نگاهی به آخرین اخبار گفت وگوهای عمان
نسیم مذاکره از آسمان مسقط
مهدی بازرگان: امروز شنبه، بیستوسوم فروردینماه سال ۱۴۰۴، مسقط، پایتخت عمان، بار دیگر میزبان گفتوگوهایی حساس و پر دامنه در خصوص پرونده هستهای ایران شد. «عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه کشورمان، به همراه هیأتی بلندپایه متشکل از چهرههایی برجسته چون «مجید تختروانچی» معاون سیاسی، «کاظم غریبآبادی» معاون حقوقی و بینالملل، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه و تنی چند از مذاکرهکنندگان برجسته در حوزه رفع تحریمها، به این ماموریت راهبردی عزیمت کردند.

به گزارش گروه رسانه ای شرق،پیش از آغاز سفر، بقائی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس، با نقل آیهای از قرآن کریم «فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ»، نوید عزم جزم و اتکال به قدرت الهی را برای پیشبرد اهداف ملی کشور داد و تأکید کرد این هیأت با بهرهگیری از تجربه و تخصص نیروهای برجسته دیپلماتیک، برای صیانت از منافع ملی و عزت ایران اسلامی عازم عمان شدهاند. به ادعای ایسنا و بر اساس اطلاعات اولیه منتشرشده، دیدارهای رسمی بین نمایندگان ایران و آمریکا به شکل غیرمستقیم و در اتاقهایی جداگانه و احتمالاً به صورت مکتوب برگزار خواهد شد؛ هرچند محل دقیق این مذاکرات از سوی دولت عمان تاکنون رسماً اعلام نشده است.
تبادل نظر دیپلماتها پیش از آغاز مذاکرات
پس از ورود هیأت ایرانی به مسقط، «عباس عراقچی» طبق روال معمول، نخست با «سید بدر بن حمد بن حمود البوسعیدی»، وزیر امور خارجه عمان، دیدار و رایزنی کرد. محور این گفتوگو، فراهم آوردن بسترهای لازم برای آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشینگتن بود. وزیر خارجه عمان نیز قرار است دیداری مشابه با «استیو ویتکاف»، نماینده ویژه دولت ایالات متحده در امور خاورمیانه داشته باشد. عراقچی در حاشیه این دیدار ضمن اشاره به ترکیب تخصصی و مجرب همراهان خود، تصریح کرد که «تلاش ما معطوف به دستیابی به توافقی منصفانه و شرافتمندانه از موضع برابر است؛ اگر طرف مقابل نیز با نیت مشابه پای میز گفتوگو بیاید، امکان گشودن افق تازهای در مسیر مذاکرات مهیاست.»
وی افزود که «در این مرحله، صرفاً در موضوع هستهای وارد گفتوگو میشویم و اراده جدی در طرفین، میتواند به ترسیم جدول زمانی دقیق برای تداوم رایزنیها بینجامد؛ هرچند هنوز برای قضاوت در این زمینه زود است.» البته به گزارش رویترز هم، آغاز این مذاکرات که تنها به موضوع پرونده هستهای ایران محدود شده، میتواند بهعنوان نقطه عطفی در کاهش تنشهای منطقهای قلمداد شود.
موضع واشینگتن؛ «بدون سلاح هستهای، اما با امید به شکوفایی ایران»
در سوی دیگر ماجرا، هیأت آمریکایی نیز به ریاست «استیو ویتکاف» وارد مسقط شد. «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور ایالات متحده نیز، در آستانه این نشست، در سخنانی اظهار امیدواری کرد که این گفتوگوها به شکوفایی ملت ایران بینجامد، با این شرط که «تهران هرگز به سلاح هستهای دست نیابد.» ترامپ مدعی بود که «ما میخواهیم ایران کشوری باشکوه و شاد باشد، اما این مسیر از گذرگاه صلح و پرهیز از دستیابی به جنگافزار هستهای میگذرد.»
در همین زمینه، «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز طی جلسه هیأت دولت که بهصورت زنده از شبکههای خبری پخش شد، گفتوگوهای پیشرو را فرصتی برای صلح توصیف کرد و تأکید داشت که «رئیسجمهور ترامپ موضع روشنی دارد؛ ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد. ما به نتیجه این مذاکرات امیدواریم.
مسقط، پل دیپلماتیک در دل طوفان هستهای
حضور هیات های جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در مسقط با اراده جدی، نشانگر جنبشی تازه در سپهر دیپلماسی هستهای است؛ جنبشی که با وجود احتیاط طرفین، بذر امید را در زمین خشکشده مذاکرات میکارد. حضور تیمی کارکشته از دیپلماتها و مذاکرهکنندگان ارشد ایرانی در کنار آمادگی اعلامشده آمریکا برای تعامل، نشانههایی مثبت و متفاوت نسبت به سالهای اخیر به شمار میرود. سخنان وزیر امور خارجه ایران، مبنی بر آمادگی برای رسیدن به توافقی «منصفانه و شرافتمندانه از موضع برابر»، حاکی از نگاهی عملگرایانه و منعطف در برابر یک روند دیپلماتیک پیچیده است. همزمان، اظهارات رئیسجمهور آمریکا مبنی بر تمایل به شکوفایی ایران (مشروط به عدم دستیابی به سلاح هستهای)، بر لزوم یافتن راهی مشترک برای حلوفصل بحران تأکید دارد.
اگرچه گفتوگوها فعلاً به شکل غیرمستقیم و در فضای محدود برگزار میشود، اما چنین سازوکاری خود میتواند زمینهساز کاهش بیاعتمادی و شروع طراحی یک جدول زمانی مشخص برای مذاکرات آتی باشد. عمان، که پیشتر نیز نقش تسهیلگر را در گفتوگوهای پیچیده ایفا کرده، بار دیگر به عنوان حلقه واسطی قابل اعتماد ظاهر شده است.
در این چشمانداز، اگر طرفین بر اساس منافع مشترک و نه فقط خطوط قرمز، به گفتوگوها بنگرند، میتوان امید داشت که این دور از مذاکرات، آغازی باشد بر پایان بنبست و گامی به سوی توافقی پایدار که هم عزت ایران را حفظ کند و هم نگرانیهای بینالمللی را پاسخ دهد.