، امروز برای یک سفر دوروزه راهی اسرائیل خواهد شد. جزئیات بیشتری از اهداف این سفر هنوز اعلام نشده است. به گزارش رسانههای فرانسوی و به نقل از محافل دیپلماتیک، مکرون احتمالا عازم لبنان و مصر نیز خواهد شد. رئیسجمهوری فرانسه پیشتر گفته بود در صورتی به خاورمیانه سفر خواهد کرد که شانسی برای گفتوگو بین اسرائیل و حماس وجود داشته باشد. مکرون افزوده بود که برای او بهدستآوردن یک توافق برای تنشزدایی و کمکهای بشردوستانه از اهمیت ویژهای برخوردار است. به گزارش وزارت خارجه فرانسه در عملیات حماس علیه اسرائیل در روز هفتم اکتبر، ۳۰ شهروند فرانسوی کشته شدهاند و هفت نفر نیز مفقودالاثر هستند. اسرائیل اعلام کرده در حمله هفتم اکتبر حماس حدود هزارو 400 نفر کشته شدهاند. در تحولی دیگر، چند روز پس از اینکه آمریکا قطعنامه برزیل در شورای امنیت را وتو کرد، این کشور خود پیشنویس قطعنامهای را به این شورا ارائه داد. به گزارش منابع دیپلماتیک، در این قطعنامه خواست آزادی گروگانهایی که از سوی حماس در حمله روز هفتم اکتبر گرفته شدهاند، مطرح شده است. هنوز معلوم نیست شورای امنیت چه زمانی برای رأیگیری درباره این قطعنامه تشکیل جلسه خواهد داد. ناظران میگویند به احتمال زیاد روسیه این قطعنامه را وتو خواهد کرد. پیشتر روسیه و برزیل قطعنامههایی را به شورای امنیت ارائه داده بودند که قطعنامه روسیه رأی کافی را به دست نیاورد و قطعنامه برزیل نیز از سوی آمریکا وتو شد.
راهپیمایی در اروپا
کشورهای اروپایی در روزهای اخیر به صحنه راهپیماییهایی کمسابقه در حمایت از فلسطینیها تبدیل شدند. لندن، برلین، رم، پاریس و مارسی ازجمله شهرهایی بودند که تجمعاتی در حمایت از فلسطینیها در آنها برگزار شد. پلیس لندن شمار تظاهراتکنندگان در پایتخت بریتانیا را «حدود صد هزار نفر» تخمین زد. صدها نفر نیز با برپایی تجمع در رم خواستار توقف حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه شدند. «فلسطین آزاد» ازجمله شعارهای معترضان در گردهماییهای لندن و رم بود. هواداران حقوق فلسطینیها در برلین، پایتخت آلمان نیز با وجود تصمیم پلیس مبنی بر ممنوعیت تظاهرات در این شهر تجمع کردند. این در حالی است که همزمان در نقطهای دیگر از شهر پاریس هزاران نفر بار دیگر در میدان جمهوری این شهر تجمع کرده بودند تا خواستار توقف عملیات نظامی اسرائیل علیه نوار غزه شوند. این اولین تجمع گروههای هوادار فلسطینیها در پاریس بود که برگزاری آن از سوی مقامهای فرانسه ممنوع نشده بود. صدها نفر هم در مارسی، دومین شهر بزرگ این کشور، در دفاع از برقراری آتشبس فوری در نوار غزه تظاهرات کردند. از دیگر شهرهای اروپایی که شاهد برگزاری گردهمایی در حمایت از فلسطینیها بودند، میتوان به سارایوو اشاره کرد. ساکنان پایتخت بوسنی و هرزگوین سه دهه پیش شرایطی مشابه وضعیت باریکه غزه یعنی محاصره و حملات گسترده را تجربه کرده بودند.