روزی برای یادآوری خاطرات خوب سینما

مرداد سال 1376 بود که نخستین جشن سینمای ایران به دبیری زنده‌یاد سیف‌الله داد برگزار شد، آیینی که هر سال به منظور بزرگداشت روز ملی سینما و معرفی بهترین‌های سینمای ایران برگزار می‌شد. احمدرضا درویش، یدالله صمدی، مجید مجیدی، مسعود جعفری‌جوزانی، منوچهر محمدی، ابوالحسن داوودی، محمدمهدی عسگرپور، رسول صدرعاملی، پرویز پرستویی، علی معلم، فرهاد توحیدی، کیومرث پوراحمد، محمد بزرگ‌نیا، همایون اسعدیان، کمال تبریزی، هارون یشایایی و علی نصیریان، هر یک طی سال‌های متوالی، دبیری این رویداد بزرگ هنری و سینمایی را عهده‌دار شده‌اند. سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا، هیچ جشنی از سوی خانه سینما برگزار نشد. در سال ۱۴۰۱ که قرار بود بیست‌ودومین دوره بعد از ماه محرم و صفر در شهریور‌ماه برگزار شود؛ به دلیل آنچه «شرایط اجتماعی جامعه» اعلام شده بود، بار دیگر به سال بعد موکول شد. در سال ۱۴۰۲ نیز جشن خانه سینما برای چهارمین سال پیاپی برگزار نشد.

بعد از تعطیلی‌های سال‌های اخیرِ این رویداد مهم سینمایی، محمدمهدی عسگرپور رئیس هیئت‌مدیره خانه سینما اعلام کرد از آنجا که سینما می‌تواند به عنوان الگویی تأثیرگذار و اجتماعی در ترویج پیوند بین مردم و فرهنگ و همدلی نقش پررنگ در جامعه ایفا کند، خانه سینما جشن امسال خانه را به همراه مردم و اهالی سینما برگزار می‌کند. محمدمهدی عسگرپور درخصوص برگزاری این رویداد هنری گفت: «از آنجا که امکان برگزارى جشن به روال چند سال‌ گذشته وجود نداشت و اینکه در یک شب و در یک سالن و در قالب جشن خانه سینما و به میزبانی خانه سینما پذیرای اهالی فرهنگ و سینما و دوستدارانشان باشیم؛ اما با هم‌اندیشی دوستان به این نتیجه رسیدم که امسال روز سینما را به یک روز ختم نکرده بلکه در یک هفته فرهنگی با حضور اهالی سینما در مکان‌های فرهنگی این رویداد را برگزار کرده و ارزش‌های سینمای ایران را به مردم معرفی کنیم».

عسگرپور با اشاره به اینکه جشن خانه سینما یک رویداد صنفی است که بعضی از سال‌ها برگزار شد تا اهالی سینما به داوری سینما بنشینند و انتخاب‌ها فارغ از نظرات و نظارت نهادهای دولتی باشد، افزود: «این امکان همواره برای خانه سینما وجود دارد تا بهترین‌های خود را همچون تمامی کشورهایی که سینما دارند، معرفی کرده و تقدیر کند، اما حضور بی‌واسطه در میان دوستداران سینما و طرح مسائل اصلی دغدغه‌ای است که ما را به سمت برگزاری پاسداشت هفته فرهنگی روز سینما سوق داد». رئیس هیئت‌مدیره خانه سینما تأکید کرد: «علی‌رغم اینکه در این چند سال‌ در مجموع و به دلیل چند فیلم سینما با فروش مناسبی روبه‌رو بوده اما سینمای اجتماعی و فرهنگی و حتی سینما بدنه آسیب‌های جدی دیده است و برای حل بحران‌هاى موجود باید به گفت‌وگو بنشینیم و از طرفی فرصتی فراهم شود تا جامعه و مدیران دولتی و حاکمیتی حرف‌های اهالی سینما را بی‌پرده و مستقیم بشنوند.

با توجه به اهمیت سینما و ارتباط آن با فرهنگ و جامعه هیئت‌رئیسه خانه سینما تصمیم گرفتند با همکاری بیش از 10 مرکز فرهنگی و انتشاراتی یک رویداد فراگیر و گسترده از 19 تا 25 شهریور به مدت یک هفته برگزار کند. هدف از برپایی این رویداد پاسداشت جنبه‌های هنری، ادبی، اجتماعی و مردمی سینماست که در سال‌های اخیر مهجور مانده است. در اجرای این رویداد فرهنگی فیلمخانه ملی ایران حمایت خوبى را انجام داده است؛ از جمله برنامه‌های این ایام نمایش چهار مجموعه 30 دقیقه‌ای از سکانس‌های برگزیده سینمای ایران در چهار دهه اخیر است. همچنین سه مجموعه 30دقیقه‌ای از آنونس‌های برتر سینمای ایران و یک مجموعه 30 دقیقه‌ای از فیلم‌های مستند. رونمایی از کتاب‌های سینمایی، جشن امضای کتاب، رونمایی و نمایش از اسناد موسیقی فیلم، پنل‌های تخصصی و نشست‌های کارشناسی با سینماگران است. از جمله برنامه‌های این پاسداشت روز ملی سینماست. نشر ثالث، نشر چشمه، مجموعه راوی، مجموعه فرهنگان، خانه موزه موسیقی بتهون، فرهنگسرای نیاوران، نشر گیلگمش، خبرگزاری خبرآنلاین از جمله مراکزی هستند که همکاری خود را در این مشارکت با برنامه‌های خانه سینما اعلام کرده‌اند».

روزی برای سینمای ایران

علیرضا حسینی، عضو هیئت‌رئیسه خانه سینما، در آستانه روز ملی سینما درباره اهمیت برگزاری این رویداد سینمایی به «شرق» گفت: «در کشوری زندگی می‌کنیم که سابقه تاریخی در برگزاری جشن‌های ملی داریم، اما مدتی است که به جشن‌های ملی کم‌توجه شده‌ایم. روز ملی سینما را حقیقتا می‌توان جشنی ملی و رویدادی ویژه برای اهالی سینما و فرهنگ و هنر ایران دانست».

او ادامه داد: «برگزاری جشن خانه سینما از دهه 70 آغاز شده و تاکنون سه دهه ادامه پیدا کرده است. سال‌های متوالی جشن خانه سینما برگزار شد و هر کدام از دوره‌های این رویداد فرهنگی و هنری خاطره‌انگیز و دارای ویژگی خاص بوده است. متأسفانه در دوران فراگیری بیماری کرونا بنا به دلایل بهداشتی و شرایطی که در جامعه وجود داشت، امکان برگزاری جشن میسر نشد و سپس طی دو سال گذشته نیز بروز بحران‌ها و التهابات اجتماعی در کشور، جامعه سینما را نیز دچار بحران کرد. واضح است که آثار سینمایی در این چهار سال توسط خود هنرمندان سینما مورد ارزیابی قرار نگرفت و طبیعتا انباشت زیادی از آثار تولیدشده و اکران‌شده سینمایی به وجود آمده است. اگرچه در دو سال گذشته پیگیر برگزاری مراسم روز ملی سینما، بدون برگزاری جشن بودیم، اما صنوف مؤلف در خانه سینما با برگزاری هر نوع مراسمی مخالف بودند و شرایط جامعه را مناسب برگزاری این رویداد نمی‌دیدند. البته صنوفی هم موافق برگزاری بزرگداشت روز ملی سینما بودند. اما در نهایت جشن و مراسم روز ملی سینما طی چهار سال متوالی برگزار نشد. امسال هم حقیقتا جشن به شکلی که همیشه برگزار می‌شده است امکان برگزاری نخواهد داشت. مراسم امسال روز سینما در حد یک رویداد فرهنگی است و علاوه بر روز ملی سینما که 21 شهریور است، طی یک هفته، ویژه‌برنامه‌های فرهنگی برای سینما و سینماگران خواهیم داشت و مردم فرهنگ‌دوست و سینمادوست ایران طی روزهای آتی شاهد آن خواهند بود».

حسینی افزود: «محمدمهدی عسگرپور، دبیر این آیین است و شادمهر راستین دبیر اجرائی است و جزئیات برگزاری این رویداد فرهنگی را اعلام خواهند کرد. در اینکه جشن‌هایی شبیه جشن سینمای ایران باید برگزار شود و ادامه پیدا کند هیچ شکی نیست. قطعا این رویداد در سال‌های آینده با بهترین کیفیت برگزار خواهد شد زیرا برگزاری جشن سینما در روز ملی سینمای ایران یک مناسبت فرهنگی و پسندیده است و نباید از اهمیت آن کاسته شود. مشخص است که جشن سینمای ایران مهم‌ترین رویداد سینمایی برای همه سینماگران است زیرا کاملا صنفی و خانوادگی است. جایزه‌هایی که در جشن سینما اهدا شده است و بزرگداشت و نکوداشت سینماگران که در نظر گرفته می‌شود، اهمیت ویژه‌ای برای سینماگران دارد و باعث افتخار هر سینماگری است. فکر می‌کنم خانواده بزرگ سینما، اتفاق نظر دارند که این جشن باید حفظ شود و بر غنای آن افزوده شود و در آینده حتما همین‌طور خواهد شد. امیدوارم با توجه ویژه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر مسئولان در این ایام شاهد رفع تمامی ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی که در دو سال گذشته برای سینماگران ایجاد شده است، باشیم و سینمای ایران بار دیگر همه عزیزان خود را در کنار هم شاهد باشد».