بازگشت روزهای خوب دانشگاه

شرق: دیروز اولین حضور رئیس دولت چهاردهم در دانشگاه به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید مراکز علمی و دانشگاهی بود. حضوری که اگرچه بدون حاشیه نبود اما نسبت به سال‌های گذشته یک تفاوت مهم داشت و آن بازگشت پویایی و حیات به دانشگاه‌ بود. بعد از حضور تشریفاتی رئیس دولت سیزدهم در سه سال گذشته در دانشگاه‌ها و‌ سخنرانی‌های پیا‌پی در سالن‌های خالی و حاشیه‌های حضور دانشجویان تندرو در زمان روحانی به‌ویژه تجمع و اعتراض برخی تشکل‌های دانشجویی در مهر ۱۳۹۸ که در اعتراض به شنیده‌نشدن صدای منتقدان در دولت بر لب‌های خود چسب زدند، حضور دیروز و نحوه مواجهه پزشکیان با منتقدان بسیار متمایز بود؛ چه آن زمان که تریبون را در اختیار نماینده‌ای از دانشجویان معترض قرار داد و صدایشان را شنید، و چه زمانی که وزیر علوم وعده جلسه‌ای مطابق میل دانشجویان را در ۱۶ آذر داد. دیروز دانشگاه تهران برخلاف سال‌های گذشته که در فضایی امنیتی میزبان رؤسای جمهور بود، تحت تأثیر حضور رئیس‌جمهور مردمی که مقید به پروتکل‌های سخت‌گیرانه آن هم در میان مردم و دانشگاهیان نیست، سال تحصیلی جدید را آغاز کرد. این حضور و مدیریت عالی مسعود پزشکیان در مواجهه با اعتراض‌های پیا‌پی فصل جدیدی در گفتمان وفاق ملی و شنیدن صدای همه ایرانیان بود. معمولا رئیس‌جمهور در دو تاریخ شروع سال تحصیلی مراکز علمی و دانشگاهی و ۱۶ آذر در دانشگاه‌ها و بین استادان و دانشجویان حاضر می‌شود که در مراسم مهرماه رسم بر فرصت بیشتر در اختیار تشکل‌های علمی و استادان است و در مراسم روز دانشجو هم نمایندگان تشکل‌های دانشجویی فرصت صحبت پیدا می‌کنند. ازاین‌رو طبق برنامه معمول قرار به صحبت دانشجویان نبود و پیش از سخنرانی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، وزرای بهداشت و علوم و چند نفر از استادان درباره مسائل دانشگاه صحبت کردند. اما هنگامی که رئیس‌جمهور پشت تریبون رفت، تعدادی از دانشجویان اعتراض کردند که چرا فرصتی برای سخنرانی به آنان داده نشده است، اعتراضی که شاید وارد نبود اما پزشکیان واکنشی جالب به آن نشان داد.

چرا فرصت انتقاد به دانشجو داده نمی‌شود؟

پزشکیان در واکنش به این اقدامات دانشجویان، اظهار داشت: «دانشجو که شلوغ نمی‌کند. بگذارید من حرفم را بزنم تا ببینیم در ادامه چه می‌شود. اگر می‌خواهید جلسه را به هم بزنید من کلا بروم. یک نفر را به عنوان نماینده تشکل‌ها انتخاب کنید تا در پشت تریبون قرار بگیرد و حرفش را بزند». این اقدام رئیس‌جمهور با تشویق حضار همراه شد و زمانی که نماینده‌‌ای از بسیج دانشجویی به روی سن آمد، پزشکیان از پشت تریبون کنار رفت و از سن پایین آمد و روی صندلی خود نشست. دانشجوی معترض هم چند دقیقه صحبت کرد و با انتقاد از اینکه چرا فرصت به آنها نرسیده است، از رئیس‌جمهور خواست تا بین دانشجوها رفته و صحبت آنها را هم بشنود. او همچنین خواست رئیس‌جمهور روز ۱۶ آذر در دانشگاه تهران حضور یابد. در میانه صحبت‌های مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تهران نیز برخی دانشجویان نسبت به حضور او در پشت تریبون اعتراض کردند و او در پاسخ گفت: من اصلا صدای دانشجوها نیستم، منتها از رئیس‌جمهور می‌خواهم به شما صدا بدهد. در اوایل برنامه نیز یکی از حضار درخواست داشت با رئیس‌جمهور صحبت کند و با صدای بلند گفت: من فرزند شهید هستم و می‌خواهم از رانت پدرم استفاده کنم و با رئیس‌جمهور صحبت کنم. بعد از این موضوع پخش زنده شبکه خبر برای دقایقی قطع شد.

البته چندین بار صدای برنامه به تشخیص مدیران صداوسیما قطع شد و برنامه به صورت گزینشی از شبکه خبر پخش شد که میان افکار عمومی این رفتار صداوسیما با بازخوردهای منفی همراه شده است. حتی مراسم تقدیر از رتبه‌های برتر کنکور توسط رئیس‌جمهور از این شبکه پخش نشد.

انتقاد پزشکیان از یک کارمند معترض دانشگاه تهران

اما ایجاد اختلال و بی‌نظمی هنگام سخنرانی پزشکیان محدود به اعتراضات دانشجویان نبود. زمانی که رئیس‌جمهوری پس از شنیدن سخنان نماینده دانشجویان معترض بار دیگر در پشت تریبون قرار گرفت، این بار یکی از کارمندان دانشگاه فرصت را غنیمت شمرد تا به بیان اعتراض خود بپردازد. اعتراضی که با انتقاد پزشکیان همراه شد و گفت: «لطفا بنشینید و بگذارید من حرف بزنم و خواهشا جلسه را به هم نریزید. در این جلسه که قرار نبود شما صحبت کنید. وقتی شما نمی‌توانید نظم را رعایت کنید، یعنی ما هنوز به این فهم و آگاهی نرسیدیم که در چارچوب یک برنامه مراعات کنیم».

او در ادامه گفت: «اگر می‌خواهید جلسه را به هم بزنید، من بروم و شما بیایید صحبت کنید. حتما جلسه بگذارید تا برای کارمندان هم صحبت کنیم».

من‌ها را دارند حذف می‌کنند

اما جدای از حواشی و بی‌نظمی‌هایی که در خلال سخنرانی مسعود پزشکیان ایجاد کردند، پزشکیان در اولین سخنرانی خود بعد از موفقیت در انتخابات در دانشگاه تهران به نکات مهمی اشاره کرد که نشان از اشراف رئیس‌جمهور بر مسائل و مشکلات دانشگاه‌ها داشت. او از مشکلات استادان گفت و پیشنهادهایی برای مدیریت بهتر دانشگاه ارائه کرد. پزشکیان بار دیگر گریزی هم به رد صلاحیت خودش در انتخابات مجلس زد و تأکید کرد: «داشتند من را حذف می‌کردند. من‌ها را دارند حذف می‌کنند در‌حالی‌که هر‌کدام از این من‌ها می‌توانند انقلابی در کشور ایجاد کنند». او همچنین با بیان اینکه من از گفت‌وگو باکی ندارم، گفت: «از دانشگاه، استاد و مدیر و دانشجو می‌خواهم هر کاری که می‌توانند برای ایران عزیزمان انجام دهند. بنده هم از شنیدن سخنان دانشجویان و استادان ابایی ندارم و حتما فرصت بگذارید، می‌آیم و به صحبت‌های شما گوش فرا می‌دهم. هرکس حرف منطقی داشته باشد با جان و دل می‌پذیریم و اگر حرفی غیرمنطقی باشد با تشریح دلایل آن را نمی‌پذیریم اما دعوایی نخواهیم داشت».

پیشنهاد متفاوت آقای رئیس‌جمهور به دانشجویان و استادان

همچنین رئیس‌جمهوری در بخشی از سخنرانی خود در دانشگاه تهران بیان کرد: «خداوند در قرآن می‌گوید که چه‌کسی ظالم‌تر از فردی است که دروغ بگوید، یا حرف درست را تکذیب کند؟ کسی که در‌برابر حرف درست سر خم کند. جهنم جای کسانی است که حرف درست را نمی‌پذیرند. هر جناح و دسته‌ای که حرف درست را بیاورد موظف هستیم بپذیریم. دربرابر حرف درست ایستادن ظلم است. ما باید بهترین مسیر را برای حل مشکل پیدا کنیم». او ادامه داد: «ما باید حرف را محکم بزنیم. یعنی بر‌اساس مستندات علمی حرف بزنیم. حرفی را نباید بگوییم که چهار روز بعد عوض کنیم. حرف درست برخاسته از مبانی علمی است. چپ و راست یا مذهبی و غیرمذهبی حرف درست بیاورد، ما باید بپذیریم. ما مشکلی نداریم. حرف هرکسی را حاضریم بشنویم. در خارج منابع دانشگاه را دولت می‌دهد یا دانشگاه پول درمی‌آورد؟ دانشگاه خودش باید پول دربیاورد». پزشکیان با بیان اینکه هر استاد دانشگاهی می‌تواند گره‌ای را در اقتصاد، کشاورزی، فرهنگ و جامعه‌شناسی باز کند، گفت: «ما یک سیستم اداری داریم و یک استاد داریم که می‌تواند مشکل سیستم اداری را حل کند. در شهرستان‌ها مگر دانشگاه نداریم؟ من در دانشگاه بودم به دانشکده کشاورزی گفتم این وضعیت کشاورزی برازنده جامعه ما نیست. شما تئوری بلدید ولی در جامعه کار دیگری می‌کنند. پس بیایید ما زمین و مزرعه و آب بدهیم و دانشجو را به مزرعه ببریم تا تئوری را در عمل پیاده کند و این همان کاری است که الان دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم می‌کنند. پول هم اگر درمی‌آورید، برای خودتان. آخر در کلاس درس چگونه درخت بکارند؟ چگونه خودرو را تعمیر کنند؟ چگونه برق را وصل کنند؟ آیا در کلاس درس امکان اجرای این تئوری‌هاست؟». رئیس دولت چهاردهم افزود: «ما دوره‌ای به آمریکا رفتیم. اکثر دانشجوهای دکتری پروژه داشتند. شما می‌توانید مشکل اقتصاد، کشاورزی و صنعت ما را حل کنید. هر‌کدام منطقه‌ای را بگیرید و با شما قرارداد ببندیم مشکل صنعتی یا اقتصادی یا کشاورزی را حل کنید».

هوای استادان و نخبگان را داشته باشیم

توجه به نخبگان و حمایت از استادان و دانشجویان نیز از نکات دیگری بود که پزشکیان بر آن تأکید کرد. او گفت: «من جراح قلبم و دانشجوی بدی نبودم، اما اکنون از خیلی از جراح‌ها عقب هستم. من باید احترام فردی که از من بهتر کار می‌کند را نگه دارم. اگر بتوانیم به جوانان و اساتید خود توجه کنیم، جوانان ما برای ماندن تشویق می‌شوند. آنهایی که در مملکت مانده و برای کشور زحمت می‌کشند، باید هوای اینها را داشته باشیم. پیگیری خواهیم کرد هوای اساتید و نخبگان را داشته باشیم. اگر هوای اینها را داشته باشیم همه می‌فهمند احترام علم و دانش و فرهیختگی را داریم و آنهایی که می‌خواهند بروند نیز خواهند ماند». پزشکیان تصریح کرد: «ما می‌خواهیم کشورمان به جایی برسد که رهبری در چشم‌انداز مشخص کردند، اما متأسفانه به اسم رهبری کاری می‌کنیم برخلاف آنچه‌ در چشم‌انداز تعیین کردند. رهبری سرافرازی و سربلندی کشور را می‌خواهند. ما می‌توانیم با اساتید و دانشجویان تمام مشکلات کشور را برطرف کنیم. از دانشگاه، استاد و مدیر و دانشجو می‌خواهم هر‌کاری که می‌توانند برای ایران عزیزمان انجام دهند».

تأکید دوباره بر وفاق ملی

پزشکیان با اشاره به موضوع وفاق در جامعه گفت: «اینکه بنده بر روی وفاق اصرار دارم، به دلیل آن است که مبنای فکری بنده و باورم است و آن از قرآن است و شخصا این‌گونه رشد کرده‌ام». او با اشاره به اهمیت موضوع مدیریت بیان کرد: «ما درخصوص مدیریت به دنبال اساتیدی هستیم که به ما روش مدیریت در سیستم را بگویند و ما با آنها در این خصوص قرارداد می‌بندیم که چه کار باید بکنیم که نیروی انسانی ارتقا پیدا کند، برنامه‌ها درست نوشته شود، هزینه و اثربخشی درست شکل بگیرد و بخش‌هایی مانند بیمارستان‌ها و ادارات، کارآمد شوند». رئیس دولت چهاردهم افزود: «مدیریت یعنی چگونه رفتارکردن با نیروی انسانی، نه آنکه پس از آنکه تحصیلاتشان تمام شد، نمی‌توانند کار کنند و مدام تنش و دعوا دارند. مدیریت یعنی کار تیمی را یادگرفتن و ارتباطات را به‌خوبی اجراکردن. مدیریت یعنی آنکه ساختارها را به‌خوبی اجرا کنند و به صورت سیستماتیک فکرکردن است». او با اشاره به وجود مشکلاتی در مدارس کشور خاطرنشان کرد: «در‌حال‌حاضر می‌خواهیم مشکلات مدارس کشور را حل کنیم، در‌حالی‌که نیاز به فضا و تجهیزات داریم و لازم است توجه کنیم این فضا را چگونه طراحی کنیم و برای آن روشی را که می‌خواهیم در آموزش پیاده کنیم، بهترین باشد».