|

حاشیه‌های محیط‌زیستی المپیک پاریس

در هفته‌ای که گذشت، المپیک پاریس به پایان رسید. نصف‌کردن ردپای کربن در مقایسه با میانگین المپیک‌های لندن ۲۰۱۲ و ریو ۲۰۱۶ بخشی از برنامه محیط‌زیستی برگزارکنندگان این رویداد ورزشی بود. در این یادداشت به برخی اخبار و حواشی زیست‌محیطی و حقوق حیواناتی این رویداد اشاره شده است.

حاشیه‌های محیط‌زیستی المپیک پاریس

سپهر سلیمی: در هفته‌ای که گذشت، المپیک پاریس به پایان رسید. نصف‌کردن ردپای کربن در مقایسه با میانگین المپیک‌های لندن ۲۰۱۲ و ریو ۲۰۱۶ بخشی از برنامه محیط‌زیستی برگزارکنندگان این رویداد ورزشی بود. در این یادداشت به برخی اخبار و حواشی زیست‌محیطی و حقوق حیواناتی این رویداد اشاره شده است.

در راستای کاهش ردپای کربن، بخشی از اقدامات برگزارکنندگان المپیک در سه بخش مبلمان، تجهیزات انرژی و ساخت‌وساز، قابل توجه است. در بخش مبلمان، اجاره‌گرفتن بر خریدن ارجحیت داده شد. اجاره‌کردن قایق برای نمایش افتتاحیه و حضور قایق‌هایی با اشکال متفاوت بارزترین نکته این بخش بود. ضمن اینکه استفاده از تخت‌های قابل بازیافت از دیگر مواردی بود که بسیار خبرساز شد. استفاده از منابع انرژی تجدید‌پذیر بخشی از اقدامات سبز برای تأمین انرژی بود. در بخش ساخت‌وساز نیز زیرساخت‌های المپیک پاریس از فناوری‌های ساخت‌وساز کم‌کربن (قاب‌های چوبی، بتن کم‌کربن، مواد بازیافتی و...) بهره بردند که انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط با ساخت‌وساز در دهکده ورزشکاران و مرکز آبی را تا ۳۰ درصد کاهش داد.

در کنار موارد فوق، نخستین خبری که پیش از المپیک منتشر شد مربوط به برنامه غذاهای دهکده المپیک بود. در این رویداد برای نخستین بار بیش از ۶۰ درصد غذاها غیرگوشتی بود. این اقدام با هدف حمایت از محیط‌ زیست انجام شد و البته با اعتراض برخی از ورزشکاران نیز همراه بود. هرچند در ادامه مسابقات، کسب مدال‌های رنگارنگ توسط ورزشکاران گیاه‌خوار پاسخی بود به این اعتراضات!

در نخستین روزهای برگزاری المپیک پاریس، «شارلوت دوژردن»، سوارکار بریتانیایی که سابقه کسب چند مدال المپیک را دارد به دلیل انتشار ویدئویی که نشان می‌داد هنگام تمرین با اسب خود بدرفتاری کرده است با نظر کمیته برگزاری مسابقات اسب‌سواری مجبور به ترک المپیک شد. این مسئله اگرچه ظاهر حیوان‌دوستانه‌ای دارد، اما وقتی بدانیم که هرسال بیش از ۸۰۰ اسب حین تمرین و مسابقه فقط در آمریکا مجروح و کشته می‌شوند آن‌وقت می‌توان گفت اخراج این اسب‌سوار چیزی جز رفاه‌شویی 

(Welfare Washing) نیست. رفاه‌شویی، آن‌چنان که در یادداشت‌های قبلی آمده، عبارت است از اقدامات تبلیغاتی با ظاهری حیوان‌دوستانه اما در راستای حفاظت از یک صنعت یا پدیده حیوان‌ستیزانه.

حضور ورزشکاران گیاه‌خوار از دیگر نکات جالب توجه این مسابقات بود. بر‌اساس اطلاعاتی که منتشر شده، بیش از ۱۵ ورزشکار گیاه‌خوار مطلق (Vegan) در این مسابقات حضور داشتند و احتمالا تعداد ورزشکاران گیاه‌خوار (Vegetarian) چند برابر این عدد بوده است. ورزشکاران وگان موفق به کسب ۵ مدال در رنگ‌های مختلف شدند. نخستین ورزشکار وگان، «ویوین کنگ» از کشور هنگ‌کنگ بود که در رشته شمشیربازی موفق به دریافت مدال طلا شد. پرافتخارترین ورزشکار وگان نیز «دایانا توراسی»، بازیکن تیم بسکتبال زنان آمریکا بود که تاکنون شش مدال طلای المپیک کسب کرده است. البته مشهورترین ورزشکار با رژیم غذایی گیاهی نیز «نوواک جوکوویچ»، تنیسور پرافتخار صربستانی بود که مدال طلای تنیس را به خانه برد.

آلودگی رود سن از دیگر حواشی محیط‌زیستی این المپیک بود. شهرداری پاریس اعلام کرده بود که با صرف بیش از ۱.۵ میلیارد دلار، موفق شده است کیفیت این رودخانه را به حدی برساند که پس از صد سال قابل شنا‌کردن باشد. البته خبرها در مورد آلوده ‌بودن یا نبودن سن تا روز آخر مسابقات ادامه داشت‌.

دیگر حاشیه محیط‌زیستی المپیک پاریس هزاران کیلومتر دورتر از پاریس اتفاق افتاد. سواحل تاهیتی در قاره اقیانوسیه جایی بود که مسابقات موج‌سواری در آن برگزار شد. کشور فرانسه در سال ۱۹۷۴ در این مستعمره خود آزمایش هسته‌ای انجام داده بود و عوارض آن بر سلامت و جسم مردم منطقه همچنان مشاهده می‌شود. مردم بومی این کشور از حضور رسانه‌هایی که برای پوشش اخبار موج‌سواری آمده بودند نهایت استفاده را برای رساندن صدای خود به جهانیان کردند.