بایدها و نبایدهای پیشگیری از بیماری تب مالت
تب مالت را بیماری هزار‌چهره می‌نامند؛ چون موجب آسیب به قسمت‌های مختلف بدن، از جمله چشم، مغز، کلیه و مجاری ادراری، ریه، قلب، مفاصل و دستگاه گوارش می‌شود. رعایت موارد بهداشتی و مصرف آگاهانه مواد لبنی و گوشتی برای دوری از ابتلا به بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوان، از جمله تب مالت، اهمیت بسزایی دارد، موضوعی که کارشناسان امر نیز بر آن مهر تأیید می‌زنند.
ایرنا: تب مالت را بیماری هزار‌چهره می‌نامند؛ چون موجب آسیب به قسمت‌های مختلف بدن، از جمله چشم، مغز، کلیه و مجاری ادراری، ریه، قلب، مفاصل و دستگاه گوارش می‌شود. رعایت موارد بهداشتی و مصرف آگاهانه مواد لبنی و گوشتی برای دوری از ابتلا به بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوان، از جمله تب مالت، اهمیت بسزایی دارد، موضوعی که کارشناسان امر نیز بر آن مهر تأیید می‌زنند.
محمدباقر حاج‌کاظمی، مدیرکل دامپزشکی استان زنجان، در‌این‌باره گفته است: بیماری تب مالت از شایع‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام در استان است. این بیماری در دام‌های جوان و ماده‌های غیر‌آبستن بدون علامت است و در دام‌های آبستن می‌تواند موجب سقط جنین در اواخر آبستنی شود.
انتقال این باکتری به انسان عمدتا از طریق مصرف شیر خام، فرآورده‌های تهیه‌شده از آن و همچنین از طریق ترشحات متعاقب سقط یا زایمان دام‌های آلوده به بیماری بروسلوز انجام می‌شود. واکسیناسیون دام به همراه رعایت اصول بهداشتی و قرنطینه‌ای نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد. بر این اساس هنگام حمل‌ونقل و جابه‌جایی دام، قبل از هر اقدامی باید مجوز حمل از دامپزشکی دریافت شود. همچنین بررسی سابقه واکسیناسیون دام در‌برابر این بیماری و صدور مجوز انتقال با در نظر گرفتن شرایط از مهم‌ترین اقداماتی است که از شیوع بیماری در بین دام و در‌نهایت انتقال به انسان پیشگیری می‌کند.
برخی از دامداران با این تصور غلط که مایه‌کوبی تب مالت باعث سقط جنین دام باردار می‌شود، از انجام واکسیناسیون تب مالت ممانعت می کنند که البته تیم‌های دامپزشکی با وجود باورهای اشتباه دامداران و ممانعت آنها، در سال دو بار عملیات مایه‌کوبی را برای همه دام‌های سبک و سنگین واجد شرایط انجام می‌دهند.
با اقدامات انجام‌شده طی شش‌ماهه اول امسال ۲۱۷ هزار رأس انواع دام سبک و سنگین علیه بیماری تب مالت در استان واکسینه شدند و شش‌هزارو ۳۳۹ مورد نیز نمونه‌گیری خون انجام شد. واکسیناسیون دام برای مبارزه با این بیماری و شیوع آن مرتب انجام می‌شود که بخش مهمی از گسترش آلودگی را کاهش می‌دهد، اما با این روش به‌تنهایی نمی‌توان موارد تب مالت انسانی را به صفر رساند. زیرا رعایت اصول بهداشتی و استفاده از فرآورده‌های لبنی پاستوریزه از سوی انسان‌ها اهمیت بسزایی در کاهش میزان ابتلا به این بیماری دارد. متخصصان دامپزشکی علاوه‌بر نمونه‌گیری از دام‌ها به منظور رصد، پایش و شناسایی دام‌های آلوده به این بیماری، آزمایش شیر را نیز به صورت ماهانه از تانکرهای شیر گاوداری‌های صنعتی انجام می‌دهند. از طرفی ارزیابی پایش ایمنی سرمی در دام‌های واکسینه‌شده، پایش عملیات مایه‌کوبی، انجام آزمایش‌های تشخیصی، غربالگری شیرخام، آموزش چهره‌به‌چهره دامداران و حضور کارشناسان در جوامع روستایی و مدارس، از جمله اقدامات این اداره کل در راستای مبارزه با تب مالت و اطلاع‌رسانی است که به طور مستمر انجام می‌شود. طبق پایش‌ها عمده‌ترین کانون بروز این بیماری در شهرستان خدابنده بوده و میزان شیوع این بیماری نیز در فصل بهار و تابستان بیشتر است، اما در تمامی فصول سال وجود دارد. از عموم مردم درخواست می‌شود گوشت مورد نیاز خود را از مراکز معتبر تحت نظارت دامپزشکی تهیه و شیر را هم به صورت پاستوریزه خریداری کنند. نکته مهم اینکه اگر برای خرید شیر خام اقدام می‌شود، باید حداقل پنج دقیقه بعد از رسیدن به دمای جوش، همچنان با حرارت بالا بجوشانند تا میکروب‌زدایی شود. همچنین گوشت و امعاواحشای دام نیز حتما به صورت پخته مصرف و قبل از استفاده در یخچال نگهداری شود و افراد برای حفظ سلامتی خود از خوردن گوشت تازه ذبح‌شده خودداری کنند. پنیرهای محلی باید بعد از فرآوری یک ماه در آب نمک با غلظت ۱۷ درصد خوابانده و سپس مصرف شود؛ چون خطر ابتلا به تب مالت در مصرف پنیر تازه زیاد است. نکته دیگر اینکه مصرف بستنی‌های سنتی و محلی غیرپاستوریزه که عمدتا از شیر خام نجوشیده یا کم‌جوشیده استفاده می‌شود احتمال سرایت تب مالت به مصرف‌کننده را بسیار بالا می‌برد. ارائه آموزش‌های عمومی در روستاها و شهرها اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا استفاده از شیر خام و شیر آغوز بدون جوشاندن در این مناطق رایج است و این امر خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد. شیوع بیماری تب مالت در مناطق شهری پایین‌تر است، ولی همچنان بر جوشاندن شیر و مصرف فراورده‌های لبنی تهیه‌شده از شیر جوشیده توسط مردم تأکید داریم. در ضمن با توجه به رایج‌بودن استفاده از کره سنتی در نوزادان برای روان‌سازی روده، احتمال ابتلای نوزادان به تب مالت نوزادی وجود دارد که به طور جدی توصیه می‌شود از مصرف کره غیرپاستوریزه به این منظور خودداری شود. از دامداران درخواست داریم در صورت شناسایی دام‌های بیمار برای جداسازی دام‌های مشکوک و بیمار اقدام کنند و برای واکسیناسیون دام‌های سالم در سریع‌ترین زمان به ادارات دامپزشکی مستقر در شهرستان‌ها مراجعه کنند.
