دست رد مجلس برای دومین‌بار به طرح شفافیت آرا
شیشه پارلمان‌شیشه‌ای شکست
طرح شفافیت آرای نمایندگان، حربه‌ای بود علیه مجلس دهم با هدف متهم‌کردن نمایندگان اصلاح‌طلب و اعتدالی به تضاد با شفافیت. حالا همان طرح در مجلس مدعی شفافیت دوبار رد می‌شود!
به گزارش روزنامه شرق، طرحی که چوب سیاسی‌کاری‌اش را خورد. طرح نظارت بر عملکرد نمایندگان که مانند طرح شفافیت از همان ابتدا با اهداف سیاسی جناحی کلید زده شد، وقتی به تور خودی‌ها خورد، ناکام ماند. دوبار در مجلس فعلی نظارت و شفافیت در عملکرد نمایندگان کلیاتش رد شد. طرح شفافیت آرای نمایندگان، حربه‌ای بود علیه مجلس دهم با هدف متهم‌کردن نمایندگان اصلاح‌طلب و اعتدالی به تضاد با شفافیت. حالا همان طرح در مجلس مدعی شفافیت دوبار رد می‌شود! نمایندگان مجلس دیروز برای دومین‌بار با کلیات طرح اصلاح و الحاق موادی به قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان مخالفت کردند. رسانه‌های اصولگرا و حامیانشان تبلیغات زیادی بر سر این طرح به راه انداخته بودند. تا جایی که حتی این طرح را با هویت مجلس یازدهم گره زده و به آن نام «پارلمان شیشه‌ای» داده بودند. در این هفته‌های اخیر که طرح شفافیت آرا برای آمدن به صحن مدام از این هفته به آن هفته می‌افتاد، نمایندگانی بودند که ابراز امیدواری می‌کردند با رأی بالایی به تصویب برسد. اتفاقی که برعکس آن رخ داد. جریان رسانه‌های و فعالان اصولگرا در شبکه‌های مجازی همان زمان هجمه گسترده‌ای علیه مجلس دهم نیمه‌اصلاح‌طلب، نیمه‌اصولگرا راه انداخته بودند و از آنجایی که طراح طرح چند اصولگرا بودند، همه تقصیر رد‌شدن آن را متوجه اصلاح‌طلبان می‌دانستند. نصراله پژمان‌فر، عضو جبهه پایداری و نماینده مجلس مدعی شده بود که طرح شفافیت آرا از مجلس نهم به یک مطالبه عمومی تبدیل شده که بیشتر هم از‌سوی جریان‌های انقلابی و اصولگرا بازتاب پیدا کرده است. او با تأکید بر اینکه این طرح در مجلس دهم با اکثریت آرای نمایندگان رد شد، پیش‌بینی کرده بود که فضای کنونی مجلس برای تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان مناسب بوده و نسبت به تصویب آن با آرای بالا ابراز امیدواری کرده بود! مهم‌ترین چهره رسانه‌ای، واعظ اصولگرا، پناهیان بود که هجمه و حملات تندی را روانه مجلس کرد. در این مدت که طرح در مجلس یازدهم دست‌به‌دست می‌شد و بررسی و تصویبش به تعویق می‌افتاد، تقریبا صدایی از پناهیان شنیده نشد.
شهریور‌ماه ۹۸ بود که نمایندگان مجلس دهم با طرح شفاف‌شدن آرای نمایندگان مجلس مخالفت کردند و آن را نوعی فشار برای وکلای ملت دانستند؛ اما این موضوع با واکنش‌های تندی از‌سوی منتقدان مجلس روبه‌رو شد تا آنجا که علیرضا پناهیان واعظ اصولگرا در یکی از منبرهای خود با لحنی توهین‌آمیز از این اقدام انتقاد کرد. او در آن مقطع گفت: «... هر چی نماینده انتخاب می‌کنی اکثریت رأی می‌دهند به اینکه رأی نماینده‌ها شفاف نباید باشد. چه خبرتان است؟ بعد به‌صورت بسیار جاهلانه و احمقانه‌ای می‌گویند مگر می‌خواهید تفتیش عقاید بکنید؟ مگر شما آنجا رأی به عقاید می‌دهید؟! غلط کردید شما با عقاید چه ربطی دارید؟ رأی‌ات را بگو به چی رأی دادی به چی رأی ندادی. غلط می‌کنید شما براساس عقاید رأی بدهی، براساس کار کارشناسی باید رأی بدهی و من می‌خواهم بدانم تو برای چه رأی دادی. آی مجلس شورای اسلامی آدم باش! کی به شما حق داده شفاف رأی ندهی؟! کی به شما حق داده شفاف رأی‌دادن را تفتیش عقاید بدانی؟! رأی براساس کار کارشناسی! چه را از ملت دارید پنهان می‌کنید؟!...».
البته او بار نخست، سال گذشته وقتی با رأی مخالف مجلس یازدهم و یکدست اصولگرا در مواجهه با این طرح روبه‌رو شد، ادبیاتش را یکباره تغییر داد و به جای آن فریاد «آی مجلس آدم باش» به یک توییت بسنده می‌کند و می‌نویسد: «مجلس با تأخیرش درباره طرح شفافیت و بدتر از آن با عدم تصویب شفافیت نشان داد از رشد سیاسی کافی برخوردار نیست و از انتظارات مردم انقلابی فاصله دارد. چه کسانی در مجلس می‌خواهند به عنوان مجلس انقلابی لطمه بزنند؟ این با شهامت یک مجلس انقلابی سازگار نیست». حالا باید منتظر ماند و دید که بعد از دومین‌بار رد کلیات این طرح، او چه واکنشی نشان خواهد داد!
مخالفت با طرح بی‌یال و دم اشکم
قالیباف دیروز قبل از آغاز رأی‌گیری در خصوص کلیات این طرح مدعی شد که «همه می‌دانند که هیچ‌کدام از نمایندگان مجلس با اصل موضوع نظارت بر رفتار نمایندگان مخالفتی ندارند و به تأکیدات مقام معظم رهبری و توقع مردم آگاه هستند. با توجه به نظر هیئت‌رئیسه در صورت تصویب کلیات، این طرح به‌صورت دوشوری بررسی خواهد شد». در صورت عدم مخالفت مشخص نیست که چرا دوباره مجلسیان با کلیات این طرح مخالفت کرده‌اند؛ آن‌هم درحالی‌که در بررسی مجدد تبصره و بندهایی بر آن اضافه شده بود که به اعتقاد کارشناسان آن را تبدیل به شیر بی‌یال‌و‌دم و اشکم کرده بود و طرح شفافیت را از حیز انتفاع خارج کرده است. در بررسی مجدد، امکان‌های بیشتری به نمایندگان داده شده تا بر شفافیت تبصره و بند بزنند. طرح اصلاح‌شده مجلس که دیروز برای بار دوم کلیاتش رد شد، به‌نوعی نقض‌غرض است؛ مثلا در متن نهایی اصلاحیه که منتشر شده، با کمی جست‌وجو در مواد و تبصره‌ها متوجه وجود راهکارهای مخفی‌نگه‌داشتن آرای نمایندگان می‌شویم که طرح را به مصوبه‌ای نمایشی تبدیل خواهد کرد؛ برای مثال، درباره انتشار جلسات و آرای هیئت‌رئیسه، این‌گونه مقرر شده است: صوت و تصویر جلسات هیئت‌رئیسه از
طریق سامانه در اختیار نمایندگان قرار می‌گیرد و آرای اعضای هیئت‌رئیسه به تفکیک موافق، مخالف و ممتنع در پایان هر جلسه و مشروح مذاکرات آن حداکثر ۱۰ روز پس از جلسه، به اطلاع نمایندگان می‌رسد. در موارد خاص پس از درخواست رئیس جلسه یا یک‌سوم حاضران، در صورت تصویب جمع حاضر، رأی اعضا برای اطلاع نمایندگان اعلام نمی‌شود. یا در سه تبصره ذیل ماده ۴ این طرح راهکار مخفی‌ماندن مشروح جلسات و آرای کمیسیون‌ها تبیین شده است.
اینها دغدغه مردم نیست
محمد‌تقی نقدعلی در اخطاری در جریان بررسی این طرح بیان کرد: ما مخالف نظارت بر رفتار نمایندگان نیستیم و خود را معصوم نمی‌دانیم، اما دغدغه‌ای که از صبح در بین نمایندگان شنیده می‌شود این است که نکند محدودیت آن‌قدر زیاد شود که آزادمنشی از نماینده گرفته شود. این طرح اصل ۸۴ و ۸۶ قانون اساسی را زیرسؤال می‌برد. رحمت‌الله نوروزی هم در مخالفت با کلیات این طرح بیان کرد: امروز قیمت لبنیات، گوشت، مرغ و فولاد سر به فلک کشیده است، باید طرح‌هایی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گیرد که مشکلات اقتصادی مردم را حل کند. مرکز پژوهش‌ها و کمیسیون اقتصادی و برنامه‌و‌بودجه مجلس شورای اسلامی به‌جای پرداختن به این طرح‌های غیرضروری مشکلات مردم را در دستور کار قرار دهد. خوشبختانه مجلس از زمان انقلاب تا به امروز در بحران‌های انقلاب خوش درخشیده است. هیچ‌کس حق ندارد نماینده را محدود کند که این طرح نیاز به پخته‌ترشدن دارد.
مدافعان
محمدحسین حسین‌زاده‌بحرینی، رئیس کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس در دفاع از کلیات این طرح دیروز گفت: در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بعد از نهاد ولایت، هیچ نهادی به اهمیت مجلس شورای اسلامی وجود ندارد و لذا به همان اندازه که از حریم ولایت حراست می‌کنیم، باید از حریم مجلس نیز حراست کرد. مجلس باید نظارت بر رفتار خود را از درون آغاز کند؛ چرا‌که مجلس شورای اسلامی ساختمان و صندلی نیست بلکه هر‌کدام از ما نمایندگان جزئی از مجلس شورای اسلامی هستیم، مطالبه رهبری در هر دوره بر تقویت نظارت مجلس است. ما در ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی شاهد بودیم که بعد از پایان دوره نمایندگی نهادهای نظارتی برخی از نمایندگان را به جرم تخلفات مالی و اخلاقی محکوم کرده‌اند. چرا ما نباید از درون خودمان حراست کنیم، در این قانون به‌صراحت آمده است که نمایندگان مجاز هستند با رعایت شئونات درخصوص تمام مسائل عمومی صحبت کرده و شفاف‌سازی کنند و بحث محدودسازی نمایندگان مطرح نیست. با تصویب این قانون و نظارت دقیق بر رفتار نمایندگان دیگر دشمن نمی‌تواند به مجلس و نمایندگان حمله کند. علی خضریان هم در موافقت با کلیات این طرح بیان کرد: در خصوص تصمیم‌گیری
برای این طرح باید خودمان را از جایگاه نمایندگی بیرون برده و از یک رتبه بالاتر نگاه کنیم. مطالبه رهبری تقویت ساختار نظارت مجلس شورای اسلامی بر خود است. ما با این طرح به‌دنبال کارآمدسازی در نظارت رفتار نمایندگان هستیم. اگر قانون فعلی نظارت بر رفتار نمایندگان مناسب بود، چطور شاهد رد صلاحیت‌های متعدد در ادوار گذشته مجلس بودیم. در ابتدای همین مجلس ما اعتبارنامه فردی را به‌دلیل سوء‌استفاده از جایگاه نمایندگی در ادوار گذشته تأیید نکردیم، نظارت بر رفتار نماینده حق مردم است. چه ایرادی دارد مردم اموال ما را بدانند و رفتارمان مشخص باشد. امروز ما تحت نظارت افکار عمومی هستیم، اگر خودمان نظارت را ساماندهی کنیم، می‌توانیم به شایعاتی که دشمن در فضای مجازی ایجاد می‌کند، پاسخ‌گو باشیم.