رشد گردشگری خروجی، رکود گردشگری ورودی

صبا رضایی:‌ سفرهای خروجی در نوروز 1403 نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. ظاهرا رشد نرخ ارز شهروندان را به این نتیجه رسانده که اگر امسال به مقاصد مورد علاقه خود سفر نکنند، هرگز فرصت بازدید از این مقاصد را نخواهند داشت. به همین دلیل آژانس‌های گردشگری و تورلیدرها از فروش تمامی بلیت‌های تورهای خروجی و پروازهای خارجی می‌گویند. البته به گفته بسیاری از کارشناسان، اگر بخواهیم گردشگری خروجی امسال را با پیش از کرونا مقایسه کنیم، هیچ رشدی نداشته‌ایم. از سویی دیگر برخلاف سال‌های گذشته سفر به مناطق دوردست نیز افزایش داشته است.

آمار سفرهای نوروزی

میزان سفرهای جاده‌ای و هوایی نوروز امسال در مقایسه با سال ۱۴۰۲ رشد کرده است و مردم استقبال خوبی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی داشته‌اند. بیش از شش میلیون نفر نیز در ایام نوروز ۱۴۰۳ از مراکز تاریخی و میراث فرهنگی بازدید کرده‌اند. طبق اعلام معاون حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی، از ۲۴ اسفند ۱۴۰۲ تا ۱۷ فروردین ۱۴۰۳ در مجموع ۱۸ میلیون و ۶۱ هزار و ۵۹ نفر از ناوگان عمومی استفاده کردند که تقریبا یک درصد کاهش نسبت به سال گذشته داشتیم. سید‌کمال هادیان‌فر گفت: بیش از شش میلیون و ۹۳۹ هزار نفر از ناوگان جاده‌ای استفاده کردند و بیش از شش‌میلیون و ۵۶۸ هزار نفر به‌عنوان مسافر دریایی و گردشگر از خدمات کشتیرانی در خلیج‌فارس و دریای خزر استفاده کردند. هادیان‌فر افزود: درخصوص اتوبوس‌ها شاهد سه میلیون و ۷۷۶ هزار تردد بودیم که پنج درصد رشد نسبت‌ به سال گذشته داشته است. او درخصوص کل خودروها نیز گفت: بیش از ۵۳۰ میلیون تردد در کشور رخ داد و روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین مصرف شد که نسبت‌ به سال گذشته، شش درصد افزایش داشته است. در این بین نیز بیش از ۲۳ میلیون خودروی شخصی در کشور سفر داشتند که تقریبا برابر با همه خودروهای موجود در کشور است. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز از افزایش سهم حمل‌ونقل هوایی در سفرها خبر داد و گفت: در مقایسه عملیات نوروزی امسال نسبت به سال گذشته رشد هفت‌درصدی در جابه‌جایی مسافر و نشست‌وبرخاست پروازها را شاهد هستیم. محمد محمدی‌بخش، با اشاره به افزایش اعزام و پذیرش مسافر و همچنین نشست و برخاست پروازهای نوروزی امسال نسبت به بازه زمانی نوروز ۱۴۰۲، افزود: از ابتدای آغاز عملیات پروازهای نوروزی از ۲۴ اسفند ۱۴۰۲ تا پایان روز ۱۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۳ در مجموع سه‌میلیون و ۳۹۶ هزار و ۸۷۱ مسافر با ۲۷ هزار و ۴۶۸ پرواز (نشست و برخاست) جابه‌جا شدند. از این تعداد دو میلیون و ۵۵۹ هزار و ۸۶۲ مسافر داخلی با ۲۱ هزار و ۶۷۸ پرواز و ۸۳۷ هزار و ۹ مسافر بین‌المللی با پنج هزار و ۷۹۰ پرواز جابه‌جا شدند. هادیان‌فر با اشاره به اینکه در سفرهای ریلی بیشترین سفرها به مشهد صورت گرفت، افزود: در حوزه هوایی نیز بیشترین سفرهای داخلی به مشهد و کیش بوده و در پروازهای خارجی نیز مهم‌ترین مقاصد، ترکیه، دوبی و عراق بوده است.

رشد گردشگری خروجی

تورلیدرها معتقدند گردشگری خروجی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته رشد چشمگیری داشته اما گردشگری ورودی همچنان در رکود کامل است. حسین عبادتی، راهنمای سفر انگلیسی‌زبان به «شرق» گفت: معمولا در ایام نوروز، تورهای ورودی نداریم. توریست‌های خارجی برای نوروز نه جای اقامت می‌توانند رزرو کنند، نه در رستوران‌ها جایی برای نشستن و غذاخوردن پیدا می‌کنند و نه در این ایام می‌توانند به‌راحتی از مکانی بازدید کنند. به همین دلیل طی 20 سال گذشته همواره در ایام نوروز گردشگری خروجی و داخلی رونق داشته و نه گردشگری ورودی. او افزود: البته بهار همواره‌ فصل پرسفر گردشگری ورودی محسوب می‌شود اما همچنان خبری از توریست‌های ورودی نیست. شرایط برای راهنمایان سفر فرانسوی‌زبان، اسپانیایی‌زبان و آلمانی‌زبان بسیار نامناسب است و میزان مهاجرت در میان تورلیدرها افزایش یافته است. او در رابطه با گردشگری داخلی گفت: اگرچه سفرهای داخلی بسیاری انجام شده اما حتی در توریستی‌ترین مناطق مانند قشم نیز مردم در خیابان‌ها چادر زدند و میزان اقامت در اقامتگاه‌ها نسبت به سال‌های گذشته چندان مناسب نبوده و بسیاری از هتل‌ها، اتاق‌های خالی از مسافر داشتند که برای نوروز کمتر رخ می‌دهد. عبادتی گفت: اما در‌باره  گردشگری خروجی تقریبا تمامی پروازها پر بودند. برای برخی مقاصد مانند برزیل و آفریقای جنوبی، صندلی خالی در هواپیماها وجود نداشت. تمامی پروازهای امارات، قطر و ترکیش با ظرفیت کامل صورت گرفتند و تمامی بلیت‌های تورهای خروجی تا اواسط اسفند فروخته شدند. او افزود: قشر مرفه امسال مقاصد گران‌تر و دورتر را برای سفر انتخاب کرد و البته طبقه متوسط نیز با توجه به تورم و افزایش نرخ ارز، به این نتیجه رسید که اگر امسال به مقاصد مورد علاقه‌اش سفر نکند، دیگر امکان آن را نخواهد داشت.

رشد چندانی شاهد نبودیم

بسیاری از کارشناسان اما بر این باورند که رشد گردشگری خروجی نیز چشمگیر نبوده و گردشگری داخلی اگرچه رونق داشته اما با توجه به مصادف‌بودن ماه رمضان با نوروز، بسیاری از سفرکردن خودداری کردند. امیرپویان رفیعی‌شاد، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفرهای هوایی، گردشگری، زیارتی استان تهران به «شرق» گفت: سفرهای داخلی به دلیل ماه مبارک رمضان نسبت به سال گذشته کاهش داشته و پررونق نبوده است. البته در برخی مقاصد، حضور بالای گردشگران را شاهد بودیم مانند قشم، شیراز، اصفهان، مازندران و گیلان. استان خراسان رضوی نیز به‌عنوان یک مقصد زیارتی با استقبال بالای گردشگران داخلی همراه بود. او افزود: گردشگری خروجی در ایام نوروز نسبت به سال گذشته رشد داشته است اما نمی‌توان گفت بازار سفرهای خروجی چنان رونق گرفته که گردشگری را متحول کند. اگر نوروز امسال را با پیش از کرونا مقایسه کنیم، گردشگری خروجی همچنان با افت همراه بوده است. سال گذشته هنوز سخت‌گیری‌های پس از کرونا وجود داشت و به همین روی مردم همچنان در اقدام به سفرهای خروجی احتیاط می‌کردند. گردشگری کشور حتی در ایام پیک گردشگری نیز رونق سال‌های گذشته را نداشته است. فعالان این صنعت دردانه از مهاجرت کاری، مشکلات مالی و کوچ متخصصان گردشگری می‌گویند.