خاورمیانه و موازنه قوا در پاسیفیک

محمود اشرفی:  آمریکا همواره نگران برهم‌خوردن موازنه قوا در حوزه پاسیفیک بوده و اکنون با این حقیقت روبه‌رو است که تعادل قوا در اقیانوس آرام به نفع چین برهم خورده است. استراتژی آمریکا در راستای تقویت بنیان‌های ژئواستراتژیک خود دوری از خاورمیانه و تمرکز نظامی در حوزه پاسیفیک است. این گرایش استراتژیک آمریکا با منافع استراتژیک چین در تضاد است. چین در ‌یک دهه گذشته مواضع نظامی خود را در اقیانوس آرام مستحکم کرده است. چین مشی پراکندگی پایگاه‌های نظامی را در حوزه پاسیفیک دنبال می‌کند و این در حالی است آمریکا رویه ناکاراتر تمرکزگرایی نظامی را داشته است. چین و روسیه برای کاهش تمرکز نظامی آمریکا در حوزه اقیانوس آرام کشمکش در کانون‌های در بحران را وسعت می‌بخشند. خاورمیانه یکی از بزرگ‌ترین کانون‌های بحران است. چین با تشدید درگیری‌های نظامی در خاورمیانه، تدابیر نظامی-‌امنیتی خود را در حوزه پاسیفیک گسترش می‌دهد و روسیه درگیری‌های خاورمیانه را مانند هاله‌ای می‌داند که جنگ اوکراین را می‌پوشاند. درباره تشدید بحران در خاورمیانه، چین و روسیه هم‌داستان هستند. اما این اهداف استراتژیک چین و روسیه در خاورمیانه به ثمر نمی‌رسد؛ زیرا خاورمیانه کشش یک جنگ بزرگ را ندارد. اسرائیل پس از سال‌ها جنگ توان گذشته را نداشته و آمریکا واگذاری تسلیحات جدید به این کشور را مشروط کرده است. ایران نیز خواهان گسترش نظامی‌گری در منطقه نیست. از سوی دیگر، کانون‌های توسعه در کرانه جنوبی خلیج فارس ‌مانند امارات متحده عربی، قطر و بحرین خواهان آرامش بوده و تمامی مساعی دیپلماتیک خود را برای حفظ ثبات و آرامش در منطقه به کار خواهند گرفت. خاورمیانه ظرفیت هیچ جنگ بزرگی را ندارد. آن نظریه که می‌گوید موازنه قوا و ترتیبات نوین خاورمیانه نیاز به جنگ بزرگی دارد، نادرست است.