نگاهی به حضور معاون اول رئیس‌جمهوری در عربستان سعودی
تلاش برای توقف جنگ در ایستگاه ریاض
«موفقیت بزرگ برای جمهوری اسلامی ایران»؛ این عبارتی است که معاون اول رئیس‌جمهور بعد از بازگشت از نشست ریاض، در نیمه‌شب دوشنبه بارانی پایتخت، بعد از یک سفر فشرده یک‌روزه در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت. اگر‌چه عربستان سعودی اجلاس اضطراری سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب را برای دومین بار در ریاض برگزار کرده بود، اما هیچ شکی نیست که در برگزاری این اجلاس، نام جمهوری اسلامی ایران برجسته بود و این همان مسئله‌ای بود که محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در نخستین سخنان خود در افتتاحیه نشست بیان کرد.
«موفقیت بزرگ برای جمهوری اسلامی ایران»؛ این عبارتی است که معاون اول رئیس‌جمهور بعد از بازگشت از نشست ریاض، در نیمه‌شب دوشنبه بارانی پایتخت، بعد از یک سفر فشرده یک‌روزه در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت. اگر‌چه عربستان سعودی اجلاس اضطراری سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب را برای دومین بار در ریاض برگزار کرده بود، اما هیچ شکی نیست که در برگزاری این اجلاس، نام جمهوری اسلامی ایران برجسته بود و این همان مسئله‌ای بود که محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در نخستین سخنان خود در افتتاحیه نشست بیان کرد. دیدار بن‌سلمان با معاون اول رئیس‌جمهور و تأکید او بر تمایل شدید عربستان سعودی به گسترش ارتباط با ایران، آن‌هم در روزهایی که با روی کارآمدن ترامپ برخی از کارشناسان سیاسی احتمال کاهش این تعاملات را می‌دادند، نشانه روشنی است از موفقیت ایران در عرصه دیپلماسی در دولت چهاردهم.
اما چرا این اجلاس یک‌روزه چنین موفقیت درخشانی برای ایران داشت؟
پیامی از مهرآباد برای هم‌صدایی
ساعت 9:30 صبح است که دکتر عارف در پاویون فرودگاه مهرآباد به گفت‌وگو با خبرنگاران رسانه‌های مختلف می‌نشیند تا هدف سفر تیم دیپلماتیک ایران به ریاض را تشریح کند.
معاون اول رئیس‌جمهور که رسانه را به‌خوبی می‌شناسد، قصد دارد از این اتاق کوچک، پیامی «بزرگ» را برای تمامی آنها که در کشورهای دوست و دشمن خبرهای این نشست را با دقت دنبال می‌کنند، مخابره کند. عارف در این گفت‌وگو، قاطعانه سه هدف ایران برای شرکت در این نشست را تشریح کرد: در این نشست که به پیشنهاد ایران و با رایزنی وزیر خارجه کشورمان برگزار شد، در ابتدا قصد داریم به «توقف فوری جنگ و خون‌ریزی در لبنان و فلسطین» و «امدادرسانی سریع به آوارگان» بپردازیم و در مرحله سوم، هدف نهایی «آتش‌بس دائمی» و محکومیت متجاوز است که با جدیت به دنبال آن هستیم. عارف با بدرقه محسن حاجی‌میرزایی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور و عبدالکریم حسین‌زاده، معاونت امور توسعه روستایی، مناطق محروم و عشایر رئیس‌جمهور، از پله‌های هواپیما بالا می‌رود تا سفر به ریاض آغاز شود.
استقبال در فرودگاه سوزان
هواپیما بعد از نزدیک به سه ساعت روی باند فرودگاه ریاض می‌نشیند. ساعت از 12 گذشته است. زیر تیغ آفتاب سوزان پایتخت عربستان سعودی، معاون اول رئیس‌جمهور و هیئت دیپلماتیک همراهش به گرمی مورد استقبال مقامات سعودی قرار می‌گیرند.
محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به ایران از زبان ولیعهد عربستان سعودی
ساعت 13:30 به وقت ریاض، نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب با موضوع تجاوزات رژیم اشغالگر در فلسطین و لبنان افتتاح می‌شود. تصویر محمد بن‌سلمان که کشورش این نشست بزرگ را که با حضور 50 نفر از سران کشورهای اسلامی و عربی برگزار شده است، بر عهده دارد، به‌عنوان نخستین سخنران بر صفحه تلویزیون‌هایی که این اجلاس را به صورت مستقیم پخش می‌کنند ظاهر می‌شود. زیاد طول نمی‌کشد که او همه را شگفت‌زده می‌کند. سخنان صریح و بی‌پرده او در تقدیر از ایران به دلیل ارائه پیشنهاد برگزاری این نشست و نیز محکومیت تند حمله رژیم صهیونیستی به ایران، دلیل این شگفتی‌آفرینی است.
آغاز سخنرانی عارف
زمان سخنرانی معاون اول رئیس‌جمهور که فرا‌می‌رسد، خبرنگاران حاضر در مرکز رسانه‌ای به دقت به سخنان دکتر عارف که با ترجمه عربی پخش می‌شود، گوش می‌دهند و یادداشت برمی‌دارند. عارف پیشنهادهای ایران را مطرح می‌کند: «برقراری آتش‌بس فوری در غزه و لبنان، هماهنگی فوری برای توزیع سریع و بدون محدودیت کمک‌های انسان‌دوستانه، برنامه‌ریزی و اقدام برای بازسازی زیرساخت‌های حیاتی و بهبود خدمات بهداشتی، حداقل کاری است که باید انجام دهیم». و سرانجام راهبرد اصلی جمهوری اسلامی ایران یعنی «همه‌پرسی» در میان تمامی فلسطینیان، اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی را به‌عنوان تنها راهکار دموکراتیک حل‌وفصل دائمی موضوع فلسطین مطرح می‌کند.
دیدار با محمد بن‌سلمان
در‌حالی‌که شب قبل از برگزاری اجلاس، دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در تماسی تلفنی با ولیعهد عربستان سعودی درباره راه‌های گسترش مناسبات دو کشور گفت‌وگو کرده است، عارف و محمد بن‌سلمان در دفتر ولیعهد سعودی دیداری صمیمانه را برگزار می‌کنند. در این دیدار که با ابلاغ پیام گرم و برادرانه دکتر مسعود پزشکیان آغاز شد، بعد از تأکید بر هم‌صدایی کشورهای اسلامی در توقف جنایات رژیم صهیونیستی، دکتر عارف از ارتباط نزدیک و صمیمی دو کشور بزرگ جهان اسلام و تأثیر آن بر آرامش و ثبات منطقه و حل مشکلات دنیای اسلام گفت. او جمله‌ای را بیان کرد که به‌شدت مورد توجه ولیعهد عربستان سعودی قرار گرفت و او نیز با تکرار آن نشان داد که پیام را به‌خوبی دریافت کرده است: «گسترش ارتباط ایران و عربستان، مسیری برگشت‌ناپذیر است». معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه صحبت‌هایش با صراحت سعی کرد منظورش از مسیر را برای کشور همسایه و دوست روشن کند و بگوید که فقط ارتباط سیاسی مد‌نظر دو کشور نباید باشد، بلکه منظور از گسترش ارتباط، توسعه روابط در همه زمینه‌ها از‌جمله روابط تجاری و اقتصادی، علمی و فناوری، فرهنگی و... است.
عارف با بیان موقعیت عالی ژئوپلیتیکی ایران گفت که این موقعیت جغرافیایی، بهترین فرصت را برای ترانزیت و انتقال کالا از خلیج فارس به شمال ایران فراهم می‌آورد و همان‌گونه که در ملاقات وزرای خارجه دو کشور در نیویورک توافق شده، اکنون زمان آن فرا‌رسیده تا گسترش «همکاری‌های اقتصادی» فی‌مابین در دستور کار قرار گیرد.
عارف همچنین از مواضع محمد بن‌سلمان در نشست ریاض در محکومیت حمله اسرائیل به ایران تقدیر کرد.
پیش‌بینی بن‌سلمان برای روابط ایران و عربستان؛ 2025 در بالاترین سطح
محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نیز در این دیدار که تا پاسی از شب ادامه یافت، با قدردانی از مواضع حکیمانه معاون اول رئیس‌جمهور کشورمان، از تلاش‌های وزیر امور خارجه ایران برای بهبود روابط تشکر کرد.
ولیعهد عربستان سعودی در ادامه با نقل جمله کلیدی معاون اول رئیس‌جمهور درباره برگشت‌ناپذیر‌بودن روابط دو کشور گفت: حوادث و اتفاقات یک سال اخیر منطقه هیچ‌گاه خلل و مانعی برای توسعه روابط فی‌مابین دو کشور نبوده و نخواهد بود و تردیدی ندارم که تا پایان سال 2025، روابط این دو کشور بزرگ منطقه در بالاترین سطح قرار خواهد گرفت.
ولیعهد عربستان افزود: ما از تجارب تاریخی درس می‌گیریم و از این تجربیات برای ایجاد روابط مستحکم‌تر و طولانی بین دو کشور و تحکیم هرچه بیشتر آن استفاده خواهیم کرد. ما به‌هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهیم از خاک و آسمان کشورمان در حمله به ایران استفاده شود.
همه سران کشورهای مسلمان
حضور سران و مقامات 50 کشور مسلمان و عربی در اجلاسی که با پیشنهاد ایران و پیگیری وزیر خارجه کشورمان برگزار شد، از دیگر موفقیت‌های ایران در این اجلاس بود. «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، «تمیم بن‌حمد آل‌ثانی» امیر قطر، «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه، «شهباز شریف» نخست‌وزیر پاکستان، «بولا احمد تینوبو» رئیس‌جمهور نیجریه، «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر لبنان، پادشاه اردن، ولیعهد کویت، معاون رئیس دولت امارات، رؤسای جمهور کشورهای الجزایر، سوریه، تونس، قرقیزستان، تاجیکستان، مالدیو، سومالی، چاد، سودان و نخست‌وزیران کشورهای عراق، مالزی، مغرب و رؤسای شورای ریاستی لیبی، یمن و وزیرخارجه گینه و... فقط تعدادی از سرانی بودند که در این اجلاس مهم شرکت داشتند. معاون اول رئیس‌جمهور پس از بازگشت از سفر فشرده یک‌روزه به ریاض، در نیمه‌شب دوشنبه بار دیگر با وجود خستگی‌های این سفر به جمع خبرنگاران آمد و به تشریح دستاوردهای این سفر پرداخت و با اشاره به موفقیت این اجلاس در ایجاد هم‌صدایی بین کشورهای اسلامی و عربی گفت: از‌جمله بندهای قطع‌نامه اجلاس، پیگیری معلق‌کردن و اخراج رژیم صهیونیستی از سازمان ملل است که پیامدهای سیاسی خوبی دارد.
شب از نیمه گذشته است که کنفرانس رسانه‌ای به پایان می‌رسد و در زیر باران شدید پاییزی، هیئت دیپلماتیک و خبرنگاران رسانه‌ای از پاویون فرودگاه مهرآباد بیرون می‌آیند با این امید که به‌زودی با هم‌صدایی کشورها و ملت‌های اسلامی «آتش‌بس شرافتمندانه» که دکتر عارف بر آن تأکید دارد، حاصل شود.
