زلزله در اروپا

با موفقیت احزاب راست در انتخابات اتحادیه اروپا زلزله‌‌ای سیاسی در قاره سبز شکل گرفت. در فرانسه، امانوئل مکرون رئیس‌جمهور این کشور پارلمان را منحل کرد و خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد. در بلژیک هم حزب حاکم لیبرال ضربه سختی خورد و الکساندر دی کرو، نخست‌وزیر بلژیک با پذیرش شکست، از مقام خود کناره‌گیری کرد.

نتایج انتخابات پارلمان اروپا نشان می‌دهد احزاب راست افراطی در آلمان و فرانسه پیروزی‌های بزرگی به دست آورده‌اند و در هلند نیز نشانه‌های اولیه از گردش قابل انتظار به سمت احزاب راست‌گرا دیده می‌شود. به گزارش رویترز، در فرانسه حزب «تجمع ملی» مارین لو پن حدود ۳۲ درصد از آرا را به دست آورده که حدود ۱۰ درصد بیشتر از انتخابات سال ۲۰۱۹ و حدود ۱۷ درصد بیشتر از رأی‌های حزب امانوئل مکرون،‌ رئیس‌جمهور این کشور است.

همچنین احزاب محافظه‌کار اصلی احتمالا در سراسر اروپا نتایج خوبی به دست می‌آوردند و ارزیابی‌های اولیه نشان می‌دهد پارلمان اروپا که نظرات حدود ۴۵۰ میلیون شهروند اروپایی را انعکاس می‌دهد، بیشتر به سمت احزاب دست راستی چرخش می‌کند. نتایج اولیه حاکی از آن است که پارلمان اروپا با پراکندگی و ازهم‌گسیختگی بیشتری مواجه خواهد بود که تصمیم‌گیری درباره موضوعات حساسی مانند برخورد با روسیه و رقابت صنعتی و اقتصادی با قدرت‌هایی مانند چین و آمریکا را پیچیده‌تر و کندتر خواهد کرد. رویترز اعلام کرده که احزاب گرد آمده زیر چتر «حزب مردم اروپا» (EPP) بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان اروپا در پنج کشور شامل آلمان و یونان باقی خواهد ماند.

این اتفاق باعث می‌شود نامزدهای این حزبِ راست میانه وارد «کمیسیون اروپا» شوند و اورسولا فون در لاین آلمانی می‌تواند برای بار دوم ریاست کمیسیون اروپا را بر عهده بگیرد. خانم فون در لاین با انتشار ویدئویی این موفقیت را به هم‌حزبی‌های خود در آلمان تبریک گفت و افزود که باید این نتیجه را در بخش‌های دیگر اروپا پیگیری کنند.

حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AFD) با به دست آوردن ۱۶.۵ درصد از آرا در این کشور در رده دوم ایستاد. این حزب در دوره قبلی انتخابات اروپا ۱۱ درصد از آرای آلمان را به دست آورده بود. در همین حال در اتریش «حزب آزادی» که راست افراطی به شمار می‌رود، پیروز احتمالی رأی‌گیری خواهد بود. در هلند نیز حزب راست‌گرای افراطی خیرت ویلدرز، سیاست‌مدار ضد مهاجران توانسته است هفت کرسی از ۲۹ کرسی مجلس اروپا در این کشور را از آن خود کند. در بلژیک، کشوری که مقر اتحادیه اروپاست، حزب حاکم لیبرال ضربه سختی خورد و رقیب آن یعنی حزب ملی‌گرای N-VA در رده نخست ایستاد.

الکساندر دی کرو، نخست‌وزیر بلژیک که اخیرا با حمایت از تشکیل کشور فلسطینی و حمایت از تجمعات حامی فلسطین در غرب خبرساز شده بود؛ با پذیرش شکست و کناره‌گیری از مقام خود گفت: «این شبی بسیار سخت برای ماست». در مقابل رقیب او در سخنرانی برای هواداران حزبش گفت: «ما این انتخابات را بردیم و اعتراف کنید که انتظارش را نداشتید».

نتایج انتخابات منجر به بحث‌های پیچیده‌ای در بلژیک خواهد شد، کشوری که تفاوت‌های زبانی و هویت‌های متفاوت منطقه‌ای دارد. بلژیک از دو منطقه‌ شامل والونیای فرانسوی‌ زبان در جنوب و فلاندر هلندی زبان در شمال تشکیل شده است. دولت‌ها همیشه از طریق ائتلاف با احزابی از هر دوی این مناطق تشکیل می‌شوند. این کشور رکورد جهانی طولانی‌ترین زمان برای تشکیل دولت را در اختیار دارد، به‌طوری‌که ۵۴۱ روز مذاکره طول کشید تا ائتلافی در دسامبر ۲۰۲۱ تشکیل شود. بیش از هشت میلیون بلژیکی برای انتخاب نمایندگان منطقه‌ای و ملی خود و همچنین نمایندگان پارلمان اتحادیه اروپا در این کشور به پای صندوق‌های رأی رفتند.

رأی‌گیری پارلمان اروپا در هلند آغاز شد و در برخی کشورها در روزهای جمعه و شنبه ادامه یافت، اما بیشتر رأی‌های اتحادیه اروپا روز یکشنبه به صندوق‌ها ریخته شد؛ فرانسه، آلمان، لهستان و اسپانیا در این روز انتخابات را برگزار کردند و ایتالیا شاهد دومین روز رأی‌گیری بود. پارلمان اروپا به مصوباتی رأی می‌دهد که برای شهروندان و کسب‌و‌کارها در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا مهم و کلیدی است.

پیروزی ملونی

پیروزی جورجا ملونی در رأی‌گیری ایتالیا برای انتخابات پارلمان اروپا پس از حدود دو سال حضور در قدرت انجام شد. نخست‌وزیر ایتالیا در طول این مدت خود را به‌عنوان یکی از قدرتمندترین چهره‌های اتحادیه اروپا معرفی کرده است.

اکنون تازه‌ترین پیروزی او در شرایطی رقم می‌خورد که دو نفر از مهم‌ترین رهبران اتحادیه اروپا یعنی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، شکست‌های سنگینی را متحمل شده‌اند. جورجا ملونی، نخست‌وزیر دست‌راستی ایتالیا، در انتخابات اخیر اروپا به پیروزی چشمگیری دست یافت و موقعیت خود را در شورای سران دولت‌های اروپایی تقویت کرد. این در حالی است که رهبران آلمان و فرانسه، شولتز و مکرون، در انتخابات شکست خوردند. ملونی عملا در این انتخابات، رفراندومی برای سیاست‌های دولت راست‌گرای خود برگزار کرد و با کسب حدود ۲۹ درصد آرا، بزرگ‌ترین حزب در ایتالیا باقی ماند. این نتیجه، موفقیت چشمگیری برای او و حزبش، «برادران ایتالیا»، محسوب می‌شود. ملونی در این انتخابات، دو شریک خود در دولت ائتلافی، لیگ راست افراطی ماتئو سالوینی و حزب راست لیبرال فورزا ایتالیا از آنتونیو تاجانی را پشت سر گذاشت. منتقدان دولت فعلی خانم ملونی، به‌ویژه نویسندگان و روشنفکران چپ‌گرا، دولت را متهم می‌کنند که با سیاست‌های راستگرایانه افراطی خود آزادی‌های مدنی را محدود می‌کند.

ملونی خواهان نفوذ بیشتر ایتالیا در اتحادیه اروپاست و می‌تواند با نزدیک‌ماندن به فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا و به‌دست‌آوردن یک جایگاه مهم برای ایتالیا در کمیسیون جدید اروپا، به این هدف دست یابد.

جورجا ملونی ۴۷ ساله اولین نخست‌وزیر زن ایتالیاست که رهبری راست‌گراترین دولت ایتالیا پس از جنگ جهانی دوم را بر عهده دارد. دولت او جایگزین دولت وحدت ملی شد که ماریو دراگی، رئیس سابق بانک مرکزی اروپا، هدایت آن را در دست داشت و در خط مقدم تلاش‌های اتحادیه اروپا برای تحریم روسیه پس از حمله مسکو به کی‌یف بود.

موفقیت «تیسا»

در مجارستان اما، پیتر ماگیار، رقیب اصلی ویکتور اوربان، نخست‌وزیر دست‌راستی این کشور، در انتخابات اتحادیه اروپا به موفقیت چشمگیری دست یافت. حزب تازه‌تأسیس او، تیسا، با کسب ۳۱ درصد آرا، فراتر از پیش‌بینی‌ها عمل کرد و به دومین حزب بزرگ مجارستان در پارلمان اروپا تبدیل شد. این در حالی است که حزب حاکم فیدز به رهبری اوربان با کاهش دو کرسی نسبت به قبل، ۴۳.۷ درصد آرا را به دست آورد. موفقیت ماگیار نتیجه یک کارزار انتخاباتی فشرده و کارآمد بود که بر مبارزه با فساد و اتحاد مجارها تمرکز داشت. با این حال، او هنوز تهدیدی جدی برای موقعیت قدرت اوربان در داخل مجارستان محسوب نمی‌شود.

در سطح اتحادیه اروپا، انتظار می‌رود که نمایندگان حزب تیسا در پارلمان اروپا بتوانند سیاست‌های اوربان را تعدیل کنند. اوربان به دلیل امتناع از انتخاب بین روسیه و غرب و مخالفت با کمک نظامی به اوکراین، باعث نگرانی رهبران اتحادیه اروپا شده است. هم‌زمان با انتخابات اروپا، انتخابات محلی در مجارستان نیز برگزار شد که رقابت برای شهرداری بوداپست بسیار نزدیک و جنجالی بود.

انحلال پارلمان فرانسه

پس از مشخص‌شدن نتایج انتخابات پارلمان اروپا که نشان داد اپوزیسیون راست‌گرای فرانسه از حزب میانه‌رو پیشی گرفته است، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، پارلمان این کشور را منحل کرد و خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد. به گزارش سی‌ان‌ان، حزب راست‌گرای «اجتماع ملی» فرانسه با کسب ۳۱.۵ درصد، بیش از دو برابر سهم ۱۵.۲ درصدی حزب لیبرال «رنسانس» که حزب مکرون است، در صدر ایستاد. حزب «سوسیالیست» با ۱۴.۳ درصد آرا با فاصله اندکی پس از رنسانس در جایگاه سوم قرار گرفت. جوردن باردلا، رهبر حزب اجتماع ملی، پس از انتشار نتایج اولیه، از مکرون خواست پارلمان فرانسه را منحل کند و اختلاف میان دو حزب را «رد گزنده» رئیس‌جمهوری توصیف کرد.

باردلا خطاب به جمعیت حاضر در مقر حزب اجتماع ملی گفت: «این شکست بی‌سابقه برای دولت کنونی پایان یک چرخه و روز نخست دوره پسامکرون را رقم می‌زند».

یک ساعت بعد، مکرون در یک سخنرانی ملی اعلام کرد که مجمع ملی (مجلس سفلا) فرانسه را منحل خواهد کرد و انتخابات پارلمانی برگزار خواهد کرد. به گفته مکرون، دور اول در ۳۰ ژوئن و دور دوم در هفتم جولای برگزار خواهد شد.

در سیستم فرانسه، انتخابات پارلمانی برای تعیین ۵۷۷ عضو مجلس سفلا برگزار می‌شود. انتخابات جداگانه‌ای برای انتخاب رئیس‌جمهوری برگزار می‌شود که دوره بعدی در سال ۲۰۲۷ است. در آخرین دوره انتخابات پارلمانی که در سال ۲۰۲۲ برگزار شد، ائتلاف متشکل از حزب رنسانس مکرون از کسب اکثریت قاطع باز ماند و ناچار شد از سایر احزاب کمک بگیرد.

مارین لوپن از حزب راست‌گرای اجتماع ملی‌ــ که در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۲ در انتخابات ریاست‌جمهوری در رقابت با مکرون ناکام ماند‌ــ از تصمیم مکرون برای برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام استقبال کرد. لوپن که اکنون رهبر پارلمانی اجتماع ملی است، گفت: «اگر مردم فرانسه به ما اعتماد کنند، آماده‌ایم که قدرت را به دست بگیریم». او افزود: «ما آماده‌ایم تا کشور را بازسازی کنیم، آماده‌ایم تا از منافع مردم فرانسه دفاع کنیم، آماده‌ایم تا به مهاجرت گسترده پایان بدهیم، آماده‌ایم تا قدرت خرید مردم فرانسه را در اولویت قرار دهیم، آماده‌ایم تا صنعتی‌شدن مجدد کشور را آغاز کنیم».

مکرون از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش در سال ۲۰۲۲ اکثریت نسبی را در اختیار داشته که او را ناچار کرده است چند بار از ماده ۴۹.۳ قانون اساسی فرانسه استفاده کند‌؛ قانونی که به او اجازه می‌دهد قوانین را بدون رأی‌گیری در پارلمان تصویب کند که به افزایش نارضایتی نمایندگان اپوزیسیون و بخشی از مردم فرانسه منجر شده است.

آخرین باری که رئیس‌جمهوری فرانسه پارلمان را منحل کرد در سال ۱۹۹۷ بود که سبب شد ژاک شیراک اکثریت را از دست بدهد و سوسیالیست‌ها به رهبری لیونل ژوسپن به قدرت برسند. یک منبع نزدیک به مکرون در الیزه که خواست نامش فاش نشود، به سی‌ان‌ان گفت که پیش‌بینی نتایج نشان می‌دهد که «اکثریتی جمهوری‌خواه» در فرانسه متشکل از افرادی است که «با ایده‌های جریان راست افراطی موافق نیستند». او افزود: «ما هرگز نباید از مردم فرانسه بیمناک باشیم. متقاعدسازی، متقاعدسازی، متقاعدسازی‌».