«شرق» از سفر امیر قطر به تهران و دیدارش با پزشکیان گزارش می‌دهد
دیپلماسی مصالحه
مسعود پزشکیان: قطر اهمیت ویژه‌ای در مناسبات منطقه‌ای ایران دارد شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی: بهترین راه‌حل اختلافات، گفت‌وگو است
«شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی»، امیر قطر، دیروز چهارشنبه یکم اسفند ۱۴۰۳ در سفری رسمی و به منظور دیدار و رایزنی با «مسعود پزشکیان»، رئیس‌جمهور و سایر مقامات ایرانی با استقبال عباس علی‌آبادی وزیر نیرو وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد. پس از آن، رئیس‌جمهور در مجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد به‌طور رسمی از شیخ تمیم استقبال کرد.
مهدی بازرگان: «شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی»، امیر قطر، دیروز چهارشنبه یکم اسفند ۱۴۰۳ در سفری رسمی و به منظور دیدار و رایزنی با «مسعود پزشکیان»، رئیس‌جمهور و سایر مقامات ایرانی با استقبال عباس علی‌آبادی وزیر نیرو وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد. پس از آن، رئیس‌جمهور در مجموعه تاریخی-فرهنگی سعدآباد به‌طور رسمی از شیخ تمیم استقبال کرد. در این مراسم پس از نواخته‌شدن سرود ملی دو کشور، «مسعود پزشکیان» و «شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی» از یگان تشریفات سان دیده و سپس هیئت‌های عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند. رئیس‌جمهور ایران و امیر قطر پس از مراسم استقبال رسمی مذاکرات خصوصی خود را آغاز کردند.
برگزاری نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه ایران و قطر
پس از انجام تشریفات، نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه ایران و قطر برگزار شد و مسعود پزشکیان در این نشست با بیان اینکه روابط دو کشور همواره از روندی رو به ارتقا برخوردار بوده است، اظهار کرد: «اشتراکات دینی و فرهنگی و نیز منافع مشترک پشتوانه‌ای مستحکم برای تقویت و گسترش بیش از پیش روابط تهران و دوحه است». به گفته ایسنا، رئیس‌جمهور بر ضرورت تسریع در اجرای توافقات مشترک میان دو کشور تأکید کرد و افزود: «اجرای این توافقات، علاوه بر ارتقای سطح همکاری‌ها، افق‌های جدیدی پیش‌روی روابط صمیمی و دوستانه ایران و قطر ایجاد می‌کند». پزشکیان همچنین از نقش مؤثر و سازنده قطر در مسائل منطقه‌ای و جهانی به‌خصوص در برقراری آتش‌بس در غزه قدردانی کرد. امیر قطر نیز در این نشست با ابراز خشنودی از روند رو به گسترش روابط دو کشور، خواستار انجام همه اقدامات لازم برای تسریع این روند شد و بیان کرد: «روابط ایران و قطر از دیرباز دوستانه و صمیمی بوده و با وجود افزایش حجم این روابط در سال‌های اخیر، هنوز تا سطح مورد نظر سران دو کشور فاصله داریم». شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی، «هماهنگی و همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای ایران و قطر را سازنده و بر بستر منافع مشترک» عنوان کرد و افزود: «تلاش خواهیم کرد با برگزاری منظم کمیسیون‌های مشترک همکاری‌های اقتصادی، تعاملات و تبادلات دو کشور را به سطح هدف‌گذاری‌شده برسانیم».
کنفرانس خبری مشترک
بعد از دیدارهای دوجانبه مقامات ایرانی و قطری، مسعود پزشکیان در نشست خبری مشترک با تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی حاضر شد و تصریح کرد: «دیدارهای مستمر مقامات دو کشور بیانگر پیوندهای مستحکم تاریخی، اقتصادی و فرهنگی و دیدگاه‌های نزدیک درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی است». به نوشته ایرنا، رئیس‌جمهور بر «تقویت و توسعه روابط در حوزه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، نظامی و امنیتی با کشورهای منطقه و همسایه به عنوان سیاست کلیدی جمهوری اسلامی ایران» تأکید کرد و به گفته او «در این میان دولت دوست و برادر قطر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است».
وی افزود: «در این سفر با برادرم امیر محترم دولت قطر درخصوص موضوعات دوجانبه و در راستای تأمین منافع مشترک گفت‌وگو کردیم و تصمیمات خوبی در جهت توسعه و تعمیق مناسبات و گشودن مسیرهای جدید همکاری اتخاذ کردیم». پزشکیان همچنین اظهار کرد: «جمهوری اسلامی ایران معتقد است کشورهای منطقه می‌توانند بر اساس سیاست حسن همسایگی، احترام متقابل و تعامل سازنده در جهت حفظ ثبات و امنیت در منطقه گام بردارند و مسیر همکاری مشترک را هموار کنند». رئیس قوه مجریه کشور یادآور شد: «در این دیدار بر حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت کشور سوریه و مشارکت همه مردم این کشور در تعیین سرنوشت خود تأکید کردیم و لازم می‌دانم از تلاش‌های میانجیگرانه قطر برای دستیابی به آتش‌بس در غزه و آزادسازی اسرای مظلوم فلسطینی قدردانی کنم».
پزشکیان افزود: «در دیدار با امیر قطر بر ضرورت اتخاد تدابیر منسجم‌تر کشورهای اسلامی در راستای کاهش آلام و رنج‌های مردم غزه و توقف جنایات علیه آنان و همچنین پیگیری اقدامات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی تأکید کردیم و بر این باوریم که تمام ملت‌ها و دولت‌های منطقه و جهان بر پایه ارزش‌های الهی و انسانی باید تلاش خود را برای دفاع از مردم مظلوم فلسطین به‌ویژه غزه در برخورداری از زندگی ایمن در سرزمین تاریخی خود به کار گیرند».
تأکید امیر قطر بر توسعه و تعمیق روابط با ایران؛ بهترین راه‌حل اختلافات، گفت‌وگو است
امیر قطر نیز در این نشست خبری مشترک با ابراز خوشحالی از سفر به ایران، عنوان کرد: «این سفر در شرایطی انجام شده که منطقه ما با تحولات و چالش‌هایی روبه‌رو است و نیازمند هماهنگی و مشورت درمورد آن هستیم». شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی سفر اخیر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به قطر را فرصتی خیلی مهم توصیف کرد که «بتوانیم روابط برادرانه و تاریخی بین خودمان را گسترش دهیم». روابطی که به گفته امیر قطر، «بر پایه حسن هم‌جواری بین دو کشور است و ما اطمینان داریم که ادامه این‌گونه سفرها می‌تواند به گسترش هرچه بیشتر این روابط کمک کند».
شیخ تمیم در ادامه سخنانش به دستورکارهای مذاکرات خود با مقامات کشورمان اشاره و اضافه کرد: «امروز من گفت‌وگوهایی را با جناب رئیس‌جمهور اسلامی ایران درخصوص زمینه‌های مختلف همکاری بین دو کشور داشتم و ما تأکید کردیم که باید فرصت‌های همکاری احتمالی بیشتری را بین یکدیگر به‌خصوص در زمینه‌های تجاری و اقتصادی ایجاد کنیم». وی همچنین تصریح کرد: «بر اهمیت پیگیری نتایج نشست‌های کمیسیون اقتصادی مشترک بین دو کشور که اخیرا منعقد شد و افزایش حجم تبادل تجاری بین دو کشور تأکید کردیم؛ به‌طوری که بتواند اهداف ما را محقق کند. علاوه بر آن تأکید کردیم تا همکاری خود را در همه زمینه‌ها گسترش دهیم». امیر قطر ادامه داد: «ما همچنین درخصوص شرایط سختی که منطقه ما با آن دست و پنجه نرم می‌کند و درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی که مورد اهتمام مشترک ماست، گفت‌وگو کردیم».
به گفته وی «ما توافق کردیم که بهترین راه برای حل نزاع‌هایی که در حال حاضر وجود دارد، گفت‌وگوهای سازنده است. ما در این راستا از آنچه جناب پزشکیان درخصوص روابط سازنده با کشورهای شورای همکاری و کشورهای اسلامی مبتنی بر منافع مشترک و حسن هم‌جواری فرمودند، استقبال می‌کنیم». شیخ تمیم با استقبال از رویکرد ایران در قبال توسعه و تعمیق روابط با همسایگان، افزود: «ما همچنین از تفاهم‌هایی که منجر به حمایت از استقرار و ثبات و شکوفایی در منطقه باشد، حمایت می‌کنیم». امیر قطر تأکید کرد: «مسئله فلسطین در صدر صحبت‌ها و پرونده‌هایی بود که در ارتباط با آن صحبت کردیم و بر لزوم پایبندی به توافق آتش‌بس در غزه تأکید می‌کنیم و معتقدیم که طرف‌ها باید به اجرای مراحل این توافق متعهد باشند و همچنین بر اهمیت اینکه کمک‌های انسان‌دوستانه به برادران‌مان در غزه برسد نیز تأکید کردیم».
به گفته شیخ تمیم، «من امروز خدمت رئیس‌جمهوری اسلامی ایران تأکید کردم که کشور قطر و شرکای آن درخصوص میانجیگری برای موفقیت‌آمیز‌بودن این توافق متعهد هستند؛ توافقی که به نظر من گامی اساسی است برای اینکه آتش‌بس همیشگی و پایدار را در غزه شاهد باشیم و همچنین ورود کمک‌های انسان‌دوستانه را به داخل غزه بدون هیچ مانع‌تراشی تضمین کند». امیر قطر ابراز امیدواری کرد که «آتش‌بس به درد و رنج غیرنظامی‌ها در غزه پایان بخشد، شرایط را برای انجام بازسازی در غزه آماده کند و کمک کند تا به راه‌حلی عادلانه، پایدار و جامع درخصوص فلسطین برسیم»؛ زیرا به باور وی «ملت بزرگ فلسطین ملتی است که جان‌فشانی‌ها و فداکاری‌های زیادی را طی دهه‌های گذشته انجام داده و بدون شک به کمتر از این مسائل راضی نیست». شیخ تمیم خاطرنشان کرد: «کشور قطر بر پشتیبانی خود از هرگونه تلاشی که منجر به نزدیک‌کردن دیدگاه‌ها و رسیدن به راه‌حل‌های عادلانه و متوازن شود و حقوق کشورها را تضمین کند و توسعه و شکوفایی را در منطقه گسترش بدهد، حمایت خواهد کرد».
امیر قطر در پایان از حسن استقبال رئیس‌جمهوری ایران در این سفر قدردانی و برای ایشان و ملت ایران آرزوی پیشرفت و رفاه کرد.
رایزنی درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی
اگرچه قبل از سفر شیخ تمیم به تهران، گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره اهداف و دستورکارهای حضور امیر قطر در ایران مطرح بود، اما پیش‌تر «شرق» به نقل از منابع آگاه، هدف محوری این سفر را تلاش دوحه «برای میانجیگری در روابط تهران و دمشق» عنوان کرد و در پیوست همین نکته نیز عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، روز سه‌شنبه و در جمع خبرنگاران با اشاره به سفر امیر قطر به تهران خبر داد «موضوعات مرتبط با تحولات منطقه‌ای در لبنان، سوریه و یمن نیز مورد بررسی و تبادل نظر قرار خواهد گرفت». همچنین علی صالح‌آبادی، سفیر جمهوری اسلامی ایران، دیروز (چهارشنبه) در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی قطر و پیش از سفر شیخ تمیم به تهران برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات جمهوری اسلامی، نشست‌های دوجانبه بین مسئولان ارشد ایران و قطر را «بستری مناسب برای تعمیق همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی در چارچوب دیدگاه‌های سیاسی مشترک درخصوص مشارکت در حل مسالمت‌آمیز بحران‌های منطقه‌ای از طریق دیپلماسی مؤثر و سازنده» دانست.
به گفته صالح‌آبادی، «سفر اخیر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به قطر یک نقطه تحول در تقویت روابط دوجانبه بین دو کشور بود و در این سفر توافق‌نامه‌های مهمی برای تقویت همکاری در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر زمینه‌ها امضا شد». البته سعد عبدالله سعد آل محمود الشریف، سفیر قطر در ایران نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی قطر (قنا) به تشریح اهداف حضور شیخ تمیم پرداخت و تصریح کرد «سفر امیر قطر به تهران، بیانگر قدرت و استحکام روابط میان دو کشور است و هدف از این سفر تقویت روابط دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری و همچنین رایزنی درخصوص مسائل مشترک منطقه‌ای و بین‌المللی است».
به زعم این دیپلمات قطری، «در سایه پایبندی مشترک قطر و ایران به تقویت شراکت دوجانبه که برای ملت دو کشور مفید خواهد بود، این سفر بسیار مهم است؛ چراکه این سفر همچنین فرصتی مهم برای تبادل نظر در مورد مسائل منطقه و جهان است که نیازمند همکاری و هماهنگی میان کشورهای منطقه است». سفیر قطر افزود: «روابط حسنه میان دو کشور، در بسیاری از مسائل مهم، تأثیر مثبت گذاشته است که آخرین آنها توافق تبادل زندانیان میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا بود. این توافق همچنین منجر به آزادشدن اموال بلوکه‌شده ایران نزد کره جنوبی شد و این دستاورد به لطف روابط خوب و اعتماد موجود میان دو کشور محقق شد».
محمود الشریف در بخش دیگری از این مصاحبه تأکید کرد: «یادداشت‌های تفاهم در زمینه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی، صنعتی و تجاری وجود دارد که می‌تواند روابط دوجانبه را به پیش ببرد. همچنین کمیته‌های مشترک دو کشور در راستای پیگیری همکاری‌های مشترک نشست‌های خود را برگزار می‌کنند و این کمیته‌ها در گسترش روابط بسیار مهم هستند. از سوی دیگر، بسیاری از شرکت‌های ایرانی در بازارهای قطر فعالیت دارند و در طول هفته ۱۶ پرواز میان دو کشور انجام می‌شود». به ادعای سفیر قطر در ایران، «دوحه در دسامبر گذشته میزبان دهمین مرحله از فعالیت‌های کمیته مشترک بود و همکاری‌های تجاری و صنعتی و سرمایه‌گذاری به نمایش گذاشته شد و هدف از این کار افزایش میزان مبادلات تجاری و تسهیل روند ارسال کالاها و خدمات میان دو کشور بود. سفر امیر قطر به ایران فرصتی مهم برای ایجاد چشم‌اندازهای جدید همکاری میان دو کشور در زمینه‌های مختلف است که به سود مردم دو کشور بوده و منجر به توسعه و شکوفایی دو کشور می‌شود».
رهبر انقلاب در دیدار امیر قطر و هیئت همراه:
گسترش روابط با همسایگان سیاست قطعی ایران است
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، عصر دیروز در دیدار آقای شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی، امیر قطر و هیئت همراه، با تأکید بر اینکه گسترش روابط با همسایگان، سیاست قطعی جمهوری اسلامی است، گفتند: یکی از سیاست‌های اعلامی دولت آقای پزشکیان نیز گسترش روابط با همسایگان است و به لطف خداوند در این زمینه کارهای خوبی انجام گرفته و پیشرفت‌هایی نیز حاصل شده است و آقای عراقچی، وزیر محترم امور خارجه، در این عرصه فعال و پرتحرک است. رهبر انقلاب اسلامی اظهار امیدواری کردند توافق‌های انجام‌شده در تهران به سود هر دو کشور باشد و دو طرف بتوانند بیش‌از‌پیش به وظایف همسایگی خود عمل کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار همچنین با اشاره به اظهارات امیر قطر درباره مسائل منطقه، افزودند: ما کشور قطر را یک کشور دوست و برادر می‌دانیم، اگرچه همچنان مسائل مبهم و حل‌نشده‌ای مانند بازگرداندن مطالبات ایران که از کره جنوبی به قطر منتقل شد، باقی است و می‌دانیم همین که مانع اصلی عملی‌شدن توافقی که در این زمینه انجام شده بود، آمریکا‌ست. ایشان خاطرنشان کردند: ما اگر جای قطر بودیم، به فشارهای آمریکا اعتنا نمی‌کردیم و مطالبات طرف مقابل را باز‌می‌گرداندیم و همچنان انتظار چنین اقدامی را از جانب قطر داریم. رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: تفاوتی میان رؤسای جمهور آمریکا نیست. در این دیدار که آقای پزشکیان رئیس‌جمهور نیز حضور داشت، آقای شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی، امیر قطر، ضمن اظهار خرسندی از دیدار با رهبر انقلاب اسلامی، از مواضع جمهوری اسلامی در حمایت از مستضعفان جهان و مردم فلسطین قدردانی کرد و خطاب به رهبر انقلاب گفت: هیچ‌گاه ایستادگی جناب‌عالی در کنار مردم فلسطین فراموش نخواهد شد. امیر قطر با اشاره به شرایط خاص و سخت منطقه، این شرایط را نیازمند همکاری بیشتر کشورهای منطقه دانست. آقای شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی همچنین با اشاره به توافق‌های انجام‌شده میان ایران و قطر از‌جمله احداث تونلی در زیر آب میان دو کشور، خاطرنشان کرد: بر اساس توافق انجام‌شده، کمیسیون مشترک دو کشور به‌زودی فعال خواهد شد و در آینده نزدیک حجم مبادلات اقتصادی افزایش خواهد یافت.
