گردشگری؛ زمینه‌ساز صلح و توسعه
یکی از راهکارهای مهم برای برون‌رفت از وضعیت اتکا به درآمدهای اقتصاد تک‌محصولی در هر جامعه‌ای، روی‌آوری به «صنعت گردشگری» است که بنا بر توانمندی در سطوح مختلف اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، جاذبه‌های تاریخی، تنوع منابع طبیعی، موقعیت جغرافیایی، بهره‌مندی از فناوری و همچنین نیروهای خلاق و دغدغه‌مند انسانی، در هر کشوری میزان پیشرفت متفاوتی را می‌توان در نظر گرفت
رضا کیانی: یکی از راهکارهای مهم برای برون‌رفت از وضعیت اتکا به درآمدهای اقتصاد تک‌محصولی در هر جامعه‌ای، روی‌آوری به «صنعت گردشگری» است که بنا بر توانمندی در سطوح مختلف اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، جاذبه‌های تاریخی، تنوع منابع طبیعی، موقعیت جغرافیایی، بهره‌مندی از فناوری و همچنین نیروهای خلاق و دغدغه‌مند انسانی، در هر کشوری میزان پیشرفت متفاوتی را می‌توان در نظر گرفت. مهم‌ترین و شاید ابتدایی‌ترین نکته در مسیر تقویت صنعت گردشگری، توجه به «ذات میان‌بخشی» بودن این وادی است. به دیگر سخن، گردشگری را نمی‌توان به یک موضوع و ساحت خاص محدود دانست و پیشرفت آن را فقط در عملکرد یک نهاد قلمداد کرد. با توجه به تنوع موضوعات و اقلیم، این ظرفیت وجود دارد که موضوع را در بخش‌های مختلف تعمیم داد. برای مثال پرداختن به سرفصل های متنوعی چون گردشگری علمی، گردشگری تاریخی، گردشگری اقتصادی، گردشگری محیط زیست، گردشگری تغذیه، گردشگری کودک، گردشگری روستایی، گردشگری نمایشگاهی و جشنواره‌ای و... (با توجه به پتانسیل‌های فراوان در جای‌جای ایران ظرفیت اضافه‌کردن عناوین جدید نیز وجود دارد) که هر یک تلنگری را بر اذهان پرسشگر و کنشگر ایجاد می‌کند، اما از سویی دیگر اجرای صحیح سیاست‌های گردشگری نیز در گرو انسجام‌بخشی میان دستگاه‌های مختلف دولتی مانند میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی، راه‌وشهرسازی، هواشناسی، صداوسیما، هلال‌احمر، بهداشت و درمان، نیروهای انتظامی، بیمه و... در کنار سازمان‌های مردم‌نهاد و رسانه‌هاست. خاصه آنکه در سال‌های اخیر «تورهای مجازی» را پیش‌زمینه‌ای برای آشنایی و سپس رونق گردشگری در فضای حقیقی می‌دانیم و همین موضوع دستگاه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات را نیز در دایره ارکان توسعه گردشگری قرار داده است.
صرف‌نظر از نقش تصدی‌گری، حمایتی و نظارتی دولت، بخش عمده‌ای از فعالیت در حوزه گردشگری بر عهده تشکل‌های مردمی است (آژانس‌ها و تورهای گردشگری خصوصی، هتل‌داران، صاحبان اقامتگاه‌های بوم‌گردی و حتی تشکل‌های حامی میراث فرهنگی و گردشگری) از این‌رو تقویت تعامل میان دولت با سایر بخش‌های مردمی، شفاف‌سازی مستمر و رسیدن به درک متقابل و عالمانه یعنی رفع بسیاری از موانع گردشگری...، شکی نیست که در سایه تقویت اعتمادسازی، حرکت‌های «توسعه‌محور» اجتماعی صنفی و آموزش‌های روزآمد، تعدیل و به حداقل رساندن زمان رسیدگی‌های اداری و تسریع در پاسخ‌گویی دولت، نظارت دقیق و هدفمند، کمتر شاهد بروز برخی معضلات مانند پدیده «تورهای غیرمجاز» خواهیم بود. نباید از نظر دور داشت که اپیدمی کرونا خسارت درخور توجهی به بخش‌های مختلف حوزه گردشگری وارد کرد؛ بنابراین شایسته است که روند ترمیم و جبران آنها با پویایی روزافزون طی شود.
شاید در یک نگاه متعارف، صنعت گردشگری بیشتر از دو زاویه «تفریح» و «توسعه اشتغال و درآمد» تحلیل شود، درعین‌حال با توجه به تأثیرات و کارکردهای مهم اجتماعی فرهنگی و حتی سیاسی، شایسته است «گردشگری» را یکی از زیرساخت‌های مهم توسعه و ارج‌نهادن به سرمایه‌های اجتماعی دانست. در سطح روابط بین‌الملل، صنعت گردشگری کارکرد قابل اعتنایی در ایجاد بستر صلح و گفت‌وگو میان ملت‌ها دارد و در افق داخلی نیز می‌توان با نگاهی جامع و آینده‌نگر گردشگری را به مثابه حرکتی
اجتماعی-فرهنگی در راستای عمق‌بخشیدن به گفت‌وگو میان فرهنگ‌های مناطق گوناگون مغتنم دانست.
در کشور ما با وجود بهره‌مندی از سرمایه‌های متنوع اما به دلایل مختلف ممکن است مانند جزیره‌های پراکنده و دور از هم عمل کنیم! بیم آن می‌رود به دلیل عدم درک ضرورت‌های زمان و برخی سطحی‌نگری‌ها و پیش‌داوری‌های احتمالی ذهنیتی ناصواب درباره واقعیت‌های مختلف اجتماعی-فرهنگی بر افکار سایه افکند!
توسعه گردشگری در کشور ضمن تجلی توانمندی‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و... از حیث روحی پنداره‌های غلط را از اذهان دور و روحیه همدلی را افزون می‌کند و این می‌تواند گامی مؤثر در راستای تقویت تفاهم و توسعه در ابعاد مختلف ملی به‌شمار آید.
