رایزنی های منطقه ای و برجامی وزیرخارجه

به گزارش شبکه شرق، تهران در روزهای گذشته در رأس رایزنی‌های منطقه‌ای قرار داشت. نشست مجازی شش کشور همسایه افغانستان درباره تحولات داخلی این کشور، سفر وزیر خارجه قطر به تهران، گفت‌و‌گوی تلفنی وزیر امورخارجه کشورمان با همتای اماراتی‌اش و دبیر کل سازمان ملل بخشی از تحرکاتی بود که از سوی دستگاه دیپلماسی با هدف ترمیم مناسبات و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای صورت گرفت. موضوعی که چندی پیش در اجلاس بغداد مورد تأکید مقام‌های بلندپایه کشورمان قرار گرفت و درگفت‌و‌گوهای روز گذشته حسین امیرعبداللهیان با وزرای خارجه قطر و امارات هم یاد‌آوری شد. در همین حال شش کشور همسایه افغانستان هم در نشست مجازی که روز چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد، بر لزوم همکاری در افغانستان و عدم مداخله کشورهای خارج از منطقه تأکید کردند.

وزیر امور خارجه ایران روز پنجشنبه در گفت‌و‌گوی تلفنی با «آنتونیو گوترش»، آمادگی ایران برای همکاری با دبیرکل سازمان ملل برای حل و فصل سیاسی وضعیت فعلی افغانستان را مورد تأکید قرار داد و با توجه به موج جدید پناهندگان، ضمن ابراز نگرانی جدی، بر ضرورت مساعدت‌های سازمان‌های ذیربط در سازمان ملل تأکید کرد. امیرعبداللهیان با ابراز نگرانی از تحرکات تروریستی در افغانستان و در منطقه، از استفاده ابزاری از تروریسم توسط برخی قدرت‌ها به‌عنوان مانع اصلی صلح و ثبات و آرامش در منطقه یاد و ابراز تأسف کرد.  وزیر امور خارجه کشورمان و دبیرکل سازمان ملل متحد ضرورت تشکیل دولتی کاملاً فراگیر با ایفای نقش همه اقوام افغانستانی را مورد تأکید قرار دادند و اظهار داشتند، جنگ و خشونت نباید بر افغانستان حاکم شود.

امیرعبداللهیان همچنین در خصوص پیگیری حقوقی و بین‌المللی ایران در زمینه پرونده ترور سردار سلیمانی اظهار داشت: پرونده ترور سردار سلیمانی را در ابعاد حقوقی و بین‌المللی با جدیت دنبال می‌کنیم و امریکا نمی‌تواند از مسئولیت قطعی خودش در ترور سردار و قهرمان بزرگ‌ مبارزه با تروریسم سرباز بزند.

وزیر خارجه ایران همچنین در دیدار «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی»، وزیر خارجه قطر که روز پنجشنبه به تهران سفر کرده بود، درباره مسائل منطقه‌ای و بیان دیدگاه ایران در لزوم تقویت عنصر گفت‌و‌گو در نگرش به منطقه و مسائل مهم دوجانبه گفت‌و‌گو کرد. ارتقای روابط تجاری فیمابین، تسریع صدور روادید تجاری و تسهیل و رفت و آمد تجار و بخش خصوصی، برگزاری کمیسیون مشترک همکاری‌های دو کشور در آینده نزدیک و همکاری ایران با قطر در جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ از جمله موارد گفت‌و‌گوی وزرای خارجه دو‌کشور بود. امیرعبداللهیان همچنین در خصوص تحولات افغانستان تأکید کرد که ایالات متحده امریکا مسئول درد و رنج مردم افغانستان است و شرایط کنونی تنها از طریق ایجاد یک دولت فراگیر با مشارکت همه گروه‌های افغانستانی به یک وضعیت با ثبات خواهد رسید.

وزیر خارجه کشورمان همچنین در گفت‌و‌گوی تلفنی با«شیخ عبدالله بن زاید»، وزیر امور خارجه امارات با مرور دیدارهای گذشته فیمابین و سابقه دوستی، بر روابط خوب دو کشور همسایه تأکید کرد. امیرعبداللهیان همچنین بر روابط مستحکم و پایدار دو کشور تأکید کرده و ضمن مرور تحولات منطقه بر اهمیت رایزنی‌های دو کشور در مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید کرد. وزیر خارجه کشورمان همچنین با اشاره به دیدار اخیر با «شیخ محمد بن راشد»، نخست‌وزیر امارات، نگاه مثبت رهبران دو کشور در حمایت از توسعه روابط فیمابین را حائز اهمیت فراوان خواند.

اعلام آمادگی تهران برای میزبانی از نشست افغانستان

علاوه بر گفت گوهای انجام شده درباره تحولات جاری خاورمیانه، وزیر خارجه شش کشور همسایه افغانستان از جمله پاکستان، چین، ایران، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در بیانیه‌ای مشترک بر لزوم حمایت از تمامیت ارضی و استقلال این کشور و کمک به بازسازی و برقرای صلح در آن تأکید کردند. این کشورها از روز چهارشنبه گذشته با هدف بررسی تحولات افغانستان در پی تسلط طالبان بر این کشور نشستی مجازی را برگزار کردند و در پایان یادآور شدند که اعضای شورای امنیت سازمان ملل باید با حمایت از توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی و فراهم کردن کمک‌های حیاتی برای مردم افغانستان، مسئولیت بازسازی و ایجاد صلح در این کشور را بر عهده گیرند. جامعه جهانی نباید مردم افغانستان را رها کند.

کشورهای حاضر در این نشست حمایت از حق حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان و عدم مداخله در امور داخلی این کشور را اعلام کرده و متذکر شدند که آینده افغانستان باید توسط مردم این کشور و مطابق با منشور سازمان ملل متحد تعیین شود. وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان از جامعه جهانی درخواست کردند که حمایت کافی، قابل پیش‌بینی، منظم و پایدار مالی را مطابق اصول مسئولیت بین‌المللی خود و تقسیم بار مسئولیت مربوط به پناهجویان افغان، از جمله بازگشت زمان‌بندی شده آنها را در نظر داشته باشند.

وزیر خارجه ایران هم در سخنانی که در این نشست مطرح کرد، با ابراز امیدواری در خصوص اینکه نشست همسایگان با پیامی قوی و یکصدا بر استقرار دولتی فراگیر و متشکل از همه اقوام درافغانستان، مبارزه با تروریسم، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و همچنین ارسال کمک‌های انساندوستانه موجب ایجاد امید در بین مردم افغانستان شود، افزود: امیدوارم در توافق با وزرای حاضر بتوانیم گذرگاه‌های مرزی همسایگان را به منظور تجارت و ارسال کمک‌های انساندوستانه باز بگذاریم.

امیرعبداللهیان آمادگی کشورمان برای میزبانی تهران به منظور برگزاری دور بعدی نشست ۶ کشور همسایه افغانستان به‌صورت حضوری را نیز مطرح کرد و افزود: جمهوری اسلامی ایران همچنان پیگیر موضوع تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام است و امیدوار هستیم طالبان به تعهداتی که وعده داده‌اند عمل کنند.

او خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده است که تشکیل دولت غیرفراگیر کمکی به وضعیت ثبات، آرامش و ارتقای وضعیت افغانستان در طول تاریخ نکرده است، لذا انتظار ما از وزرای خارجه این است که با صدایی واحد اهمیت تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام را اعلام کنند.

وزیر خارجه کشورمان همچنین در پایان با اشاره به این موضوع که خروجی جلسه نشست وزرای خارجه باید یک پیام قوی برای مردم رنج کشیده افغانستان باشد، عنوان کرد: این پیام باید به رسیدن به یک افغانستان باثبات و امن و افغانستانی که در مسیر توسعه و تشکیل دولت فراگیر قرار بگیرد کمک کند، که نتیجه آن علاوه بر امنیت افغانستان، امنیت برای همسایگان و کمک به صلح، ثبات و امنیت جهانی خواهد بود.

وی در ادامه بر آمادگی ایران برای در اختیار گذاشتن تمامی امکانات خود برای پیشبرد مذاکرات بین الافغانی تأکید کرد و با اشاره به تحولات سریع و شتابان در افغانستان افزود: لازم است رایزنی‌های مستمر بین همسایگان وجود داشته باشد و جمهوری اسلامی ایران به طور جدی نگران رشد ناامنی و تروریسم در افغانستان است و حتماً باید در گفت‌و‌گوها به‌دنبال یک مکانیسم جهت کاهش و حذف این نگرانی جدی که امنیت یکایک کشورها را تحت تأثیر قرار داده باشیم.

وزیر خارجه ایران همچنین در پایان این نشست در توئیتی نوشت که  ثبات و توسعه  افغانستان در سایه تشکیل یک دولت فراگیر بازتاب‌دهنده تنوع و اراده جامعه افغانستان، تمرکز بر گفت‌و‌گو به جای خشونت و رد مداخله خارجی  است. ایران از گفت‌و‌گو و توافق‌های بین الافغانی حمایت می‌کند.

امیر عبداللهیان و گوترش درباره برجام گفت‌و‌گو کردند

 طرف‌های مذاکره با درکی واقع بینانه به وین بیایند

گروه سیاسی/ مقام‌های امریکا در حالی بار دیگر خواستار ازسرگیری مذاکرات وین با هدف احیای برجام شدند که ایران اعلام کرده دستور کار مذاکرات برجام باید بر موضوع هسته‌ای متمرکز باشد و منافع اقتصادی تهران محقق شود. نمایندگان ایران و کشورهای 1+4 با حضور غیر مستقیم امریکا تاکنون شش دور مذاکره را در شهر وین به منظور فراهم کردن مقدمات بازگشت امریکا به توافق هسته‌ای برگزار کردند و در شرایطی که طرفین درباره اغلب موضوعات اختلافی به تفاهم رسیده بودند، طرح موضوعات دیگر از جمله درخواست از ایران برای تداوم بخشیدن مذاکرات درباره سایر موضوعات از جمله مسائل منطقه‌ای منجر به اعتراض تهران نسبت به این مسأله شد. با این حال حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در جدیدترین موضعی که پیرامون مذاکرات برجام مطرح کرده است، یادآور شده که ایران اگرچه در حال تکمیل فرایند انتقال قدرت است اما آماده مذاکره است و واشنگتن باید با دستور کار محقق کردن منافع اقتصادی ایران به وین بیاید.

«ند پرایس»، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا هم در جدیدترین موضع‌گیری کشورش درباره مذاکرات برجام، این توافق را همچنان مؤثرترین راه حل دانسته و تصریح کرد که ما هنوز در مرحله ترک مذاکرات قرار نگرفته‌ایم. او با تأکید بر اینکه بازگشت متقابل به تعهدات برجامی امکانپذیر است، ادعاهای واشنگتن در خصوص برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را تکرار کرد و گفت که روند مذاکرات وین نیز نمی‌تواند برای مدت نامعلوم ادامه پیدا کند.

اظهارات سخنگوی وزارت خارجه امریکا در حالی است که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه این کشور، چهارشنبه هفته گذشته در دیدار با «هایکو ماس»، همتای آلمانی خود گفته بود که امریکا به توقف مذاکره برای بازگشت به توافق هسته‌ای نزدیک می‌شود. به گزارش ایسنا، «بلینکن» افزوده بود:«تاریخی برای این مذاکرات مشخص نمی‌کنم، اما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که بازگشت به برجام منافع به دست آمده در توافق را دوباره ایجاد نمی‌کند». وزیر خارجه آلمان هم در این دیدار ابراز امیدواری کرد که ایران به میز مذاکرات بازگردد.

گفت‌و‌گوهای سازنده «رابرت مالی» با روسیه

همزمان با گفت‌و‌گوی وزرای خارجه امریکا و آلمان درباره برجام، اعلام شد که «رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران در خلال سفر به روسیه گفت‌و‌گوهای سازنده‌ای با مقام‌های این کشور از جمله با «سرگئی ریابکوف»، معاون وزیر خارجه روسیه درباره برجام داشته است. هیأتی امریکایی به سرپرستی «مالی» هفته گذشته به مسکو و پاریس سفر کرده‌اند. بر اساس گزارش وزارت خارجه امریکا، هدف از سفر «مالی»، مشورت با شرکای روسی و اروپایی در مورد برنامه هسته‌ای ایران است تا به توافقی در مورد بازگشت متقابل به برجام دست یابند. در همین چهارچوب دو طرف در این مذاکرات بر پایبندی به ادامه همکاری در چهارچوب مذاکرات وین با شرکت همه طرف‌های شرکت کننده در برجام ازجمله ایران و نیز نمایندگان امریکا در آن تأکید کردند. در بیانیه وزارت خارجه روسیه درباره این دیدارها آمده است که در این رابطه آمادگی تهران برای بازگشت هرچه سریعتر به میز مذاکرات نقش مهم دارد.

تحرکات آژانس درباره ایران

تلاش‌ها برای ازسرگیری مذاکرات برجام در وین در حالی است که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره مسائل نظارت این سازمان بر روند فعالیت‌های هسته‌ای ایران با اختلاف رو‌به‌رو شده‌اند. این اختلاف هم در پی تصمیم ایران به متوقف کردن اجرای پروتکل الحاقی افزایش یافته و آژانس مدعی شده که فعالیت‌های راستی آزمایی‌اش درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران با مشکل رو‌به‌رو شده است. آژانس همچنین درباره دو مکانی که مدعی است ایران در آنجا فعالیت اعلام نشده داشته است، درخواست‌هایی را مطرح کرده که هنوز با پاسخ رو به رو نشده است. در همین زمینه گفته شده که امریکا و کشورهای اروپایی تلاش می‌کنند شورای حکام آژانس را برای تصویب یک قطعنامه علیه ایران آماده کنند. اقدامی که روسیه اعلام کرده با آن مخالف است. چنانکه «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، روز گذشته در صفحه توئیتر خود تأکید کرد که مسکو به هرگونه قطعنامه احتمالی ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، رأی منفی می‌دهد. «اولیانوف» در پاسخ به توئیت «لارنس نورمن» خبرنگار نشریه «وال‌استریت ژورنال» نوشت: «هیچ توهمی نداشته باشید. اگر پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس اتمی علیه ایران مطرح شود، روسیه به آن رأی منفی می‌دهد.»

در همین حال کاظم غریب آبادی، نماینده ایران در آژانس نسبت به اقدام غیرسازنده از سوی این سازمان هشدار داد و گفت که آژانس و نهادهای سیاستگذار آن نمی‌توانند خود را از سرنوشت تفاهم هسته‌ای جدا کنند و هر اقدام غیر سازنده، مخل فرایند مذاکره خواهد بود.

او تأکید کرد: امیدوارم عقلانیت بر نشست هفته بعد شورای حکام، حاکم شود: همکاری در برابر همکاری، حسن نیت در برابر حسن نیت و اقدام در برابر اقدام.

مخالفت روسیه با تغییر دستور کار مذاکرات وین

همه این تحولات در حالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در جدیدترین موضع‌گیری در جمع سفرا و رؤسای نمایندگان خارجی مقیم تهران با بیان اینکه دولت سیزدهم مذاکره را یک ابزار مؤثر دیپلماسی می‌داند، گفت: ما به هیچ وجه از مذاکره فاصله نخواهیم گرفت. امیرعبداللهیان همچنین در گفت‌و‌گو با «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل درباره موضوع برجام گفت‌و‌گو کرد. در این تماس تلفنی گوترش، سازمان ملل را حامی توافق و دیالوگ به‌عنوان اصلی مقوم خواند و درباره ازسرگیری مذاکرات وین تصریح کرد: طرف‌های مذاکره باید با درکی واقع بینانه به وین بیایند. وزیر امور خارجه کشورمان هم با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در حال بررسی‌های لازم در این زمینه در دولت است، پایبندی به گفت‌و‌گو و مذاکره به‌عنوان ابزار دیپلماسی را مورد تأکید قرار داد و افزود: متأسفانه امریکایی‌ها با تداوم‌ تحریم‌های غیرقانونی خود دچار یک سوء محاسبه شده‌اند و تصور می‌کنند که می‌توانند از آن به‌عنوان اهرم‌ مذاکراتی استفاده کنند. امیرعبداللهیان افزود: طرف‌های مذاکره باید با درکی واقع بینانه به وین بیایند و حقوق و منافع ملت ایران را مورد توجه جدی قرار بدهند و مذاکراتی از نظر ما قابل قبول است که نتیجه ملموسی در پی داشته باشد.

«سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه هم در گفت‌و‌گوی تلفنی با وزیر خارجه کشورمان گفت که این کشور همانند ایران هیچگونه تغییری در برجام را نمی‌پذیرد و خواستار اجرای کامل آن است.