آیا تنش‌ها میان روسیه و ناتو به درگیری مستقیم می‌رسد؟
هم‌زمان با شدت‌گرفتن صحبت‌ها درباره امکان استفاده اوکراین از سلاح‌های غربی برای حمله به عمق روسیه، زنگ خطر از سوی کرملین به صدا درآمد که اگر غرب جمعی و مشخصا آمریکا موافقت کند که کی‌یف از موشک‌های میان‌برد برای حمله به روسیه بهره ببرد، واکنش مسکو متفاوت خواهد شد و با مجازات جدی روبه‌رو خواهد بود.
احمد وخشیته-استاد دانشگاه دوستی ملل روسیه: هم‌زمان با شدت‌گرفتن صحبت‌ها درباره امکان استفاده اوکراین از سلاح‌های غربی برای حمله به عمق روسیه، زنگ خطر از سوی کرملین به صدا درآمد که اگر غرب جمعی و مشخصا آمریکا موافقت کند که کی‌یف از موشک‌های میان‌برد برای حمله به روسیه بهره ببرد، واکنش مسکو متفاوت خواهد شد و با مجازات جدی روبه‌رو خواهد بود.
صریح‌ترین موضع‌گیری را شخص پوتین یک روز پیش از دیدار بایدن با نخست‌وزیر بریتانیا اظهار کرد که گفت استفاده از سلاح‌های دوربرد غربی برای حمله به روسیه به معنای مشارکت مستقیم کشورهای ناتو در درگیری اوکراین است و روسیه با در نظر گرفتن تغییر ماهیت این درگیری و مطابق با تهدیدات جدید، تصمیمات مستقیم را می‌گیرد.
همین صحبت‌ها را نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل نیز تکرار کرد و روز بعد دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت که پیام پوتین به مخاطبان خاص رسید. اگر به اظهارات طرف‌های روسی توجه داشته باشیم، خیلی شفاف این سیگنال را مخابره کردند که در این صورت در خوانش روسیه کشورهای ناتو، ایالات متحده و کشورهای اروپایی در حال جنگ با روسیه هستند و دیگر صحبت از یک منازعه نیابتی در میان نیست و از یک رویارویی مستقیم نظامی صحبت می‌کنیم که طبیعتا پاسخ روسیه نیز امکان دارد از منطقه اوکراین خارج شود و کشورهای ارسال‌کننده تسلیحات که مجوز و فرمان حمله به عمق خاک روسیه را صادر کرده‌اند، در بر بگیرد.
به نظر می‌رسد که این پیام را واشنگتن به‌سرعت دریافت کرد و سبب شد جان کربی اندکی پیش از دیدار بایدن و استارمر بگوید که رهبری آمریکا رویکرد خود درباره محدودیت استفاده از سلاح‌های دوربرد از طرف کی‌یف را تغییر نداده و قصدی هم ندارد که در دیدار رئیس‌جمهور آمریکا با نخست‌وزیر بریتانیا موضع خود را تغییر دهد. جلسه‌ای که بر‌خلاف صحبت‌های نخست‌وزیر بریتانیا پیش از عزیمت به آمریکا، پس از این دیدار هیچ تصمیمی درباره حمله به روسیه با موشک‌های دوربرد و مشخصا موشک‌های توفان سایه گرفته نشد.
اما در میان جنگ لفظی میان روسیه و غرب، اماراتی‌ها میانجی شدند تا روسیه ۱۰۳ نیروی نظامی خود را که در کورسک اسیر شده بودند، با ۱۰۳ نفر از نیروهای نظامی اوکراین مبادله کنند تا نقش امارات به‌عنوان کلیدی‌ترین شریک روسیه در خاورمیانه نه‌فقط در موضوعات اقتصادی، بلکه امنیتی نیز پررنگ باشد.
در‌عین‌حال می‌توان گفت زلنسکی از وضعیت موجود و تعلل غرب رضایتی ندارد و سبب شد با انتقاد بگوید که غرب حملات به عمق خاک روسیه با سلاح‌های دوربرد را رها کرده است و اگر محدودیت‌ها برای برخی سلاح‌هایی که موشک ندارند، برداشته شود، به معنای برداشته‌شدن محدودیت نیست.
شاید گزاف نباشد اگر بگوییم سناریوی مطلوب زلنسکی این است که بتواند با موشک‌های غربی مشخصا مسکو را هدف قرار دهد تا سه هدف را به دست آورد:
1- پای ناتو را به جنگ بکشد تا فشار نظامی سنگینی به روسیه وارد کند و جنگ را وارد یک فضای حیثیتی برای این ائتلاف نظامی کند.
2- با کشیده‌شدن مستقیم ناتو به جنگ، بهانه برای عضویت اوکراین به ناتو برچیده شود و کی‌یف نیز به عضویت این پیمان درآید.
3- مسکو را وادار به مذاکره مبتنی بر فرمت پیشنهادی کی‌یف کند و زلنسکی نیز پس از آتش‌بس بر مدار قدرت باقی بماند.
اما خطای محاسباتی زلنسکی اینجا‌ست که آمریکا که چاه اوکراین را مقابل روسیه قرار داد، خودش تمایلی ندارد در چاه یک درگیری نظامی مستقیم بیفتد و همین خط قرمز را ناتو و دیگر کشورهای اروپایی نیز دنبال می‌کنند.
بنابراین انتظار می‌رود چنین صحبت‌هایی از سوی غرب که گزینه استفاده از موشک‌های میان‌برد از سوی اوکراین برای حمله در عمق خاک روسیه را بررسی می‌کنند، بیشتر یک جنگ روانی است که تلاش دارند مسکو را با حداقل انتظارات پای میز مذاکره بنشانند و این پیام را به کرملین بدهند که اگر از مواضع خود عقب‌نشینی نکند، ممکن است با سناریوهایی بدتر روبه‌رو شود. اما واقعیت این است که سناریوهای بدتر برای همه طرف‌ها سناریوهای بدتری را رقم می‌زند؛ چرا‌که ظهور هر تهدید، تهدید بزرگ‌تری را می‌آفریند.
از این‌رو احتمالا واشنگتن کاملا خطوط قرمز مسکو را درک می‌کند و عزمی برای برهم‌زدن معماری امنیتی میان کاخ سفید و کرملین ندارد.
