نگرانی دولت بایدن از تحقیق درباره افغانستان

‌رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، درباره ادامه تحقیقات درباره خروج آشفته آمریکا از افغانستان گفت این تحقیقات از هر تحقیق دیگری تأثیرگذارتر بوده و سبب نگرانی دولت بایدن شده‌ است.

کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، از اوایل ۲۰۲۳، تحقیق درباره نحوه خروج دولت بایدن از افغانستان را آغاز کرد و تاکنون جلسات متعددی را با حضور مقام‌های وزارت خارجه، وزارت دفاع و افرادی که در روند خروج از افغانستان مسئولیت داشتند، برگزار کرده‌ است. مک‌کال به آکسیوس گفت تحقیقات درباره افراد مسئول در روند خروج از افغانستان ادامه خواهد داشت. در یک‌ سال گذشته، مایکل مک‌کال، چندین بار از آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا خواست اسناد خروج از افغانستان را در اختیار کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان بگذارد اما بلینکن از این کار خودداری کرد.

مک‌کال، در مارس گذشته آنتونی بلینکن را به‌ دلیل خودداری از ارائه اسناد احضار کرد اما بلینکن در نشست کمیته روابط خارجی مجلس نیز حاضر نشد. مک‌کال از وزارت خارجه خواست نامه کارمندان سفارت آمریکا در کابل را به این کمیته بسپارد. این نامه در ۱۳ جولای ۲۰۲۱ به این وزارتخانه ارسال شد و موضوع آن احتمال سقوط کابل به دست طالبان بود. هرچند محتوای این نامه علنی نشد، اما اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان گفتند که در این نامه جزئیات واضحی از وضعیت افغانستان در جولای ۲۰۲۱، یک‌ ماه پیش از فروپاشی کامل دولت جمهوری، ارائه شده‌ است.

اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان گفتند که وزارت خارجه، با وجود دریافت هشدار سقوط کابل، برای خروج از افغانستان برنامه‌ریزی دقیق نکرد و سوءمدیریت این روند سبب وقوع فجایعی مانند انفجار مرگبار ۲۶ آگوست و جان‌باختن ۱۳ سرباز آمریکایی و حدود ۲۰۰ شهروند افغان شد. در یک ماه گذشته، در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا دو نشست با حضور ژنرال‌‌های ارشد بازنشسته آمریکایی که بر خروج از افغانستان نظارت داشتند و مقام‌های وزارت خارجه برگزار شد.

ژنرال مارک میلی، رئیس سابق ستاد مشترک ارتش و ژنرال فرانک مک‌کنزی، فرمانده بازنشسته فرماندهی مرکزی ایالات متحده، در اواسط مارس در نشستی در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان گفتند که وزارت خارجه برنامه خروج را به‌موقع به اطلاع وزارت دفاع نرسانده است. این ژنرال‌های بازنشسته که در آگوست ۲۰۲۱ بر روند خروج آمریکا از افغانستان نظارت می‌کردند، دولت بایدن را مسئول «خروج آشفته و بی‌نظم» دانستند و گفتند دولت برنامه‌ریزی دقیقی برای این روند نداشته است.

همچنین در چهارم آوریل، سه مقام وزارت خارجه آمریکا که آنان نیز بر روند خروج نظارت داشتند، در نشست کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان حضور یافتند و به پرسش اعضای کمیته پاسخ دادند. جان باس، سفیر پیشین ایالات متحده که در آگوست ۲۰۲۱ برای نظارت بر روند خروج به کابل اعزام شد، گفت تا ۱۰ ساعت پس از اعزامش به افغانستان نمی‌دانست مأموریتش چیست و برای آنچه قرار بوده انجام دهد، آمادگی لازم را نداشته است.

قرار است اواخر ۲۰۲۴ و هم‌زمان با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، کمیته روابط خارجی گزارش مفصل مصاحبه‌ها، نشست‌ها و تحقیقات درباره نحوه خروج از افغانستان را منتشر کند. برخی نمایندگان دموکرات‌ مجلس نمایندگان آمریکا معقتدند این گزارش «انگیزه سیاسی» دارد. گرگوی میکس، عضو حزب دموکرات، به آکسیوس گفت کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان با این تحقیق می‌کوشد «از اتفاقات رخ‌داده تصویری ناقص ترسیم کند»؛ چراکه در این تحقیقات اقدام‌ دولت ترامپ در زمینه خروج آمریکا از افغانستان در نظر گرفته نشده است. گرگوی میکس روند خروج دولت بایدن از افغانستان را ستود و گفت در این روند حدود ۱۲۰ هزار نفر از شهروندان آمریکایی و متحدان افغان از افغانستان خارج شده‌اند، درحالی‌که ترامپ ماه‌ها پیش از خروج و درحالی‌که طرح خروج نهایی شده بود، چنین اقدامی نکرد.

با وجود انتقادهای فراوان از روند خروج آمریکا از افغانستان، سخنگویان کاخ سفید می‌گویند این روند به‌درستی انجام شده و خروج از افغانستان به دولت بایدن کمک کرده است تا به بحران خاورمیانه و جنک اوکراین بهتر رسیدگی کند. شارون یانگ، سخنگوی کاخ سفید گفت: «بازگرداندن نیروهای آمریکایی به خانه، برای مقابله با چالش‌های آینده و تهدیداتی که امروز با آن مواجهیم، مانند حمله روسیه به اوکراین، اقدامات چین و تهدیدهای تروریستی در سراسر جهان، ما را در موقعیت قوی‌تری قرار داده است».