من محرم ندارم، من زنم…

ثمر فاطمی: «یک روز زندگی کردن بهتر از صد سال زندگی با خفت و خواری است. ما یک روز به دنیا آمده‌ایم، یک روز هم می‌میریم. اگر قرار باشد من قربانی شوم برای اینکه دنیا و جهان بفهمد که چه اتفاقی در افغانستان افتاده و طالبان با ما چه می‌کنند، قربانی شدن را به جان می‌خرم و قسم می‌خورم که با این مساله مشکلی ندارم. یک روز به دنیا آمده‌ام و یک روز از دنیا می‌روم و چه مرگی قشنگ‌تر از اینکه کسی برای هدف والایی خودش را قربانی کند. من از مرگ نمی‌ترسم». این صحبت‌های زنی افغانستانی است که تصمیم گرفت در اعتراض به دستورالعمل‌ جدید طالبان که حضور زنان را در تاکسی‌ها، خیابان‌ها و جاده‌ها به بودن محرم در کنار آنها مشروط کرده است، موهای سرش را بتراشد، لباس مردانه بپوشد و به بازارهای کابل برود.

نامش را می‌گذارم طیبه. مثل ده‌ها زن افغانستانی که در طول ماه‌های گذشته مجبور شدم برای حفظ جان و امنیتشان نام دیگری برایشان انتخاب کنم. از شغل و گذشته‌ و جزییات زندگی‌اش هم آنهایی که امنیتش را به خطر می‌اندازند، پیش خودم نگه می‌دارم. زنی است سرپرست خانواده، کودکی دارد که مسئولیت زندگی و جان او را هم برعهده دارد. 

«قبل از اینکه طالب‌ها بیایند، شاغل بودم و کمی پول داشتم. خیلی رقت‌بار است، الان نمی‌توانم نیاز‌های ابتدایی کودکم را برطرف کنم اما باز هم زندگی می‌گذرد. بزرگ‌ترین نگرانی فعلی‌ام کرایه خانه است، درمورد خورد و خوراک چندان نگرانی ندارم؛ دو نفریم، یک روز نان خشک می‌خوریم و روزی دیگر غذای بهتر. »

«در فیس‌بوک گروه زنانه‌ای داریم که بیش از ۶۱ هزار نفر عضو آن هستند. بعد از اینکه طالبان دستورالعملی صادر کردند که زنان نمی‌توانند بدون محارم خود سوار تاکسی شوند، تعداد زیادی در آن گروه پست گذاشتند که طالب‌ها ماشین‌هایشان را نگه داشته بودند و راننده‌شان را کتک زده که چرا این زنان را بدون محارم سوار ماشینشان کرده‌اند. خود من هم که در این مدت چندباری به شهرمان رفته بودم، به دلیل نداشتن محرم با مشکلات زیادی مواجه شدم. این موضوع برای من خیلی درد بزرگی بود. من آدمی هستم که سفرهای خارجی داشتم و در کشورم ماهی یکی-دوبار به ولایت‌های دیگر سفر می‌کردم. وقتی دیدم که این گفته جدید طالبان توصیه نیست و دستورالعملی است که قرار است همگانی شود، خیلی ناراحت شدم. افغانستان فقط کابل نیست؛ در ولایت‌ها و شهرهای دیگر افغانستان این مساله بسیار جدی است و زنان نمی‌توانند بدون محرم در شهر و بازار تردد کنند.»

سوار تاکسی می‌شوند تا خود را به نقطه کلیدی شهر و بازار برسانند، مسیری که در آن طیبه «حس بد و ترس عجیبی» را تجربه کرده: «خودم را در چند قدمی مرگ، تجاوز و یا هرچیز دیگری می‌دیدم. از دوست همراهم که یک زن بود، خواسته بودم تا موبایلش را آماده کند تا هر اتفاقی که افتاد و اگر طالبان خواست من را بازداشت کند یا بزند، ویدیو بگیرد تا اعتراض من بی‌نتیجه نماند. نهایتا ما به جایی که می‌خواستیم رسیدیم و از ماشین پیاده شدیم. مردم من را دیدند؛ بعضی‌ها خندیدند و برخی با حس دلسوزی به من نگاه کردند. آن لحظه، خیلی سخت بود. در مسیر برگشت چند ایست بازرسی طالب‌ها هم بود اما من سعی کردم تماس چشمی با آنها نداشته باشم. کلاه داشتم، ماسک هم به صورتم زده بودم و سرم را پایین گرفته بودم. با همه اینها ترس و اضطراب عجیبی را تجربه کردم اما خوشبختانه طالبان نتوانست من را شناسایی کند و به خانه برگشتم.»

 طیبه از آنچه انجام داده خوشحال است، خوشحال است و امیدوار، امیدوار به اینکه این اقدامش که ممکن است خطرات زیادی برایش به وجود بیاورد، نتیجه بدهد و بلاخره جهان صدای آنها را بشنود: «خیلی خوشحالم و حس خوبی دارم که مردم از این کار من استقبال کرده‌اند؛ درست است که برخی به من توهین کرده‌اند و گفته‌اند این کار را برای کیس‌سازی برای مهاجرت یا از روی بی‌حیایی انجام داده‌ام ولی عده زیادی که درک و منطق داشتند، من را تشویق و از من حمایت کرده‌اند. من خیلی خوشحالم، من مثل یک زندانی و آدم ترسو گوشه خانه پنهان شده بودم اما حالا قدم بزرگی برداشته‌ام و امیدوارم نتیجه خوبی بدهد. امیدوارم دنیا بفهمد که ما اگر مسلمان هستیم، باید آزادی داشته باشیم. کشورهای مسلمان دیگری هم هستند اما آزادی‌های فردی و اجتماعی برای افراد وجود دارد ولی ما محکومیم که مسلمانیم و طالبان که خود را نماینده خدا می‌داند، حتی آزادی‌هایی که اسلام داده را هم برای ما محدود می‌کنند.»