رافائل گروسی در رم
نقش آژانس در مسیر دیپلماسی هسته ای ایران
سفر گروسی به رم پس از تهران، تلاش آژانس برای ایفای نقشی سازنده در مذاکرات حساس ایران و آمریکا را نشان می‌دهد. در حالی که تهران بر حقوق خود برای غنی‌سازی صلح‌آمیز تأکید دارد، گروسی با ارائه دیدگاه فنی و تأکید بر نظارت دقیق، به دنبال بازسازی اعتماد میان طرفین است. با این حال، موفقیت این روند به انعطاف‌پذیری طرفین و کاهش فشارهای سیاسی بستگی دارد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، روز گذشته همزمان با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در شهر رم، پایتخت ایتالیا، حضور یافت. این سفر که تنها چند روز پس از دیدار او با مقامات ایرانی در تهران انجام شد، نشان‌دهنده تلاش آژانس برای ایفای نقشی محوری در تسهیل گفت‌وگوهای هسته‌ای میان تهران و واشنگتن است. گروسی پیش از ورود به رم، در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۴۰۴ سفری دو روزه به تهران داشت و با مقامات ارشد ایرانی از جمله عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، دیدار کرد.
او در این سفر از تأسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو بازدید کرد و بر لزوم پیشرفت در اجرای بیانیه مشترک مارس ۲۰۲۳ میان ایران و آژانس تأکید ورزید. گروسی با اشاره به افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا سطح ۶۰ درصد، از نزدیک شدن این کشور به توان بالقوه تولید مواد تسلیحاتی ابراز نگرانی کرد، هرچند ایران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه خود تأکید دارد و همکاری داوطلبانه‌ای با بازرسان آژانس داشته است. او در تهران هشدار داد که «فضای دیپلماسی در حال تنگ‌تر شدن است» و خواستار «نتایج ملموس» شد.
دیدارها و اظهارات مدیرکل
گروسی در رم با آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا، دیدار کرد و در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، از «نقش سازنده ایتالیا در حمایت از دیپلماسی» قدردانی کرد. او در گفت‌وگو با روزنامه ایتالیایی ریپوبلیکا، دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا را «یک روز مثبت برای صلح» توصیف کرد و افزود: «مذاکرات می‌توانست به شکست منجر شود، اما روح مذاکرات رم نشان داد که می‌توان رو به جلو رفت.» گروسی درباره نقش ایتالیا اظهار داشت: «ایتالیا اعتباری در این زمینه کسب کرده و ممکن است شاهد دیدارهای فنی بیشتری میان ایران و آمریکا در رم باشیم.»
منابع خبری از جمله آکسیوس و لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال، گزارش دادند که گروسی در رم با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، دیدار کرد. این دیدار که در بحبوحه مذاکرات تهران و واشنگتن انجام شد، نشان‌دهنده تلاش گروسی برای ارائه دیدگاه فنی آژانس به طرفین است. او در این باره به ریپوبلیکا گفت: «من با هر دو طرف صحبت می‌کنم و دیدگاه فنی خود را ارائه می‌دهم، زیرا بدون راستی‌آزمایی آژانس، توافق ممکن نیست.»
دیدگاه گروسی درباره مذاکرات و چالش‌ها
گروسی نسبت به روند مذاکرات ابراز خوش‌بینی کرد و دلیل آن را «بحث درباره موضوعات مشخص» و «تمایل دو طرف به پیشرفت» دانست. او پیش‌بینی کرد که توافق احتمالی «در عرض هفته‌ها، نه ماه‌ها» ممکن است محقق شود، اما تأکید کرد که «سناریوهای بدتری نیز وجود دارد». گروسی درباره غنی‌سازی ایران اظهار داشت که وضعیت همچنان مشابه گزارش فوریه آژانس است و به‌روزرسانی مهمی در ژوئن ارائه خواهد شد. او افزود: «هر توافقی باید با سیستم راستی‌آزمایی و نظارت دقیق همراه باشد، زیرا اعتماد میان طرفین کاهش یافته و هدف اصلی بازسازی این اعتماد است.» عباس عراقچی پس از مذاکرات رم درباره حضور گروسی اعلام کرد: «هنوز برای ورود آژانس به مذاکرات زود است، اما حضور او مفید است.» وی افزود: «آژانس نقش مهمی خواهد داشت، اما هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که نیاز به دخالت مستقیم آن باشد.»
با توجه به نکات یاد شده سفر گروسی به رم پس از تهران، تلاش آژانس برای ایفای نقشی سازنده در مذاکرات حساس ایران و آمریکا را نشان می‌دهد. در حالی که تهران بر حقوق خود برای غنی‌سازی صلح‌آمیز تأکید دارد، گروسی با ارائه دیدگاه فنی و تأکید بر نظارت دقیق، به دنبال بازسازی اعتماد میان طرفین است. با این حال، موفقیت این روند به انعطاف‌پذیری طرفین و کاهش فشارهای سیاسی بستگی دارد.
