حفاظت از یوزپلنگ ایرانی در مهم‌ترین زیستگاه
۶۰ سالی از آخرین مشاهده و ثبت گونه یوزپلنگ ایرانی در منطقه خراسان می‌گذشت که سال ۱۳۹۱ مجددا در منطقه حفاظت‌شده درونه بردسکن محیط‌بانان توانستند از این گونه باارزش تصویربرداری کنند، البته پس از آن نیز گزارش‌های متعددی از طرف جوامع محلی مبنی بر مشاهده یوزپلنگ در منطقه حفاظت‌شده درونه به اداره محیط زیست رسیده است.
۶۰ سالی از آخرین مشاهده و ثبت گونه یوزپلنگ ایرانی در منطقه خراسان می‌گذشت که سال ۱۳۹۱ مجددا در منطقه حفاظت‌شده درونه بردسکن محیط‌بانان توانستند از این گونه باارزش تصویربرداری کنند، البته پس از آن نیز گزارش‌های متعددی از طرف جوامع محلی مبنی بر مشاهده یوزپلنگ در منطقه حفاظت‌شده درونه به اداره محیط زیست رسیده است. علی‌اصغر حمزه‌پور، رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن، در همین زمینه و در گفت‌وگو با ایسنا گفت: به دلیل اهمیتی که این گونه جانوری دارد، نهم شهریورماه روز ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نام‌گذاری شده است. او همچنین از تلاش شبانه‌روزی برای حفاظت از یوزپلنگ ایرانی در مهم‌ترین زیستگاه این گونه جانوری خبر داد و افزود: با افزایش گشت‌ها تمام تلاش خود را در حفاظت بهتر از این گونه به کار گرفته‌ایم.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن خاطرنشان کرد: متأسفانه این گونه جانوری به‌شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد و برای حفاظت بهتر از آن نیازمند همکاری همه شهروندان عزیز هستیم. او با بیان اینکه با افزایش منابع آبی، قصد احیای منطقه را داریم که به دنبال آن حضور یوزپلنگ را خواهیم داشت، افزود: هم‌جواری پناهگاه حیات وحش دشت لاغری با منطقه توران موجب شده که حضور این گونه جانوری در این منطقه ثبت‌و‌ضبط شود.
حمزه‌پور با اشاره به اینکه سال ۹۱ برای اولین بار در خراسان رضوی حضور یوزپلنگ در این منطقه از طرف یکی از دامداران گزارش و از سوی نیروهای اداره حفاظت محیط زیست ثبت‌و‌ضبط شده است، گفت: بر‌اساس بررسی‌های انجام‌شده، آخرین حضور یوزپلنگ ۶۰ سال قبل ثبت شده بود.
او با اعلام اینکه گرچه گزارش‌های مردمی از حضور یوزپلنگ در منطقه داشته‌ایم، اما ثبت‌و‌ضبط نشده است، افزود: به طور مداوم نیروها در منطقه گشت و کنترل دارند.
تلاش برای احیای زیستگاه و حضور مجدد یوزپلنگ
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن همچنین از انجام اقداماتی برای افزایش ضریب حفاظتی خبر داد و تصریح کرد: به دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی و خشک‌شدن چشمه‌ها و منابع آبی، این اداره به احداث آب‌انبار و آبشخور وحوش در مناطق یادشده اقدام کرده و قصد احیای زیستگاه و حضور مجدد یوزپلنگ آسیایی را در منطقه دارد.
او با بیان اینکه سال گذشته سه حوض انبار احداث کرده‌ایم و امسال نیز در این زمینه اعتباراتی اختصاص یافته است، افزود: با طرح‌هایی که در دست انجام داریم، امیدواریم حضور یوزپلنگ را در منطقه داشته باشیم. رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن از وجود ۱۸ آب‌انبار در سطح مناطق خبر داد و گفت: به طور مداوم آب‌رسانی انجام می‌شود و همه آبشخورها هنگام بازدید برای جلوگیری از بروز آفات و بیماری‌ها ضدعفونی می‌شوند. او با اشاره به اینکه تاکنون تلفات حیات وحش را به دلیل آفات و بیماری‌ها در دو، سه سال اخیر در منطقه نداشته‌ایم، بیان کرد: بردسکن در حوزه آموزش جوامع محلی جزء شهرستان‌های برتر و پیشرو در سطح استان است.
آموزش جوامع محلی در چگونگی مواجهه با یوزپلنگ
حمزه‌پور اذعان کرد: هم‌زمان با بازگشایی مدارس به طور مداوم طرح یک ساعت با محیط‌بان را در اغلب مدارس به‌ویژه مناطق حاشیه اجرا می‌کنیم که تاکنون بازتاب خوبی داشته است. او اظهار کرد: آموزش جوامع محلی و آشنایی آنها درباره جایگاه و اهمیت یوزپلنگ در تنوع زیستی و نیز چگونگی مواجهه با آن و حفاظت از آن در برابر خطرات موجود یکی از موضوعاتی است که با برگزاری کارگاه‌های آموزشی تهیه و توزیع بسته‌های زیست‌محیطی، آموزش دانش‌آموزان، دامداران، عشایر و حضور مأمور یگان حفاظت محیط زیست در مناطق و ارتباط مؤثر و مستمر با دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستاهای هم‌جوار و داخل مناطق تحت مدیریت، در حال پیگیری هستیم.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن به ایسنا گفت: با توجه به نیرو و امکاناتی که داریم، سعی می‌شود بیش از توان از گونه‌های جانوری منطقه حفاظت و حمایت کنیم و وظایف قانونی خود را به نحو احسن انجام دهیم. او در همین زمینه ضمن هشدار به شکارچیان غیرمجاز گفت: محیط‌بانان به طور مداوم در حال گشت‌زنی در منطقه بوده و در صورت هرگونه حضور و شکار و صید غیرمجاز به‌جد با آنها برخورد خواهد شد.
حمزه‌پور خاطرنشان کرد: در این مسیر جوامع محلی همکاری بسیار خوبی دارند و به محض مشاهده افراد غیربومی و رفت‌وآمدهای مشکوک با ارتفاعات گزارش‌های لازم را به ما می‌دهند. او ادامه داد: شهرستان بردسکن به لحاظ تنوع زیستی در شرایط خوبی قرار داشته و یکی از ظرفیت‌های ویژه استان و کشور درباره گونه شاخص جانوری و نماد تنوع زیستی کویرهای ایران، گونه یوزپلنگ آسیایی بوده که در سال‌های گذشته مشاهده و مستندسازی شده است. رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن از آشناسازی جوامع محلی با جایگاه این گونه جانوری ارزشمند و نحوه مواجهه با آن و به‌ویژه حمایت در برابر شکارچیان خبر داد. منطقه حفاظت‌شده درونه و پناهگاه حیات وحش دشت لاغری که جزء مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان در این شهرستان محسوب می‌شوند، هم‌مرز با منطقه حفاظت‌شده و پارک ملی توران در استان سمنان بوده و جزء زیستگاه‌های با اهمیت بالا درباره یوزپلنگ محسوب می‌شوند. حمزه‌پور با بیان اینکه در شهرستان بردسکن دو منطقه حفاظت‌شده درونه با مساحت ۷۰ هزار هکتار و پناهگاه حیات وحش دشت لاغری با ۲۵ هزار هکتار وسعت داریم، بیان کرد: در مجموع حدود ۹۵ تا صد هزار هکتار منطقه تحت مدیریت اداره حفاظت محیط زیست بردسکن است. او گفت: منطقه حفاظت‌شده درونه به لحاظ تنوع زیستی قوچ و میش، کل و بز، پلنگ، شاه روباه، هوبره، پرنده‌های شکاری و در پناهگاه حیات وحش دشت لاغری نیز زاغ بور، آهو، یوزپلنگ و... از گونه‌های شاخص جانوری هستند. رئیس اداره حفاظت محیط زیست بردسکن با بیان اینکه حضور شاه روباه را برای اولین بار در خراسان رضوی توانستیم در این منطقه ثبت‌و‌ضبط کنیم، اظهار کرد: گونه شاخص اندمیک زاغ بور فقط در ایران زیست می‌کند.
او در پایان از شهروندان خواست اخبار و گزارش‌های خود را درباره شکار و صید غیرمجاز و آلودگی‌های زیست‌محیطی به شماره ۱۵۴۰ یا شماره همراه ۰۹۱۵۳۳۲۹۹۸۳ اطلاع دهند.
۲۰ درصد گستره ۱۱۷هزار‌و ۷۶۹ کیلومتر‌مربعی خراسان رضوی زیر پوشش اداره کل حفاظت محیط زیست این استان قرار دارد.
مساحت زیستگاه‌های طبیعی و وحوش در خراسان رضوی دو‌میلیون‌و ۵۰۰ هزار هکتار است.
خراسان رضوی دارای ۴۱ منطقه چهارگانه و شکار ممنوع شامل ۲۸ اثر ملی طبیعی، پارک ملی، پناهگاه حیات وحش، مناطق حفاظت‌شده و ۱۳ منطقه شکار ممنوع است.
حدود ۸۰ گونه پستاندار، ۲۸۵ گونه پرنده، دو گونه دوزیست، ۶۸ گونه خزنده و ۲۴ گونه ماهی در طبیعت خراسان رضوی زیست می‌کنند.
گونه‌های شاخص حیات وحش این استان شامل بز وحشی، قوچ، گوسفند وحشی، آهو، پلنگ، یوزپلنگ، گرگ، کفتار و انواع پرندگان از قبیل پرندگان شکاری، هوبره و کبک است.
