بازی تکراری پوتین

با سردشدن هوا در اروپا و نزدیک‌شدن زمستان، روسیه باز هم برای فشار به متحدان اروپایی اوکراین به سلاح انرژی متوسل شد. اینترفاکس روسیه به نقل از داده‌های اپراتورهای خطوط لوله گاز اروپایی گزارش داد که اگرچه میزان صادرات گاز روسیه از طریق اوکراین ثابت است، اما شرکت انرژی اتریش دیگر جزء دریافت‌کنندگان این محموله انرژی نیست.

گازپروم، شرکت تولیدکننده گاز روسیه‌ اعلام کرد روز گذشته نیز مانند روز جمعه 42.4 میلیون مترمکعب گاز را از طریق اوکراین به اروپا ارسال خواهد کرد، اما داده‌های موجود نشان می‌دهند مسیر انتقال این گاز به اتریش بسته شده است و اکنون تنها دو کشور اروپایی گاز روسیه را دریافت می‌کنند. به گزارش رویترز، شرکت گاز اتریش تا پیش از این حدود ۴۰ درصد از جریان گاز انتقالی از روسیه به اوکراین را دریافت می‌کرد که معادل ۱۷ میلیون مترمکعب در روز بود، اما حالا مشخص نیست که آیا این جریان‌ها به مسیرهای دیگری هدایت شده‌اند یا نه.

روسیه روز جمعه به اتریش اطلاع داده بود از ساعت پنج بامداد به وقت گرینویچ در روز شنبه، تحویل گاز به این کشور از طریق اوکراین را متوقف خواهد کرد که این اقدام به معنای توقف آخرین جریان‌های صادرات گاز مسکو به این کشور اروپایی است.

توقف عرضه گاز روسیه به اتریش، پس از حکم داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی رخ می‌دهد که بر اساس آن او‌ام‌وی، شرکت انرژی اتریش، مبلغی معادل ۲۳۰ میلیون یورو در یک اختلاف قراردادی از گازپروم روسیه طلبکار شد. او‌ام‌وی هم اعلام کرد تا زمانی که به اندازه مبلغ مورد نظر گاز دریافت نکند، پرداختی به گازپروم نخواهد داشت. بر اساس گزارش لنوره گوسلر، وزیر انرژی اتریش، در دسامبر ۲۰۲۳ حدود ۹۸ درصد از گاز طبیعی مورد نیاز اتریش از روسیه تأمین می‌شد.

قرارداد پنج‌ساله فعلی روسیه با اوکراین در پایان سال جاری میلادی به اتمام می‌رسد و کی‌یف بارها اعلام کرده است در شرایط فعلی و به‌ دلیل ادامه جنگ قصد ندارد آن را تمدید کند. تعلیق صادرات گاز به اتریش که بزرگ‌ترین دریافت‌کننده گاز از طریق اوکراین است، به این معناست که روسیه اکنون تنها به مجارستان و اسلواکی گاز ارسال می‌کند که در مورد مجارستان نیز جریان گازی از طریق خط لوله‌ای که عمدتا در خاک ترکیه قرار دارد، تأمین می‌شود.

پیش از حمله نظامی روسیه و اعزام هزاران نیروی نظامی به اوکراین در سال ۲۰۲۲، روسیه ۴۰ درصد از نیازهای گازی اتحادیه اروپا را تأمین می‌کرد. روسیه در سال ۲۰۲۳ تنها حدود ۱۵ میلیارد مترمکعب گاز از طریق اوکراین به اروپا ارسال کرد که معادل حدود هشت درصد از صادرات گاز روسیه به اروپا در سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۹ بود.

طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، در سال ۲۰۲۳ مسیر انتقال گاز اوکراین ۶۵ درصد از تقاضای گازی اتریش و همسایگان شرقی آن یعنی مجارستان و اسلواکی را تأمین کرده است. با این حال اینک وین مدعی شده است با قطع تأمین گاز از سوی تأمین‌کننده اصلی، می‌تواند با استفاده از ذخایر و منابع انرژی جایگزین از پس این چالش برآید. شرکت انرژی اتریش افزود که انتظار این وضعیت را داشته و تأمین گاز این کشور را از طریق واردات از آلمان، ایتالیا و هلند ادامه خواهد داد.

کارل نهامر، صدراعظم اتریش نیز در این زمینه تأکید کرد که کشورش منابع سوخت جایگزین را به اندازه کافی در اختیار دارد و اطمینان داد: «هیچ‌کس در سرما نخواهد ماند، چون تأمین گاز تضمین شده است. مخازن ذخیره گاز ما پر هستند و ظرفیت کافی برای تأمین گاز از مناطق دیگر را داریم. ما اجازه نمی‌دهیم در این ماجرا تحت فشار قرار بگیریم و تسلیم شویم».

نهامر همچنین گازپروم را متهم کرد که در چندین مورد تعهداتش را نقض کرده است تا از این طریق بر اتریش، به خاطر حمایت از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه، فشار وارد کند. روابط انرژی اتریش با روسیه به دوران جنگ سرد بازمی‌گردد. این کشور یکی از نخستین کشورهای اروپای غربی بود که در سال ۱۹۶۸ واردات گاز از اتحاد جماهیر شوروی را آغاز کرد.

در همین حال، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در اولین تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه طی حدود دو سال اخیر، از او خواست که نیروهایش را از اوکراین خارج کند و به جنگ پایان دهد.

به گزارش بخش آلمانی اپک‌تایمز، شولتز در این گفت‌وگوی تلفنی بر «اراده محکم» آلمان برای حمایت از اوکراین «تا زمانی که نیاز باشد» تأکید کرد. او افزود که اعزام سربازان کره شمالی به روسیه برای جنگ با اوکراین، باعث تشدید جنگ و گسترش درگیری‌ها خواهد شد. آلمان در طول دو سال جنگ در اوکراین، بعد از ایالات متحده بزرگ‌ترین دولت حامی اوکراین در جنگ با روسیه بوده است.

گفت‌وگوی صدراعظم آلمان با پوتین، بعد از دو سال قطع ارتباط تلفنی با مسکو و چند روز بعد از تماس تلفنی با دونالد ترامپ، صورت گرفته است. او هفته گذشته در تماس تلفنی با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب آمریکا بر تداوم تلاش‌ها برای بازگشت صلح به اروپا و همکاری‌های دوجانبه توافق کرد. اخیرا کرملین پیش‌شرط‌هایی را برای مذاکره درباره پایان جنگ در اوکراین تعیین کرده است که پوتین در این گفت‌وگو به آنها اشاره کرد. ولادیمیر پوتین در این تماس تلفنی گفت که توافق برای پایان‌دادن به جنگ در اوکراین باید منعکس‌کننده «واقعیت‌های سرزمینی جدید» باشد. این توافق باید منافع امنیتی روسیه را در نظر بگیرد و به علل واقعی بروز این جنگ بپردازد.

منابع دولت آلمان گفته‌اند شولتز و پوتین توافق کرده‌اند که تماس‌هایشان ادامه یابد. همچنین دولت آلمان نیز متحدان، رهبران اتحادیه اروپا و ناتو را در جریان موارد مطرح‌شده در این گفت‌وگو قرار می‌دهد. شولتز پیش از گفت‌وگو با پوتین با زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز گفت‌وگوی تلفنی داشت.

بر اساس این گزارش، وضعیت جنگ در اوکراین در ماه‌های گذشته به ضرر اوکراین بوده است. نیروهای روسیه در شرق اوکراین و در منطقه دونتسک در حال پیشروی هستند و خبرهای متعددی از تصرف شهرهای این منطقه منتشر می‌شود. کی‌یف از متحدان غربی درخواست حمایت نظامی بیشتر کرده و تأیید کرده است که نیروهای اوکراین در شرق این کشور با وضعیت دشواری روبه‌رو هستند. اوکراین از زمان آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ تاکنون بیش از صد میلیارد دلار آمریکا از متحدان خود دریافت کرده است. دونالد ترامپ وعده داده است که به جنگ در اوکراین پایان می‌دهد.