پایان پر فراز و نشیب سخنگو

سخنگوی شورای نگهبان، در تمام این سال‌ها چهره‌ای متعادل و میانه‌رو و البته پاسخ‌گو از خود نشان داد و رابطه بسیار خوبی با جامعه خبری داشت. در بسیاری از موارد توییت‌ها یا پاسخ‌های او به خبرنگاران نشان‌دهنده مواضع شورای نگهبان تلقی می‌شد؛ هرچند در برخی موارد هم تعدیل‌کننده نظرات اعضای شورای نگهبان از‌جمله خود دبیر شورای نگهبان هم بود. هرچند بارها تأکید می‌کرد او فقط یک عضو شورا است و نظراتش بر‌اساس‌این باید مدنظر قرار گیرد؛ اما کم نبوده مواردی که سخنان او نشان‌دهنده مواضع شورا بوده است؛ مانند زمانی که به نامزدهای ریاست‌جمهوری توصیه کرد وقتی در دوره قبل رد صلاحیت شده‌اند، مجددا نامزد نشوند که مخاطب این هشدار محمود احمدی‌نژاد تلقی شد. البته او وقعی به این توصیه ننهاد و ثبت‌نام کرد و مجددا رد صلاحیت شد.

یا درباره نگرانی از تأثیر رد صلاحیت نامزدهای انتخابات بر میزان مشارکت گفت که مشارکت پایین هیچ مشکلی برای مشروعیت انتخابات ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین شاهد رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات همانند آنچه در مجلس رخ داد، در انتخابات ریاست‌جمهوری بودیم و ترکیبی یکدست برای انتخاب در مقابل مردم قرار داده شد.

حال او که سال‌هاست تصویر شورای نگهبان در اذهان عمومی بوده، دیگر تمایلی برای ادامه کار ندارد. دبیر شورای نگهبان با اشاره به اتمام مسئولیت کدخدایی در سمت سخنگویی شورای نگهبان، گفت: به آقای دکتر کدخدایی خیلی اصرار کردم که شما همچنان سخنگو باقی بمانید؛ اما ایشان نپذیرفتند.

آیت‌الله احمد جنتی افزود: ایشان سخنگوی خوبی برای شورای نگهبان بودند و در این مدت مسئولیت با متانت، استدلال و منطق، به‌خوبی از شورای نگهبان دفاع کردند و ارتباط خوبی با رسانه‌ها و خبرنگاران داشتند و آبروی این شورا را حفظ کردند که بنده قدردان زحمات ایشان بوده و هستم. دبیر شورای نگهبان ادامه داد: آقای دکتر کدخدایی برای بنده همواره مشاوری امین بوده‌ و هستند و الان نیز مسئولیت مهم پژوهشکده شورای نگهبان را بر‌عهده‌ دارند؛ حُسن‌ ایشان جوان‌شناسی و جوان‌پروری است و در پژوهشکده شورای نگهبان توانسته‌اند حقوق‌دانان جوان را جمع کنند و پرورش دهند و این کار جزء افتخارات ایشان است. جنتی با اشاره به فعالیت پژوهشگران و نظرات مشورتی آنها به اعضای شورای نگهبان گفت: بحمدالله در پژوهشکده شورا جوانان متدین، به‌روز، مطلع و با اخلاص کار می‌کنند و برای آینده شورای نگهبان و کشور مفید هستند. جنتی در پایان افزود: من از آقای دکتر کدخدایی تشکر می‌کنم؛ هم نسبت به خدمات ایشان به کل شورا و هم نسبت به شخص خودم و ان‌شاءالله اجر آخرت نصیب ایشان بشود.

عباسعلی کدخدایی متولد ۱۳۴۰ در اصفهان، استاد‌تمام دانشگاه تهران، سابقه طولانی فعالیت در شورای نگهبان را در کارنامه خود دارد و بسیاری او را فرزند معنوی احمد جنتی می‌دانند. در سوابق او در شورا، قائم‌مقامی دبیر و عضو حقوق‌دان و سخنگوی شورای نگهبان دیده‌ می‌شود که از تیر ۱۳۹۵ در این سمت مشغول به کار است. کدخدایی پیش‌تر از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۲ نیز عضو شورای نگهبان (در دوره‌های چهارم و پنجم) و از ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ (دوره ششم) قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان، معاون اجرائی و امور انتخابات شورای نگهبان و سخنگوی شورای نگهبان بود. دوره قانونی کدخدایی و دو عضو دیگر تا ۲۵ تیر ۱۳۹۲ به پایان رسید و او با کم‌آوردن تنها یک رأی در مجلس شورای اسلامی نتوانست مجددا حقوق‌دان شورای نگهبان بماند. او در تیر ۱۳۹۵ مجددا از سوی مجلس به عضویت شورای نگهبان انتخاب شد.

او دانش‌آموخته انگلستان است، کدخدایی پس از اتمام تحصیل در وزارت سپاه سابق مشغول به کار شد و پس از پایان جنگ ایران و عراق جهت ادامه تحصیل به انگلستان بورسیه شد و کارشناسی ارشد را در دانشکده هال انگلستان و دکترا در حقوق بین‌الملل را از دانشگاه لیدز انگلستان اخذ کرد.

در زمان ریاست علی لاریجانی بر سازمان صداوسیما، او به همراه سید‌قاسم زمانی، محمد شریف و غلامرضا رفیعی اولین مطالعات حقوقی در زمینه ماهواره‌ها و پخش مستقیم آنها را در دفتر مطالعات حقوقی اداره کل حقوقی سازمان و تحت مدیریت قربانعلی مهری انجام دادند که حاصل آن سه جلد کتاب است. او عضو هیئت علمی و استاد‌تمام گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. او مدتی رئیس پژوهشکده شورای نگهبان و پس از آن رئیس هیئت تطبیق مصوبات دولت با قوانین نیز بود. او مقالات بسیاری در زمینه حقوق اساسی و حقوق بین‌الملل در نشریات تخصصی حقوق به چاپ رسانده‌ است. کدخدایی در تاریخ ۲۹ خرداد ۹۵ با حکمی از سوی احمد جنتی به‌عنوان مشاور و رئیس حوزه ریاست مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد. او در مرداد ۱۳۹۰ با حکم سید‌علی خامنه‌ای به عضویت هیئت عالی حل اختلاف قوا و تنظیم روابط قوای سه‌گانه درآمد و این مسئولیت در سال ۱۳۹۵ مجددا تمدید شد.

او از چهره‌های شناخته‌شده‌ای است که در لیست تحریمی آمریکا قرار دارد، وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰ عباسعلی کدخدایی را به همراه چهار عضو دیگر شورای نگهبان به‌ دلیل جلوگیری از انتخابات آزاد در ایران تحریم کرد. از این پس او در پژوهشکده شورای نگهبان مشغول فعالیت خواهد بود.

سخنگوی جوان شورای نگهبان کیست؟

جوان‌ترین عضو حقوق‌دان شورای نگهبان از این پس سخنگوی شورا هم خواهد بود. هادی طحان‌نظیف که ید طولایی در نوشتن گزارش جلسات در فضای اینستاگرام دارد، مدت‌هاست نوشته‌هایش به یک منبع رسمی رسانه‌ها تبدیل شده است. هادی طحان‌نظیف متولد ۱۳۶۱ دزفول است. او حقوق‌دان و مدرس دانشگاه ایرانی است که هم‌اکنون به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق و حقوق‌دان شورای نگهبان فعالیت می‌کند. هادی طحان‌نظیف دیپلم خود را در رشته ریاضی و فیزیک، کارشناسی را در رشته حقوق دانشگاه امام صادق، کارشناسی ارشد خود را با گرایش حقوق عمومی از همین دانشگاه و دکترا را با گرایش حقوق عمومی از دانشگاه تهران دریافت کرده ‌است. طحان‌نظیف در ۲۵ تیر ۱۳۹۸ با کسب ۱۵۶ رأی از نمایندگان مجلس، به‌عنوان جوان‌ترین عضو حقوق‌دان شورای نگهبان انتخاب شد. برای برخی از سوابق اجرائی هادی طحان‌نظیف می‌توان به مواردی مانند: معاونت آموزشی دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق، از مردادماه سال 1392، عضو هیئت علمی گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشکده حقوق دانشگاه امام صادق، دبیر داخلی جلسه شورای نگهبان، مشاور معاون اجرائی و امور انتخابات شورای نگهبان، عضو مجمع مشورتی حقوقی شورای نگهبان، عضو شورای کارشناسی مرکز تحقیقات شورای نگهبان، عضو کمیته علمی و راهبردی دفتر حقوق بشر و شهروندی اسلامی، عضو کمیته علمی همایش مردم‌سالاری دینی، جهان اسلام و غرب، عضو کمیسیون فقه، حقوق و قضای اسلامی چهارمین همایش ملی تمدن نوین اسلامی اشاره کرد.