گزارشی از روز آرام مجلس در بررسی صلاحیت وزرا و حواشی پررنگی که متن مجلس را تحت‌تأثیر قرار داد
حاشیه‌های بی‌تاب پایداری
سومین روز از بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در‌حالی دیروز آغاز شد که فضای آرام و سکوت جریان رادیکال در برابر وزرای پیشنهادی قابل پیش‌بینی بود. برخلاف جلسه روز دوم که جریان رادیکال هرچه در توان داشت برای تخریب چهره‌‌های برجسته کابینه به کار گرفت، دیروز خبری از نطق و تذکر تند نبود.
سومین روز از بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در‌حالی دیروز آغاز شد که فضای آرام و سکوت جریان رادیکال در برابر وزرای پیشنهادی قابل پیش‌بینی بود. برخلاف جلسه روز دوم که جریان رادیکال هرچه در توان داشت برای تخریب چهره‌‌های برجسته کابینه به کار گرفت، دیروز خبری از نطق و تذکر تند نبود.
حملات رادیکال‌ها به کابینه بی‌پاسخ نماند
البته پاسخ‌‌های کوبنده عباس عراقچی به پایداریها چنان سهمگین بود که دیروز رسایی در قالب تذکر با حمله دوباره به کابینه و وزیر پیشنهادی وزارت خارجه، سعی در التیام خود و هم‌قطارانش داشت. اما قالیباف در مقابل این رفتار ایستاد و در واکنشی مبتنی‌بر آیین‌نامه گفت: «تذکر شما خارج از دستور امروز است». بنابراین تذکر رسایی قابل استماع نبود.
در خارج از مجلس نیز واکنش‌ها به رویارویی پایداریها با کابینه همچنان ادامه‌دار بود و کنعانی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی، در حمایت از گزینه وزارت خارجه گفت: «رئیس دستگاه دیپلماسی هر‌چقدر که رأی بالاتری از مجلس بگیرند، طبیعتا قدرتمندانه‌تر می‌توانند مواضع کشور را در مجامع بین‌المللی مطرح کنند. بدنه دستگاه دیپلماسی با آقای عراقچی بیگانه نیست».
حتی خبرگزاری تسنیم هم با انتقاد از نطق امیرحسین ثابتی، نماینده مخالف عباس عراقچی، او را به «مراقبت و حدشناسی» فراخواند. تسنیم نوشته است: «اما صورت‌بندی کلام آقای ثابتی که می‌گویند «یک نفر» گفته! آن‌هم وقتی که بلافاصله مشخص می‌شود منظور چه کسی است، هیچ نسبتی با ادبیات مؤدبانه و وزین ندارد؛ یا اینکه چند کلمه جلوتر بگوییم «پس مجلس را تعطیل کنیم!» هیچ سابقه تاریخی جالبی را به ذهن متبادر نمی‌کند. یکی از افرادی که سخنی با چنین ساختاری و البته خیلی رادیکال‌تر گفت، مرحوم آقای زواره‌ای بود که در مجلس سوم از عبارت بی‌ادبانه «پس بگویید ۲۷۰ پوزه‌بند برای مجلس بفرستند!» در مقابل امام(ره) استفاده کرد».
سکوتی که اشتباه بود
سکوت قالیباف در زمان حملات و نقدهای سیاسی و نه تخصصی به گزینه وزارت بهداشت هم از حواشی بود که دیروز محمد مهاجری به آن واکنش نشان داد و در کانال تلگرامی خود نوشت: «دکتر محمدرضا ظفرقندی از آدم‌حسابی‌های شریف و ارزشمند کابینه پیشنهادی است و به دلایل مختلف باید شخص شما به عنوان رئیس مجلس پشت او درمی‌آمدید و در برابر اتهامات و توهین‌هایی که به او شد، می‌ایستادید. دفاع شما از ظفرقندی چیزی به او اضافه نمی‌کرد. او نیامده که به هر قیمتی وزیر شود. حمایت شما از او به‌نفع خودتان بود و می‌توانست بخشی از اعتبار زایل‌شده‌تان را برگرداند».
عطاالله مهاجرانی هم در پاسخ به پیشنهاد ابراهیم رضایی برای انصراف ظفرقندی نوشت: «نماینده در حدی نیست که به کاندیدای وزارت پیشنهاد انصراف بدهد. حق دارد مخالفت کند و رأی مخالف بدهد. تفسیر ظلم به نظام اسلامی هم جزء متشابهات است و نماینده مجلس هم راسخون در علم نیست. اما اگر منظورتان ظفرقندی باشد که حتما رأی می‌آورد! شما نبودید که او انقلابی بود و اسلامی!».
نمایندگان درگیر امور شخصی
به هرحال دیروز نه از حملات رادیکال‌ها خبری بود و نه از توجه و دقت نمایندگان به صحبتهای مخالفان و موافقان وزرا که بخواهند احسنت بگویند یا مانند آنچه در میان سخنرانی ظفرقندی رخ داد، شعار بدهند. از مجموع تصاویر و ویدئوهایی که از صحن علنی منتشر می‌شد، بخش مهمی مربوط به بی‌توجهی نمایندگان به اصل ماجرای بررسی صلاحیت وزرا بود. یک گوشه تعدادی گعده کرده و درحال خوش‌و‌بش بودند. برخی هم پشت صندلی‌‌ها نشسته اما مشغول امورات شخصی مانند مطالعه کتاب بودند تا توجه به صحن مجلس. در این میان، تعدادی هم سالن سبز را طی طریق می‌کردند و برخی هم موبایل‌به‌دست پاسخ‌گوی تماس‌های مهم‌شان بودند. نمایندگان زن هم از این قاعده مستثنا نبودند و دور هم به گفت‌وگو ایستاده بودند.
وقتی سابقه، تحصیلات مرتبط و حتی کشاورزبودن از دید نماینده مخالف مورد تأیید نیست
پنجمین جلسه بررسی صلاحیت وزرا با توجه به گزینه‌هایی که مورد وثوق جریان اصولگرایی بود، اگرچه به دور از حمله روز دوم بود، اما حواشی خاص خود را داشت.
مهم‌ترین آن ثبت‌نام ۱۷۰ نماینده موافق برای صحبت در دفاع از وزیر جهاد کشاورزی بود. نوری‌قزلجه از نمایندگان فعلی مجلس و چهره‌ای شناخته‌شده و مورد اعتماد از بهارستان است که شانس زیادی برای رسیدن به پاستور خواهد داشت؛ تا جایی که یکی از مخالفانش هم در حین سخنرانی بر همین نکته تأکید کرد.
اما او که برای تصدی این مقام تحصیلات و تجربه متناسب را دارد، باز هم مورد عتاب واقع شد که خود را کشاورز نداند؛ چون چند هکتار زمین کشاورزی از پدر به او رسیده!
چای دبش در بهارستان
اما کلیدواژه اصلی حمله به نوری‌قزلجه همان پرونده چای دبشی بود که در زمان بررسی صلاحیت همتی هم به میان آمد. پرونده چای دبش مربوط به دوران وزارت ساداتی‌نژاد، وزیر اسبق کابینه سیزدهم است که ربطی نه به همتی دارد و نه نامزد جدید وزارت کشاورزی، اما برای برخی از اصولگرایان فرصتی است تا نام وزرای کابینه چهاردهم را به این ماجرا گره بزنند. کوثری، نماینده مخالف، در بخشی از سخنانش خطاب به نوری‌قزلجه گفت: «به عنوان برادر به وزیر پیشنهادی جناب آقای نوری‌قزلجه می‌گویم که شما ان‌شاءالله انتخاب خواهید شد، اما این نشود که گرفتار چای دبش شوید». در ادامه احمد بخشایش، دومین مخالف وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی بود که او نیز به فساد چای دبش اشاره کرد و خطاب به نوری‌قزلجه گفت: «باید با لایه‌های پنهان فساد طوری برخورد کنید که به سرنوشت پرونده نهاده‌های دامی و چای دبش دچار نشوید».
نوری هم در نهایت در تشریح برنامه‌ها و دفاع از خود با تأکید بر اینکه من با فساد هیچ نسبتی نداشتم اما با فسادستیزی و پاکدستی نسبت دیرینه دارم، گفت: در هر کجا که خدمت کردم، از شروع خدمت، مشی‌ام پاکدستی و فسادستیزی بوده و یک مورد خلاف آن اتفاق نیفتاده است».
از مخالفت با عارف تا استناد به سریال مختار
رحیمی که از کابینه سیزدهم به دولت چهاردهم اضافه شده، دومین وزیری بود که دیروز زیر ذره‌بین رفت؛ البته مخالفانش نه در قبای مخالفت، که در حقیقت برای حفظ ظاهر به نطق پرداختند.
سلمان اسحاقی، نماینده مخالف رحیمی، به سریال مختار استناد کرد و گفت: «این سریال برای مسئول پخش می‌شود». فرهاد شهرکی، دیگر نماینده مخالف هم فرصت را غنیمت شمرد و به محمدرضا عارف، معاون اول پزشکیان، حمله کرد.
در نهایت شرایط برای رحیمی سخت نبود و پیش‌بینی می‌شود بتواند راهی پاستور شود؛ هرچند نقدهایی به عملکرد او در دولت قبل وارد شد، مانند آنچه نقدعلی درباره شرایط زندان‌ها یا دیگر نماینده‌ای از ضعف سازمان تعزیرات گفت.
باز هم همهمه و باز هم تذکر قالیباف
مابین جلسه هم بی‌نظمی نماینده‌ها صدای قالیباف را هم درآورد، یزدانی و طغیانی را خطاب قرار داد و از سایر نماینده‌ها هم خواست نظم جلسه را رعایت کنند.
مخالفت نمایشی
وزیر سومی که مخالفان و موافقانش به صف شدند، نصیرزاده، گزینه پیشنهادی وزارت دفاع بود که اولین مخالفش یعنی نصیرپور وقتی در جایگاه مخالف برای سخنرانی قرار گرفت، گفت: «من مخالف شما نیستم».
دیگر مخالف او، یعنی علی بابایی‌کارنامی، گفت: «از اینکه سردار نصیرزاده یکی از چهره‌‌های شاخص در حوزه دفاع است، حرفی نداریم. همین که پزشکیان او را به عنوان شاخص اقتدار ملی معرفی کرده، نشان‌دهنده این است که سردار نصیرزاده توانسته خود را ثابت کند».
در نهایت هم نصیرزاده در دفاعیاتش وعده انتقام ترور شهید هنیه را داد.
دومین وزیر زن در تاریخ بعد از انقلاب؟
فرزانه صادق، تنها زن در فهرست وزرای پیشنهادی بود که برای رسیدن به وزارت راه و شهرسازی در جلسه علنی دیروز صلاحیتش مورد بررسی مجلس مردانه قرار گرفت. هرچند مخالفان او بخش مهمی از سخنانشان را پای جنسیتی‌نبودن نظرشان و تأکید بر اینکه حامی وزیر زن هم هستند، گذاشتند که خود ملغمه عجیبی بود؛ اینکه مخالف وزیر زن برای وزارت راه باشند و اصرار کنند مشکل جنسیت نیست. بخشی از حملات هم برآمده از هزینه مسکن و اجاره‌بها بود که دغدغه خانم صادق نیز بود.
این وزیر زن هم حمایت فعالان زن خارج از مجلس را با خود دارد و هم حمایت زنان مجلس و مهم‌تر اینکه برای او هم ۱۷۰ موافق ثبت‌نام کرده بودند و فقط ۱۵ مخالف در فهرست انتظار بودند که در نهایت در دفاع از خود جانانه سخن گفت و از پزشکیان و اعتماد و اعتقادش به وزیر زن تشکر کرد و دفاعیاتش هم در نهایت تحسین مردان مجلس را هم برانگیخت. با توجه به جو روانی دیروز بهارستان که البته در ساعات پایانی تقریبا در همهمه و شلوغی هم سپری شد، پیش‌بینی می‌شود می‌توان به وزارت یک زن در کابینه چهاردهم امید داشت.
اتابک یا عارف؛ مخاطب مخالف وزیر صمت کیست؟
در آخرین بخش بررسی صلاحیت وزرا نوبت به وزیر صنعت، معدن و تجارت رسید که اولین مخالفش بیش از آنکه او را نقد کند، محمدرضا عارف که تیم پیشنهادی کابینه را در مجلس همراهی می‌کند، مورد خطاب قرار داد. این دومین بار در روز گذشته بود که عارف هدف نقد نمایندگان مخالف وزرای پیشنهادی قرار می‌گرفت.
دیروز احدی‌آزاد طوری صحبت می‌کرد که گویی عارف قرار است این وزارتخانه را هدایت کند.
روح‌الله ایزدخواه، مخالف دیگر وزیر پیشنهادی صمت هم برای رئیس‌جمهور نسخه نوشت که اگر «آقای اتابک کارآمد است، او را رئیس ایمیدرو کند».
طاهری، مخالف وزیر پیشنهادی صمت هم در کنایه‌ای گفت: «به آقای اتابک گفتم آقای دکتر چه چیزی را بلدید؟ بگویید از همان بپرسم».
به هرحال زمان موافقان هم فرارسید و دفاع خوبی از اتابک در صحن علنی شد و خود او همه تلاشش را برای پاسخ به ابهامات به کار بست؛ حال باید دید با این وزیر اولی که وزارت مهمی هم برایش انتخاب شده مجلس چگونه برخورد خواهد کرد.
حمله دوباره رسایی و همراهی قالیباف
جریان پایداری که سر ناسازگاری‌اش با کابینه چهاردهم اظهر‌من‌الشمس است، برای نشان‌دادن مخالفتش بار دیگر با رسایی، سردمدار خود وارد میدان نبرد شد. رسایی که از عدم استماع تذکر صبحش همچنان ناراحت بود، در راند دوم جلسه دیروز با تذکری جدید، میکروفون خود را روشن کرد و گفت: «معاون پارلمانی رئیس‌جمهور در صفحه شخصی خود ادعا کرده که کابینه با مشورت و تأیید رهبری معرفی شده و از ما می‌خواهند که مخالفت نکنیم. من می‌خواهم از حضرت‌عالی سؤال بکنم که آیا واقعا درباره رأی به کابینه یا وزیر خاصی از طرف رهبر انقلاب سفارش و توصیه‌ای شده است؟
این ادعا که وزرا با تأیید رهبری معرفی می‌شوند قبلا در دوره‌های دیگر هم مطرح شده. آخرین بار در دولت دوم آقای روحانی مطرح شده بود که دفتر رهبر انقلاب تکذیب کردند». در این مورد قالیباف سخنان او را تأیید کرد و گفت: «دیگر نگویید قالیباف همیشه با من مخالف است».
ثابتی هم راه رسایی را برای حمله به عراقچی ادامه داد!
البته حملات پایداری به رسایی ختم نشد. عضو جوان این جریان هم، یعنی امیرحسین ثابتی که دیروز در برابر پاسخ محکم عراقچی طعم شکست در میدانی مانند یک مناظره را چشیده بود، دیروز بار دیگر با ادعای تذکر به هیئت‌رئیسه، درخواست وقت کرد و وقتی میکروفونش باز شد، برخلاف آیین‌نامه مجلس، به سخنان عراقچی پاسخ داد؛ اقدامی که برخلاف آنچه درخواست کرده بود، انجام شد. بنابراین بار دیگر قالیباف در این حین وارد سخنان ثابتی شد و به او تذکر داد که صحبت‌هایش باید در دستور باشد. رئیس مجلس افزود: تذکر باید مربوط به عملکرد هیئت‌رئیسه و براساس دستور صحن باشد. الان بحث ما بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی خارجه و بحث دیروز نیست.
ثابتی که هنگام صحبتهای قالیباف هم‌زمان درحال بیان سخنانش بود، گفت که تذکر من طبق بند ۱۱ ماده ۲۲ آیین‌نامه مجلس است و من طبق قانون حرف می‌زنم.
اما قالیباف باز هم پاسخ داد که باید در دستور باشد. او به ثابتی متذکر شد که درخواست شما مبنی‌بر استفاده از ماده 75 آیین‌نامه را بررسی کردیم که تعلق نمی‌گیرد؛ بنابراین شما نمی‌توانید در قالب تذکر به هیئت‌رئیسه این سخنان را بیان کنید.
شاید لازم باشد این توضیح را ضمیمه این گزارش کنیم که ماده 75 آیین‌نامه داخلی مجلس تأکید دارد: «اگر در جلسه رسمی ضمن نطق یا مذاکره صریحا یا تلویحا نسبت سوئی به یکی از نمایندگان داده شود یا عقیده و اظهار او را برخلاف جلوه دهند و نماینده مذکور برای رد آن نسبت به رفع اشتباه در همان جلسه یا در جلسه بعد اجازه نطق بخواهد بدون رعایت نوبت تا پنج دقیقه اجازه نطق داده می‌شود».
قالیباف تسلیم حملات پایداریها خواهد شد؟
با حجم وسیعی از حملات جریان پایداری در دو روز اخیر که یا به وزرای پیشنهادی حمله کردند یا به قالیباف، حداقل تاکنون مشخص شده در کنار تضعیف برخی وزرای پیشنهادی به دنبال تحت فشار قراردادن قالیباف برای همراهی با جریان رادیکال هستند که البته فرید موسوی، عضو فراکسیون مستقلین دیروز در گفت‌وگویی تأکید داشت: «قالیباف استخوان‌دارتر و باتجربه‌تر از این بحث‌هاست که بازیچه این قبیل حرف‌ها و شایعات شود». به هرحال هرچه هست به‌وضوح می‌توان دید که پایداریها جایی ویژه در حواشی این روزهای صحن دارند. آنها از یورش به برخی وزرای دولت تا تحت تأثیر قراردادن قالیباف سعی دارند برنامه‌‌های خود را به جلو هدایت کنند.
چهارشنبه زمان موعود نقش‌آفرینی قالیباف است که نشان دهد تا چه میزان مدیر و مدبری مستقل است و تا چه میزان می‌تواند در مقابل فشار جماعت پایداری مقاومت کند.
