عقب‌نشینی‌های «اوربان»

فشار بر مجارستان برای تصویب طرح پیوستن سوئد به ناتو، پس از موافقت این کشور برای کمک به اوکراین افزایش یافته است. بوداپست روز جمعه پس از هفته‌ها مقاومت، با ارسال کمک‌های جدید به اوکراین موافقت کرده بود. مجارستان تنها کشور عضو ناتو است که هنوز با درخواست استکهلم برای پیوستن به این پیمان موافقت نکرده است؛ عضویتی که همه اعضای ناتو باید با آن موافقت کنند.

ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان که از سوی غرب برای سرعت‌بخشیدن به روند عضویت سوئد مواجه است می‌گوید دولتش از پیوستن سوئد به این ائتلاف حمایت می‌کند. نمایندگان اپوزیسیون در مجارستان، خواستار تشکیل جلسه فوق‌العاده پارلمان درباره پیوستن سوئد به ناتو شدند. اما قانون‌گذاران حزب حاکم «فیدس» به رویترز گفتند که تا زمان برگزاری نشست اوربان و اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد در این خصوص تصمیمی نخواهند گرفت. فشار بر بوداپست برای سرعت‌بخشیدن روند پیوستن سوئد به ناتو پس از آن افزایش یافت که قانون‌گذاران ارشد ایالات متحده گفتند که از مجارستان می‌خواهند فورا الحاق سوئد را تأیید کند. این کشور در صورت عدم اقدامات لازم در خطر آسیب دائمی به روابط خود با واشنگتن قرار دارد. هرچند مجارستان به‌صورت آشکارا مخالفتی درخصوص الحاق سوئد به ناتو مطرح نکرده است اما بارها تصمیم‌گیری دراین‌باره را به تعویق انداخته است. از سوی دیگر ویکتور اوربان، در بین سران کشورهای اروپایی نزدیک‌ترین روابط با روسیه را دارد. مجارستان تنها کشور از ۲۷ عضو اتحادیه اروپا بود که در نشست دسامبر از توافق برای کمک‌های‌ جدید به اوکراین حمایت نکرد. توافق درباره کمک اتحادیه اروپا به اوکراین سرانجام پس از مقاومت طولانی ورشو روز گذشته به امضا رسید. اوربان منتقد سرسخت حمایت مالی و نظامی اتحادیه اروپا از کی‌یف بوده و هم‌زمان که جنگ روسیه با اوکراین در جریان است، روابط ورشو با مسکو را حفظ کرده است. اولین عقب‌نشینی مجارستان در روزهای اخیر رقم خورد و رهبران کشورهای عضو این اتحادیه با بسته کمک‌های مالی ۵۰ میلیارد یورویی اوکراین موافقت کردند. این بدین معنی است که مخالفت چندین‌ماهه مجارستان برای تأمین این بودجه حیاتی از میان برداشته شده است. تقریبا دو سال از حمله نظامی روسیه به اوکراین می‌گذرد و شدت درگیری‌های دو طرف فروکش کرده است. چیزی که هم‌اکنون برای اوکراین باقی مانده یک اقتصاد جنگ‌زده و نیازمند حمایت مالی از طرف سایر کشورها است؛ اما اختلافات سیاسی هم در اتحادیه اروپا و هم در ایالات متحده باعث شده تا کی‌یف از این دو منبع مالی عظیم محروم باشد. تا اینکه شارل میشل، رئیس شورای اروپا اعلام کرد که اتحادیه اروپا بالاخره بر سر تخصیص ۵۰ میلیارد یورو برای کمک به اوکراین به توافق رسیده است. او گفت: «همه ۲۷ رهبر موافقت کردند». اعلامیه میشل نشان می‌دهد که رهبران اروپایی بالاخره موفق شده‌اند رهبر مجارستان را متقاعد کنند. این توافق پس از آن صورت گرفت که برخی از تأثیرگذارترین سیاست‌مداران اتحادیه با ویکتور اوربان، رئیس‌جمهوری مجارستان دیدار کردند. ویکتور اوربان در جریان نشست ماه دسامبر این توافق را وتو کرده بود و تلاش‌ها برای جلب رضایت او تا کنون ادامه داشت. هفته‌ها مذاکرات پرتنش نشان داد که چگونه یک سیاست‌مدار یکدنده می‌تواند یکپارچگی اتحادیه اروپا را مختل کند، حتی اگر بر سر موضوع مهمی مانند روسیه باشد که بسیاری از اعضا آن را یک «تهدید وجودی» برای اتحادیه می‌دانند. نکته دیگری که حائز اهمیت است این است که حمایت بلندمدت و ادامه‌دار از اوکراین تا چه حد چالش‌برانگیز و غیرقابل پیش‌بینی است. مضافا اینکه هم‌زمان با تصمیم‌گیری اعضای اتحادیه اروپا برای اختصاص کمک مالی به اوکراین، کشاورزان معترض با تراکتور وارد شهر بروکسل شدند و راه‌بندان به وجود آوردند. آنها از رهبران اروپایی خواستند تا بیشتر بر مسائل مربوط به هزینه‌های بالای زندگی و کاهش مالیات‌ها تمرکز کنند. میشل در ادامه خاطرنشان کرد که بر اساس این تصمیم «بودجه‌ای ثابت، بلندمدت و خاطر جمع برای اوکراین» کنار گذاشته شد. شارل میشل با اعلام این خبر در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت «اتحادیه اروپا در حال برعهده‌گرفتن سردمداری و مسئولیت‌پذیری در حمایت از اوکراین است. حواسمان هست که چه چیزی در اولویت است». ویکتور اوربان، در بین سران کشورهای اروپایی نزدیک‌ترین روابط با روسیه را دارد. دلخوری اوربان از این جهت بود که کمیسیون اروپا دسترسی دولت متبوع او به برخی از منابع مالی این اتحادیه را مسدود کرده است. کمیسیون اروپا به عنوان نهاد اجرائی اتحادیه، این اقدام را به دلیل نگرانی در مورد عواقب ناشی از پس‌رفت مردم‌سالاری در مجارستان انجام داد. در پاسخ به این سیاست، مجارستان بیانیه‌های اتحادیه اروپا را در مورد طیف وسیعی از موضوعات وتو می‌کرد. اوربان به همین بسنده نکرد و این کشمکش را به ناتو هم کشانده است و تا همین اواخر از تشکیل نشست‌های سطح بالا با اوکراین ممانعت به عمل آورده است. مهم‌تر از همه این است که بوداپست همچنان از درخواست سوئد برای عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) خودداری می‌کند. کایا کالاس، نخست‌وزیر استونی پیش از آغاز نشست در جمع خبرنگاران گفت: «نمی‌خواهم از کلمه باج‌گیری استفاده کنم، اما نمی‌دانم چه کلمه بهتری می‌تواند مناسب باشد».

پیش از آن هم مقامات بلندپایه آلمان، لهستان، بلژیک و فنلاند بر لزوم همبستگی هر ۲۷ عضو اتحادیه اروپا بر سر این توافق تأکید کرده بودند. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، در سخنانی گفت که اتحادیه اروپا «جامعه‌ای است که همه در آن همبستگی دارند». دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان هم گفت که زمان «بازی‌های» اوربان به پایان رسیده و «او باید تصمیم بگیرد که داخل اتحادیه اروپاست یا خارج از آن».

«کایا کالاس» نخست‌وزیر استونی هم‌زمان با اینکه به مقر اتحادیه اروپا در بروکسل رسید به خبرنگاران گفت: نمی‌خواهم از واژه باج‌گیری استفاده کنم اما واژه مناسب دیگری سراغ ندارم. مجارستان به اروپا نیاز دارد. مشکلات اقتصادی این کشور می‌طلبد که به اروپا نیاز داشته باشد.

یک دیپلمات آلمانی که خواست نامش فاش نشود، به رویترز گفت که «اقتصاد مجارستان تحت فشار است» و افزود: «اوربان می‌داند که به اتحادیه اروپا نیاز دارد». ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین هم با استقبال از این توافق گفت که این کمک‌ها، ثبات اقتصادی بلندمدت کشورش را در آستانه سومین سال تهاجم روسیه تقویت می‌کند. اوکراین انتظار دارد که نخستین بسته کمک، یعنی ۴.۵ میلیارد یورو را در ماه مارس یا اوایل آوریل دریافت کند. پس از توافق بر سر کمک مالی، رهبران اتحادیه اروپا در مورد کمک نظامی به اوکراین گفت‌وگو کردند. اختلاف بین آلمان و سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آینده صندوق کمک‌های نظامی به اوکراین را زیر سؤال برده است. تصمیم اتحادیه اروپا در شرایطی اتخاذ شد که آینده کمک‌های ایالات متحده به اوکراین همچنان نامشخص است و بنا به گفته بعضی مقامات اتحادیه اروپا، بدون تصویب بودجه جدید، منابع نقدی کی‌یف در فروردین ماه به پایان می‌رسید.

مجارستان از فرصت اعتراضات کشاورزان در بروکسل استفاده کرد و ویدئویی از ملاقات اوربان با آنها منتشر کرد و علت مخالفت‌های ویکتور اوربان با برنامه‌های اتحادیه را به اعتراضات کشاورزان گره زد. او در این ویدئو گفت: «ما از صدای مردم دفاع خواهیم کرد! حتی اگر بوروکرات‌های بروکسل از ما باج‌گیری کنند». اختلاف‌نظر بین بروکسل و بوداپست چیز جدیدی نیست. سال‌هاست که اوربان با مقامات و رهبران اتحادیه اروپا درگیر است. اوربان هفته گذشته پس از گفت‌وگو با کشاورزان در مرکز بروکسل به خبرنگاران گفت: «این یک اشتباه در سطح اروپایی است که صدای مردم از سوی رهبران جدی گرفته نمی‌شود». او گفت که احزاب جریان اصلی درباره موضوعاتی مثل مهاجرت یا جنگ در اوکراین گوش شنوا ندارند.