غافلگیری بورس

شرق: بورس ایران دوباره ریزش کرد و در آستانه از دست دادن اَبَرکانال دو میلیون واحدی قرار گرفت. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که شاخص کل بازار سرمایه در مرداد سال ۱۳۹۹ کانال دو میلیون واحد را تجربه کرد اما سقوط تاریخی شاخص کل در پایان همان سال رقم خورد و از آن زمان تاکنون سهام‌داران زیادی به انتظار جبران زیان سنگین خود نشسته‌اند؛ انتظاری طولانی و البته بی‌نتیجه. حالا دوباره پس از چهار سال بورس به کف کانال دو میلیون واحد رسیده است و نااطمینانی گسترده در بازار سرمایه صدای بسیاری از سهام‌داران را درآورد.

ریزش سنگین بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران دیروز دوباره ریزش کرد و بیش از ۶۱ هزار واحد عقب نشست. با افت نزدیک به سه‌درصدی شاخص کل بورس، عدد شاخص به دو‌میلیون‌و شش هزار واحد رسید. همچنین عدد شاخص کل هم‌وزن که با بیش از ۶۵۷ هزار واحد کار خود را آغاز کرده بود، در انتهای روز به عدد ۶۳۷ هزار واحد کاهش یافت. ریزش دیروز بورس در شرایطی رخ داد که در روز چهارشنبه هم‌زمان با انتشار خبر ترور اسماعیل هنیه، یکی از رهبران حماس، در تهران افت شدید بازار سرمایه آغاز شد. شاخص کل بورس در پایان معاملات چهارشنبه ۱۰ مرداد بیش از ۵۲ هزار واحد ریزش داشت و عدد شاخص به دو‌میلیون‌و ۶۷ هزار واحد رسید. همچنین نرخ دلار در بازار آزاد که مدت‌ها حدود ۵۹ هزار تومان بود، صعودی شده و به بالای ۶۱ هزار تومان رسید.

با این حال و هم‌زمان با ریزش بورس تهران در روز چهارشنبه محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهوری، دستور تزریق منابع صندوق توسعه ملی و شبکه بانکی به بازار سهام را صادر کرد.

مهدی غضنفری، رئیس هیئت عامل صندوق توسعه ملی، به بورس ۲۴ گفت: «در راستای پولی که صندوق توسعه ملی باید به صندوق تثبیت بدهد، امروز (دهم مرداد) صد میلیارد تومان واریز شد، ان‌شاءالله روز شنبه هم ۵۰۰ میلیارد تومان واریز خواهد شد. این واریزی‌ها همچنان ادامه خواهد داشت.» با این حال بورس بدون توجه به این وعده‌ها به ریزش در روز شنبه ادامه داد.

بورس  پیش‌بینی‌ناپذیر

بسیاری از تحلیلگران می‌گویند که بورس ایران دیگر قابلیت چندانی برای تحلیل تکنیکال ندارد و نااطمینانی در فضای اقتصاد، بورس را هم پیش‌بینی‌ناپذیر کرده است.

سهام‌داران هم می‌گویند که بازار سرمایه شرایط فاجعه‌باری را سپری می‌کند و رگبار اخبار منفی و شوک‌آور و سراسر ریسک به سمت بازار سرمایه هجوم می‌آورد و متولیان امر شامل شورای عالی بورس و سازمان بورس که ظاهرا به بقای پست‌های مدیریتی خود امیدی ندارند، در بی‌خیال‌ترین و بی‌تفاوت‌ترین حالت خود و بدون استفاده از ابزارهای قانونی پیش‌بینی‌شده برای کنترل فضای هیجانی در شرایطی مشابه روزهای اخیر به سر می‌برند.

بسیاری از سهام‌داران می‌پرسند که آیا اگر دوستان از رفتن خود مطمئن هستند و انگیزه‌ای برای اجرای وظایف قانونی خود ندارند، بهتر نیست که از همین امروز و با چند خط استعفانامه چند میلیون سهام‌دار را از شرایط فاجعه‌بار فعلی نجات دهند؟ آیا این دوستان که در زمان مصاحبه‌ها و اظهارنظرها جزء متخصص‌ترین و مجرب‌ترین اقتصاددانان خود را معرفی می‌کنند، حتی زمان برگزاری یک جلسه برای بررسی اوضاع آشفته فعلی را ندارند؟ آیا به اختیارات و وظایف خود ناآگاه هستند یا اینکه به دلیل از دست رفتن پست مدیریتی خود علایق و انگیزه‌های اجرای وظایف خود را از دست داده‌اند؟

بازار سرمایه پس از رشد اندکی که پس از پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری داشت، به‌تدریج و با ابهام در سیاست‌های اقتصادی دولت و طولانی‌شدن روند انتخاب اعضای کابینه به‌تدریج روند نزولی به خود گرفت. گزارش‌های عملکرد ضعیف سه‌ماهه در کنار کاهش تولید ناشی از قطعی‌های مکرر برق، روند نزولی بازار را شدت بخشید. با تحمیل ریسک‌های سیستماتیک ناشی از ترور اسماعیل هنیه و احتمال پاسخ نظامی کشورمان به اسرائیل، افت بازار سرمایه به اوج خود رسید و در دو روز اخیر برخی نمادها تا بیش از 15 درصد از ارزش خود را از دست دادند.

شاخص کل بازار سرمایه با افت بیش از 110 هزار‌واحدی و بیش از پنج‌درصدی در آستانه

 از دست دادن اَبَرکانال دو میلیون واحدی است. کمک‌های دولتی و خریدهای صندوق توسعه بازار نیز که شفافیت مشخصی در حجم و میزان آن نیست (و این خود تبدیل به یکی از معضلات بازار شده است) نتوانست در راستای کاهش هیجانات منفی بازار در شرایط فعلی کمکی کند. با توجه به نامشخص‌بودن آینده رویدادهای احتمالی سیاسی و نظامی در روزهای پیش‌رو متولیان بازار سرمایه به جای برگزاری جلسه‌های فوری درباره کاهش تبعات ناشی از این ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر صرفا تماشاچی و نظاره‌گر از بین رفتن سرمایه‌های بیش از چند میلیون سهام‌داری هستند که به امید بهبود اقتصادی شرایط کشور و در راستای حمایت از تولید (که البته برای همه فعالان بازار سرمایه مصداق ندارد) و البته کسب بازدهی در راستای حفظ ارزش سرمایه‌های خود در شرایط تورمی فعلی حضور پیدا کرده‌اند. بیش از 97 درصد نمادهای بازار در جریان معاملات روز شنبه منفی بود و اوضاع به‌حدی وخیم بود که حتی سهم‌هایی که دارایی طلا‌محور نیز دارند، در بازار دیروز در قیمت‌های منفی معامله شدند. تقریبا همه سهم‌ها معامله‌شده در کف قیمتی شش و 10 درصدی خود معامله شدند و این نشان از فروش‌های هیجانی و غیرمنطقی بازار دارد.

در همه بازار‌های سرمایه در سطح جهان در صورت وقوع شرایط خاص و ویژه، معاملات برای دوره‌ای موقت تعطیل می‌شود و این صرفا مختص ایران نیست و با این عملیات نسبت به حفظ سرمایه‌های افراد حاضر در بازار اقدام به عمل می‌آید.

با این حال گویا بازار سرمایه کشور در این زمینه هم تافته جدابافته است و سرمایه‌های مردم محل آزمایش‌های مبتدیانه مسئولان بازار سرمایه کشور است.

در‌این‌میان روند معرفی اعضای کابینه و استقرار دولت چهاردهم هم به طول انجامیده است و همین مسئله و انفعال، اثر منفی بر شرایط بازار و از بین رفتن امیدواری به‌وجود‌آمده پس از انتخابات اخیر داشته است. آن‌هم در شرایطی که برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که سهم‌خواهی از کابینه چهاردهم بالا گرفته و امیدواری‌ها برای انتخاب مدیران متخصص و کاربلد کمتر از گذشته است.