ضرورت اجرای توافقات کشورهای ساحلی خزر و تعیین منصفانه سهم ایران
یک کارشناس مسائل اوراسیا تاکید کرد کشورهای ساحلی دریای خزر باید تمامی توافقات انجام شده چه در اجلاس سران یا کمیته را به مرحله عملیاتی و اجرایی برسانند.
به گزارش شبکه شرق، «حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران در اجلاس سالانه کشورهای ساحلی دریای خزر که روز سه‌شنبه در مسکو برگزار شد، با بیان این‌که برگزاری اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای ساحلی دریای خزر همواره فرصت مغتنمی را برای همفکری در خصوص مسائل این دریا و همچنین موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی فراهم می‌سازد و موجب توسعه و تقویت همکاری پنج جانبه در دریای خزر می‌شود، گفت: امیدوارم این اجلاس نیز موجب تحرک بیشتر در همه حوزه‌های همکاری در دریای خزر شود.
امیرعبداللهیان همچنین به موضوع کنوانسیون خزر نیز اشاره کرد و افزود: کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر که در قزاقستان به امضا رسید، حقوق، تکالیف و چارچوب کلی همکاری میان پنج کشور ساحلی در مناطق چهارگانه دریایی در دریای خزر را مشخص می‌کند و اعمال حاکمیت، حقوق حاکمه و صلاحیت انحصاری و جمعی در این مناطق نیازمند ترسیم خط مبدا به عنوان مبنا و پایه تعیین محدوده دقیق آب‌های داخلی، آب‌های سرزمینی، منطقه ماهیگیری و پهنه آبی مشترک در دریای خزر است.
وزیر خارجه کشورمان همچنین تصریح کرد: اگرچه تاکنون ۶ دور نشست و مذاکرات در قالب «گروه کاری مقامات عالی‌رتبه در مسائل خزر» برای مذاکره و نهایی‌کردن «موافقتنامه روش تعیین خطوط مبدا مستقیم در دریای خزر» برگزار شده است، ولی باید اذعان کنیم که روند مذاکرات برای تکمیل این سند با کندی پیش می‌رود و رضایت بخش نیست. ما امیدواریم هفتمین اجلاس این گروه کاری هرچه زودتر در باکو برگزار شود و نتایج ثمربخشی را در پی داشته باشد.
نشست کشورهای ساحلی دریای خزر در مسکو
«حسن بهشتی‌پور» کارشناس مسائل اوراسیا در گفت‌وگو با ایسنا درباره تاکید کشورهای ساحلی دریای خزر بر تقویت همکاری‌ها در اجلاس سالانه وزرای امور خارجه گفت: در زمینه همکاری بین کشورهای خزر تمام توافقات انجام شده اما اجرایی نشده است، باید توافقات مورد نظر در اجلاس سران و کمیته‌ها توسط این کشورها اجرایی شود.
بهشتی پور در این ارتباط اظهار داشت: یکی از توافقات انجام شده در حوزه محیط زیست خزر است که کنوانسیون مهمی در سال ۲۰۰۳ در تهران به امضا رسید اما هنوز اجرایی نشده و یا در زمینه همکاری کشتیرانی و دسترسی بنادر ایران به ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و جمهوری آذربایجان که توافقات انجام شده اجرا نشده‌اند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان این‌که مبادلات اقتصادی میان این کشورها باید گسترش یابد، خاطرنشان کرد: از نظر حجم کالایی که کشتی‌ها می توانند حمل کنند صرفه اقتصادی بالایی برای کشورها وجود دارد اما به دلیل اجرایی نشدن توافقات، مبادلات اقتصادی نیز کم است. از سوی دیگر تحریم‌هایی که متوجه ایران و روسیه شده‌اند مزید بر علت بوده و مانع اجرای توافقات است.
این کارشناس مسائل اوراسیا همچنین اظهار کرد: اگر واقع بینانه قضاوت کنیم موضوع مهم مربوط به تعیین آب‌های سرزمینی است که میان طرف‌های ایران و جمهوری آذربایجان و همچنین ایران و ترکمنستان در این زمینه مذاکراتی انجام شده اما با توجه به حساسیت زیادی که دارد، نتیجه‌ای نداشته است.
نشست کشورهای ساحلی دریای خزر در مسکو
بهشتی پور یادآور شد: جمهوری آذربایجان خط آستارا-حسن قلی را پایان آب‌های سرزمینی ایران می‌داند در حالی که ایران این خط را شروع آب‌های سرزمینی می‌داند، این مسائل باید از طریق مذاکره حل و فصل شود زیرا به نفع کشورهاست که به حدود دقیق را به رسمیت بشناسند.
این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: در واقع کشورهایی مانند آذربایجان و ترکمنستان باید بپذیرند شروع آب‌های سرزمینی از خط آستارا - حسن قلی است نه پایان آن و باید بپذیرند سهم ایران در خزر منصفانه تعیین شوند نه آنچه می‌خواهند تحمیل کنند؛ بنابراین از فضای دوستانه‌ای که در حال حاضر وجود دارد، می‌توانند برای حل اختلاف نظرها و تقویت همکاری‌های اقتصادی استفاده کنند.
وی در پایان به مسائل امنیتی مرتبط با دریای خزر نیز اشاره کرد و گفت: هر پنج کشور در رژیم حقوقی دریای خزر تاکید کرده اند که اجازه نمی‌دهند کشورهای فرامنطقه‌ای پایگاه نظامی و یا مانور در این منطقه ایجاد کنند و این تصمیم برای دور کردن خزر از جنجال‌های سیاسی است.
