گزارش «شرق» از واکنش اصولگرایان به اظهارات دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر
لطفا خاموش!
مواضع هاشمیگلپایگانی از سر جهالت است یا خیانت؟!
در شرایط حساس این روزها که کشور بیش از هر چیزی به آرامش و ثبات نیاز دارد، اظهارات سیدمحمدصالح هاشمیگلپایگانی عملا بنزین روی آتش است. عدم زمان‌سنجی درست برای مطرح‌کردن برخی مسائل و نیز نحوه طرح آن یقینا می‌تواند وضعیت را پیچیده‌تر و بغرنج‌تر کند؛ خاصه آنکه در حال حاضر جامعه با کوچک‌ترین تحریکی مستعد ازسرگیری اعتراضات است.
شرق: در شرایط حساس این روزها که کشور بیش از هر چیزی به آرامش و ثبات نیاز دارد، اظهارات سیدمحمدصالح هاشمیگلپایگانی عملا بنزین روی آتش است. عدم زمان‌سنجی درست برای مطرح‌کردن برخی مسائل و نیز نحوه طرح آن یقینا می‌تواند وضعیت را پیچیده‌تر و بغرنج‌تر کند؛ خاصه آنکه در حال حاضر جامعه با کوچک‌ترین تحریکی مستعد ازسرگیری اعتراضات است. در همین رابطه، ادعاهای دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در دومین نشست مسئولان عفاف و حجاب دستگاه‌های اجرائی کشور به قدری نسنجیده بود که داد بخشی از طیف سیاسی همسو با خود را هم درآورد؛ سخنانی که از طیف اصولگرا به احتمال نفوذی‌بودن و بعضا بر خائن یا جاهل‌بودن او تعبیر شده و با پاسخ محکم اصولگرایان مواجه شده است. آش تا جایی شور شده است که علی‌اکبر رائفی‌پور، مدیر مؤسسه مصاف نیز در توییتی در این زمینه نوشت: «امیدوارم جهالت باشد نه خیانت! اظهارات هاشمیگلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، مصداق دقیق دمیدن در آتش تفرقه، نفرت و عصبانیت مردم است. اگر مسئولین ذی‌ربط او را کنترل نمی‌کنند، برای دفاع از کشور و مردم چاره‌ای جز افشاگری درباره او نمی‌ماند».
علاوه بر رائفی‌پور، مجتبی امینی نیز در توییتی از دستگاه‌های اطلاعاتی خواست پرونده و عقبه دبیر ستاد امر به معروف را بررسی کنند. تهیه‌کننده سریال گاندو نوشت: «به‌عنوان یک دلسوز نظام و شهروند از دستگاه‌های اطلاعاتی کشور خواهشمندم پرونده و عقبه جناب آقای هاشمیگلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف را بررسی کنند. پروژه تولید نفرت و دوقطبی‌سازی مشهود است، ردپای خرابکاری و نفوذ دیده می‌شود». در همین حال، محمدحسین پویانفر از مداحان اهل بیت نیز در توییتی به اظهارات دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر واکنش نشان داد و نوشت: «نفوذی شاخ و دُم دارد آیا؟ چرا کسی دکمه این آقای ... را نمی‌زند؟». وی از هشتگ #ساکت_شو در توییت خود استفاده کرده است.
سیدمحمود رضوی، مشاور فرهنگی رئیس مجلس یازدهم نیز در واکنش به اظهارات دبیر ستاد امر به معروف نوشت: «عدالت آن است که در کنار تذکر به هنرمندان و ورزشکاران بابت اتفاقات اخیر، دستگاه‌های امنیتی و قضائی با افرادی همچون آقای هاشمیگلپایگانی که اظهارات تحریک‌آمیز و بی‌مورد می‌کنند، به سرعت و شدت برخورد نمایند. لعنت بر دهانی که بی‌موقع باز شود». پیش از همه، احسان صالحی از فعالان رسانه‌ای، در واکنش به اظهارات جنجالی دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، در صفحه شخصی توییترش نوشت: «چند روز پس از تأکید رهبر انقلاب بر اینکه بحث بر سر حجاب نیست، امروز هاشمیگلپایگانی باز همان فایل را با راهکاری از جنس قرار‌دادن مردم مقابل هم باز کرد. این موتور تولید نفرت که در ماه‌های اخیر به سود پروژه قطبی‌ساز دشمن پمپاژ کرد، طبیعی و صرفا از سر نادانی است؟ قرار نیست خاموش شود؟». کامبیز نوروزی، حقوق‌دان نیز در واکنش به صحبت‌های محمدصالح هاشمیگلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، عنوان کرد: «از طرف ستاد امر به معروف مواردی که مطرح می‌شود پایه قانونی ندارد و بسیار عجیب است. اگر در نظر بگیریم که رعایت قانون در نظام جمهوری اسلامی خود یک معروف است، گفتن حرف‌هایی که قانونی نیست، حکم منکر پیدا می‌کند». وی معتقد است: «صحبت اخیر دبیر ستاد امر به معروف، یک بیان غیرقانونی است؛ زیرا بین یک مؤسسه تاکسی‌رانی و رانندگان آن، قراردادهایی منعقد می‌شود که باید طبق آن عمل شود و خود قانون اجازه نمی‌دهد که یک مؤسسه بخواهد به صورت خودسر حقوق افراد را از آنها سلب کند؛ بنابراین حرف دبیر ستاد امر به معروف غیرقانونی است». این حقوق‌دان تصریح کرد: «از طرفی در شرایط فعلی که شرایط بحرانی و حساسی است، تولید چنین مطالبی که بیشتر به شکاف‌ها، اختلاف‌ها و نفرت‌ها دامن می‌زند، صحیح نیست و یک منکر است و هر حرفی که به این اختلاف‌ها دامن بزند، خطای بزرگی است. ما نمی‌دانیم چرا این قبیل افراد مؤاخذه نمی‌شوند و به راحتی هر‌چه می‌خواهند بیان می‌کنند و کسی هم آنها را بازخواست نمی‌کند؟». نوروزی در پایان گفت: «در همین روزهای اخیر افرادی بودند که حرف‌های نادرست و توهین‌آمیزی زدند و کسی هم به آنها تذکری نداده و صحبت اخیر دبیر ستاد امر به معروف هم یکی از موارد جدیدی است که بیان می‌شود و بسیار غیرمسئولانه، ناآگاهانه و غیرقانونی است و به بحران‌ها دامن می‌زند».
حجت‌الاسلام سید‌رضا اکرمی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در ارزیابی خود از مواضع هاشمیگلپایگانی تأکید کرد: «در مسئله حجاب چهار کار کلیدی باید انجام شود؛ ابتدا تبیین مسئله حجاب به صورت عمومی، فرهنگی، عقیدتی و رسانه‌ای و قانونی است؛ یعنی باید برای مردم مشخص شود حجاب یک امر قرآنی، قانونی و سابقه‌دار است که باید به آن توجه کرد». وی تصریح کرد: «حجاب یکی از وظایفی است که قرآن درباره امر به معروف به آن تأکید کرده است، در این موضوع باید ابتدا به صورت تذکر و یادآوری اقدام شود. یک وظیفه عمومی است و اختصاص به زنان ندارد و مردان نیز باید نسبت به این مسئله حساس باشند». این فعال سیاسی اصولگرا همچنین بیان کرد: «از سوی دیگر، وظیفه دستگاه اجرائی است که نسبت به این مسئله اقدام کند. در‌واقع بر اساس قانون ابتدا باید از دستگاه دولتی این بحث شروع شود. بنده زمانی که نماینده مجلس در دوره هشتم و عضو کمیسیون فرهنگی بودم، به یاد دارم متأسفانه از 24 دستگاه فقط دو دستگاه به این مسئله اهمیت می‌دادند». اکرمی خاطرنشان کرد: «باید دستگاه‌های دولتی و اجرائی به این بها دهند تا یک فرد و شخص یا ماشین شخصی. در‌واقع همه افراد باید به این نکته توجه داشته باشند که از زمانی که از منزل خارج می‌شوند جزئی از جامعه، از جامعه و برای جامعه هستند و اگر ناهنجار برخورد کنند، قطعا اثر منفی خواهد داشت». وی با تأکید بر اینکه تذکر در مسئله حجاب یک وظیفه عمومی است، گفت: «دستگاه‌های آموزشی و تعلیمی و آموزش‌و‌‌پرورش و آموزش عالی باید به این موضوع اهمیت دهند و در جایگاه خودش به آن توجه داشته باشند و سپس ادارات و سازمان‌ها به استقبال آن بروند. اگر ناهنجاری در سطح جامعه اتفاق افتد، زیانش به خود جامعه است». البته افزون بر فعالان سیاسی و رسانه‌ای اصولگرا، دایره انتقادات تند به مواضع هاشمیگلپایگانی تا دولت رئیسی هم کشیده شد. مهدی عرفاتی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت سیزدهم، در واکنش به این اظهارات در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: «بصیرت فقط در اعلام موضع نیست، گاهی در سکوت است! مواضع شما و امثال شما که عامل شکاف و دودستگی مردم است، خود بزرگ‌ترین منکر است. لطفا خاموش!». علاوه بر دولت رئیسی، مجلس یازدهم نیز واکنش نشان داد. جلال رشیدی‌کوچی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اظهارات دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر درخصوص حجاب، بیان کرد: «متأسفانه نان عده‌ای در بلوا و آشوب است، فرقی نمی‌کند در کدام طرف باشند. در خوشبینانه‌ترین حالت باید بگوییم دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر از روی نادانی این حرف را در چنین شرایطی مطرح کرده است. اما سؤال این است که نظام تا کی قرار است به خاطر برخی افراد هزینه پرداخت کند؟». این نماینده مجلس در ادامه اظهار کرد: «ما اگر امروز نمی‌توانیم دردی از مردم دوا کنیم، حداقل بهتر است سکوت کنیم تا درد بیشتری به مردم اضافه نکرده و بیشتر برای کشور و نظام هزینه ایجاد نکنیم. بنده واقعا متأسفم که چنین فردی با این تفکر مسئولیت گرفته و این‌گونه آب به آسیاب دشمن ریخته و این‌گونه مردم را نسبت به تمامی آرمان‌ها بدبین می‌کند. متأسفانه کسی هم نیست که جلو این افراد را بگیرد».
نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «متأسفانه عده‌ای هم که نان آنها در اختلاف و دوقطبی‌سازی جامعه است، برای این مواضع به‌به می‌کنند. به نظر بنده در این شرایط سکوت خیلی‌ها بهترین کمک هم برای آرام‌شدن فضا و هم برای کمک به مردم و هم برای کمک به نظام است. ای‌کاش به برخی از افراد مرخصی اجباری می‌دادند تا به خانه‌های خود رفته و پس از آرام‌شدن فضا مجددا اظهارنظر می‌کردند».
این عضو کمیسیون امور داخلی کشور گفت: «جالب این است زمانی که فضای مجازی را فیلتر کردند، همان افرادی که موافق فیلتر بودند، رفتند و فیلترشکن دانلود کردند و سپس در موافقت با فیلترینگ اظهارنظر می‌کنند». رشیدی‌کوچی تأکید کرد: «این مواضع چندان با عقل جور در‌نمی‌آید. مردم این رفتارها را می‌بینند و مقایسه می‌کنند، اما بیشتر عصبانی می‌شوند». کیومرث سرمدی نیز به‌عنوان دیگر نماینده مجلس در گفت‌وگویی در واکنش به اظهارات اخیر دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در رابطه با بحث حجاب، عنوان کرد: «در موضوع برخورد با پدیده بی‌حجابی، استدلالات این‌چنینی مانند صحبت‌های آقای هاشمیگلپایگانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه به هر صورت مشکلات را بیشتر می‌کند و به تعبیری آب‌ریختن در آسیاب دشمن است». نماینده اسدآباد تأکید کرد: «این موضوع باید از طریق فرهنگ‌سازی، گفت‌وگو، ارتباط و انجام وظایف سازمان‌هایی که مرتبط با مسائل فرهنگی و مذهبی هستند، مورد توجه قرار گیرد، و‌الا این‌گونه اظهار‌نظرها و برخوردهای چکشی این‌چنینی نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه مشکل را تشدید می‌کند». احمد امیرآبادی نماینده مردم قم در مجلس نیز در توییتی با هشتگ‌های #نهی_از منکر و #بصیرت در‌این‌باره نوشت:«یکی به این برادر بگه حرف نزن یا کمتر حرف بزن! چقدر باید نیروهای انقلابی به خاطر ندانم‌کاری‌های شما هزینه بدهند. آیا افرادی مثل ایشان با این سخنان باعث شکاف و دودستگی در جامعه نمی‌شوند؟».
از مجموعه این گفته‌ها چنین برمی‌آید که بخشی از طیف اصولگرا با درک شرایط کنونی و حساسیت بالای جامعه، نسبت به مواضع نسنجیده واکنش نشان می‌دهند. به هر حال سخنان دبیر ستاد امر به معروف که می‌تواند مؤیدی بر تداوم و تشدید سیاست‌های قبلی باشد، فضا را به سمتی پیش خواهد برد که در نهایت جامعه دوقطبی بر کل ایران حاکم شود.
اگر‌چه برخی اعتقاد دارند بهترین و ایدئال‌ترین سناریو برای پیشبرد چنین نگاه‌های محدودکننده‌ای در ایران دامن‌زدن به دوقطبی‌هاست، اما یک جامعه قطبیت‌زده آبستن هر اتفاقی خواهد بود؛ کما‌اینکه همین اصولگرایان که از پروژه سوری‌سازی، عراق‌سازی و لیبی‌سازی ایران از دل اعتراضات چند هفته اخیر می‌گویند، باید این را در نظر داشته باشند که موتور محرکه بحران‌های داخلی در کشورهایی همچون لیبی و سوریه اوج‌گیری همین فضای دوقطبی و چندقطبی بود. شاید از همین‌رو است که نسبت به سخنان و مواضعی که بوی دوقطبی‌شدن کشور را بدهد، حساسیت پیدا کرده‌اند که جای تأمل دارد؛ خصوصا که بخش عمده‌ای از حساسیت‌های افکار عمومی نسبت به مقوله حجاب و عفاف و مهم‌تر از آن گشت ارشاد، ناظر بر گفته‌های همین دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر است. حال باید دید این اصلاح درون‌ساختاری و نقد درونی اصولگرایان ادامه خواهد داشت یا به همین موارد محدود ختم خواهد شد؟ چرا‌که علاوه بر هاشمیگلپایگانی کم نیستند سیاسیون و مسئولانی که نگاهی به مراتب تندتر و مواضعی رادیکال‌تر از دبیر ستاد امر به معروف دارند تا جایی که در همین چند هفته اعتراضات به‌راحتی هر توهین و حتی فحش رکیکی را از تریبون صداوسیما به زبان می‌رانند که به دوقطبی و چندقطبی‌ها در کشور دامن می‌زند که جا دارد عاقلان طیف اصولگرا با حاکم‌کردن عقلانیت در مناسبات تندروها، به سمت تعادل گام بردارند و این‌گونه فضای گفت‌وگوی میان مردم و آنان فراهم شود. آنچه مسلم است، این است که در فضای حاکم بر رفتار و گفتار تندروهای اصولگرا، افکار عمومی جایگاهی تاکنون نداشته و همین تندروها یکی از عوامل مهم در فوران خشم اجتماعی بوده‌اند. آنها سال‌هاست در امنیت کامل به بسیاری از چهره‌های مورد وثوق و اعتماد افکار عمومی و دلسوزان کشور انگ نفوذی و خائن می‌زنند و این‌گونه فضای انتقاد را مسدود کرده و خود را از هر گزندی مصون داشته‌اند. البته با توجه به برخوردی که با حسن عباسی شد و شاهد اعلام برائت از او بودیم، به نظر می‌رسد اصولگرایان تصمیم گرفته‌اند مقابل تندروی‌هایی که جز هزینه برای نظام حاصلی در بر نداشته‌اند، بایستند و صدای مردم را بشنوند.
