ایران و برند جزایر هوشمند
چندی پیش مرکز پژوهش‌های اتاق تهران گزارشی از استراتژی توسعه جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک منتشر و در آن به اهمیت استراتژیک این جزایر متأثر از موقعیت جغرافیایی به عنوان زنجیره دفاعی و امنیتی، منابع طبیعی، پیشینه تاریخی و حقوقی ایران در مالکیت جزایر اشاره کرد.
محمدمهدی محمدی
چندی پیش مرکز پژوهش‌های اتاق تهران گزارشی از استراتژی توسعه جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک منتشر و در آن به اهمیت استراتژیک این جزایر متأثر از موقعیت جغرافیایی به عنوان زنجیره دفاعی و امنیتی، منابع طبیعی، پیشینه تاریخی و حقوقی ایران در مالکیت جزایر اشاره کرد. همچنین توسعه زیرساخت‌ها در بخش‌های گردشگری، بنادر، فرودگاهی، تأمین آب شیرین و حفاظت از محیط زیست آن با توجه به حساسیت بالای اکولوژیکی و تقویت اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری با بهره‌مندی از انرژی‌های تجدیدپذیر، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای با هدف کاهش تنش‌ها از طریق دیپلماسی فعال، تقویت مشارکت جوامع محلی و توسعه خدمات عمومی و در نهایت ضرورت نگهداشت زیرساخت‌های نظامی و امنیتی را از جمله پیشنهادهای این مرکز برشمرد.
در همین زمینه لازم است در طراحی برنامه توسعه جزایر سه‌گانه با توجه به نکات بیان‌شده، بهره‌مندی از فرصت عظیم و مهم هوش مصنوعی در همه مراحل طراحی و اجرا را به طور ویژه در نظر گرفت و در ابعاد مختلف شهرسازی، مدیریت شهری، مدیریت منابع، گردشگری، امنیتی و مدیریت اقلیمی برای تقویت اقتصادی فعال و پویا با در نظر گرفتن اهمیت استراتژیک جزایر در تمام ابعاد ذکر‌شده، فرصت‌های بی‌شماری را فراهم کرد.
توسعه جزایر سه‌گانه با استفاده از ابزار هوش مصنوعی از این نظر پیشنهاد می‌شود که با توجه به بکر‌بودن منطقه، قابلیت و امکان ساخت شهری هوشمند به معنی واقعی با در نظر گرفتن محدودیت‌ها و امکانات و اهمیت‌های ذکر‌شده و همچنین ماهیت جغرافیایی جزیره که امتیاز بالایی در کنترل امنیت سرزمینی دارد، پیشنهاد می‌شود. توسعه جزایر با استفاده از این ابزار فقط در صورتی امکان‌پذیر است که همان‌طور که بیان شد، محوریت هوش مصنوعی در همه مراحل در نظر گرفته شود و تمهیدات لازم در تأمین و تجهیز زیرساخت‌های لازم در به‌کارگیری از آن در ابتدا انجام شده باشد. به طور مختصر می‌توان توسعه جزایر در ابعاد مد نظر را در بخش‌های زیر بیان کرد:
۱. شهرسازی هوشمند: هوش مصنوعی می‌تواند در طراحی و برنامه‌ریزی شهری جزایر سه‌گانه به عنوان یک ابزار قدرتمند عمل کند. این فناوری می‌تواند داده‌های مختلفی مانند ترافیک، جمعیت، منابع انرژی و آب را تحلیل کند و بهینه‌ترین طرح‌های شهری را ارائه دهد و طراحی بهینه زیرساخت‌ها را برای بهترین مکان ساخت جاده‌ها، ساختمان‌ها، پارک‌ها و دیگر امکانات شهری تعیین کند.
۲. مدیریت شهری هوشمند: افزایش کیفیت زندگی شهروندان با مدیریت شهری هوشمند، مدیریت پسماندها، راه‌اندازی شبکه‌های هوشمند انرژی، خدمات بهداشتی و برقراری امنیت شهری با استفاده از ابزارهای نوین کنترلی امکان‌پذیر خواهد شد.
۳. مدیریت منابع: از آنجا که یکی از چالش‌های جزایر سه‌گانه محدودیت منابع آب و انرژی است، هوش مصنوعی می‌تواند در مدیریت بهینه این منابع با استفاده از سنسورها و الگوریتم‌های هوشمند، مصرف آب و انرژی را بهینه کرده و با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی از هدر‌رفت آن جلوگیری کند. همچنین می‌توان در صورت انجام بررسی‌های دقیق‌تر و فعال‌تر‌کردن اقتصاد جزیره از منابع آب و خاک غنی آن در ایجاد سیستم‌های کشاورزی هوشمند به بهترین شکل ممکن بهره جست.
۴. مدیریت گردشگری و درآمدزایی: گردشگری یکی از بخش‌های کلیدی در توسعه جزایر سه‌گانه است. با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توان پیش‌بینی تقاضای گردشگری در فصول مختلف را پیش‌بینی و بر‌اساس‌آن برای توسعه هتل‌ها و مراکز تفریحی برنامه‌ریزی کرد. همچنین در این زمینه با تحلیل داده‌های مربوط به ترجیحات گردشگران، می‌توان کمپین‌های بازاریابی مؤثرتری را در راستای بازاریابی هوشمند طراحی کرد.
۵. مدیریت اقلیمی: جزایر سه‌گانه با چالش‌های اقلیمی مانند افزایش سطح آب دریا و تغییرات آب‌وهوایی مواجه هستند. پیش‌بینی تغییرات اقلیمی و تأثیرات آن بر جزایر، حفاظت از محیط زیست با نصب سنسورها و دوربین‌های هوشمند برای پایش مداوم وضعیت محیط زیست جزایر و مدیریت بحران در زمان بروز وقایع طبیعی مانند سیل و توفان از جمله مصادیق مدیریت اقلیمی در این روش است.
۶. مدیریت حاکمیتی و امنیتی: با توجه به موقعیت استراتژیک جزایر سه‌گانه، امنیت یکی از اولویت‌های اصلی است. با استفاده از دوربین‌های هوشمند می‌توان امنیت جزایر را افزایش داد و به نظارت هوشمند در جزیره رسید. همچنین نصب و راه‌اندازی تجهیزات نظامی با هدف تقویت دیواره دفاعی مرزی و پیشگیری از هرگونه تجاوز و تعدی برای حفظ سرمایه‌های سرزمینی و همچنین برقراری دیپلماسی فعال منطقه‌ای، بر چالش‌های مدیریت حاکمیتی و امنیتی آن نیز فائق آمد.
استفاده از هوش مصنوعی در بازطراحی و توسعه جزایر سه‌گانه ایران می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند در بهبود مدیریت، بهینه‌سازی منابع، حفاظت از محیط زیست، توسعه گردشگری، ایجاد اقتصادی فعال و پویا و افزایش امنیت کمک کند. با به‌کارگیری فناوری‌های نوین، می‌توان این جزایر را به عنوان یک الگوی موفق در توسعه پایدار و هوشمند در منطقه خلیج فارس معرفی کرد. مثال‌های جهانی مانند سنگاپور، بارسلونا، مالدیو و هاوایی نشان می‌دهند استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند تحول بزرگی در توسعه جزایر ایجاد کرده و علاوه‌بر بهبود برند ملی، افزایش رضایت عمومی را در بر داشته باشد.
