تلاش کارشناسان و مردم مشهد برای نجات رودخانه استان شرقی ایران بدون نتیجه مانده است
«چهل‌بازه» مستأصل
تلاش کارشناسان منابع آب و محیط زیست، فعالان مدنی و مردم دل‌نگران زیست‌بوم مشهد تاکنون به جایی نرسیده و خصوصی‌سازی رودخانه چهل‌بازه علی‌رغم هشدار کارشناسان در جریان است. حالا تصمیمات حوزه ستادی قوه قضائیه درباره پرونده رودخانه چهل‌بازه نتوانسته است کارشناسان منابع آب و محیط زیست، فعالان مدنی و برخی مردم مشهد را اقناع کند؛ نه حقوق‌دانان و نه متخصصان حوزه آب، نه محافل علمی و دانشگاهی و نه سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالان زیست‌محیطی این تصمیمات را قانع‌کننده نمی‌دانند و معتقد هستند که این بدعت نه‌تنها هیچ توجیه علمی و منطقی ندارد، بلکه در تعارض روشن با منافع ملی کشور است.
شرق: تلاش کارشناسان منابع آب و محیط زیست، فعالان مدنی و مردم دل‌نگران زیست‌بوم مشهد تاکنون به جایی نرسیده و خصوصی‌سازی رودخانه چهل‌بازه علی‌رغم هشدار کارشناسان در جریان است. حالا تصمیمات حوزه ستادی قوه قضائیه درباره پرونده رودخانه چهل‌بازه نتوانسته است کارشناسان منابع آب و محیط زیست، فعالان مدنی و برخی مردم مشهد را اقناع کند؛ نه حقوق‌دانان و نه متخصصان حوزه آب، نه محافل علمی و دانشگاهی و نه سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالان زیست‌محیطی این تصمیمات را قانع‌کننده نمی‌دانند و معتقد هستند که این بدعت نه‌تنها هیچ توجیه علمی و منطقی ندارد، بلکه در تعارض روشن با منافع ملی کشور است. البته این یک روی سکه است و روی دیگر آن طبیعتا ذی‌نفعان این روند هستند. شرکت سهامی خاص چهل‌بازه فلات توس، شرکتی است که سال‌هاست در پی تصاحب رودخانه چهل‌بازه است و بدون اینکه پرونده‌ای نزد محاکم داشته باشد، موفق شده تا جایی پیش برود که برای منافع این شرکت، در پرونده خصوصی‌سازی رودخانه چهل‌بازه تبلیغ کند و اگر اوضاع با همین منوال پیش برود، به‌زودی اثری از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین رودخانه مشهد باقی نخواهد ماند و بستر آن مبدل به عرصه ساخت‌وساز برج‌سازان خواهد شد. اگرچه دعوا بر سر تصاحب رودخانه‌ها از عجایب است، اما قرعه سلاخی کشور این بار به نام رودخانه‌ها خورده است. «چهل‌بازه» رودخانه‌ای است در مشهد که اگرچه زمانی خارج از شهر بود، اما با افزایش جمعیت اینک از میان منطقه غربی شهر مشهد می‌گذرد. رودخانه‌ای که زمانی از ملاکی بزرگ به نام حاج «حسین ملک» به فردی به نام «محمدیان» از نزدیکان محمدرضا پهلوی فروخته شد و پس از انقلاب به‌عنوان اموال مصادره‌ای به بنیاد شهید داده شد. بعدها پس از کش‌وقوس میان بنیاد شهید و ستاد اجرائی فرمان امام و یک شرکت خصوصی به نام «فلات توس»، ۱۱۵ هکتار از زمین‌های اطراف رودخانه «چهل‌بازه» بین اینها معامله شد. جالب است بدانید این معاملات حدود بیش از ۲۰ سال پیش بدون داشتن سند رسمی انجام شد و بدون داشتن چنین سندی در قالب چهار‌هزارو ۸۰۰ سهم نیم‌متری به بیش از ۳۰۰ نفر از مردم عادی توسط شرکت سهامی خاص «فلات توس» فروخته شد. مردمی که به گفته خودشان آن زمان به سختی پول این زمین‌ها را تهیه کرده و به شرکت مذکور دادند. در این ۲۰ سال، تلاش شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی به‌عنوان نماینده وزارت نیرو بر محافظت از رودخانه و جلوگیری از ساخت‌وساز بر پیکر رودخانه بوده است. رودخانه‌ای که حالا تنها منبع تأمین‌کننده منابع آب زیرزمینی بخشی از مشهد است. اینک در این شرایط بحرانی آب و خشکی سدها، برخی نهادها بر‌خلاف قانون توزیع عادلانه آب، دستور داده‌اند برای بنیاد شهید و ستاد اجرائی فرمان امام(ره) سند مالکیت صادر شود! سال گذشته فعالان مدنی خراسان برای نجات چهل‌بازه دست به دامن مجلس شدند و در نامه‌ای به کمیسیون اصل 90 مجلس یازدهم، خواستار ورود به ماجرای اولین رودخانه خصوصی کشور شدند، اما این تلاش‌ها تاکنون بی‌فایده بوده است. خصوصی‌سازی رودخانه‌ها و درآمدزایی از آنها در شرایطی که کشور گرفتار بحران آب است، از نظر کارشناسان اقدامی خطرناک و غیراصولی است و باب سوءاستفاده از منابع طبیعی را باز می‌کند.
