جانی که جان بخشید

شادروان حسین خاله، کولبر اهل یکی از روستاهای سردشت در استان آذربایجان غربی، در حین کار و پرت‌شدن از کوهستان دچار حادثه منجر به مرگ مغزی شد و به کما رفت. پس از انتقال آن مرحوم به بیمارستانی در ارومیه، خانواده با اهدای سه عضو او به بیماران نیازمند موافقت کردند تا به سه نفر جانی تازه ببخشد. لازم به ذکر است که خانواده حسین خاله چند فرد معلول دارد. این نخستین‌باری نیست که کولبران دچار حادثه منجر به فوت می‌شوند. ‌کولبری یکی از مشاغل مرزنشینان غرب کشور است که با انواع مخاطرات و دشواری‌ها روبه‌رو است. بی‌کاری گسترده در سطح کشور به‌ویژه استان‌های مرزی و نوسان قیمت ارز و تحریم‌های کشور بر اثر چالش‌های بین‌المللی و برخی سیاست‌های نادرست دولتی موجب شده گروه زیادی از مرزنشینان به کولبری در غرب کشور و مبادله سوخت در شرق کشور و مبادلات لنجی در جنوب کشور روی آورند.

1- استان‌های غربی کشور از جمله استان آذربایجان غربی و کردستان و کرمانشاه از نظر اقلیمی و شرایط آب‌وهوایی و شرایط جغرافیایی ظرفیت‌های بزرگی برای توسعه دارند. فراوانی آب در حوضه‌های آبی نزدیک به مرز نسبت به سایر مناطق کشور و معدل بالای بارش، فرصت‌های مناسبی برای توجه کارشناسی‌شده به توسعه این مناطق است. اگر آمایش سرزمین مبنای برنامه‌های توسعه کشور به‌ویژه استان‌ها و شهرستان‌های مرزی باشد بخشی از مسائل و مشکلات این مناطق مدیریت می‌شود و زمینه اشتغال گروه قابل توجهی از شهروندان به‌ویژه جوانان فراهم می‌شود. 

امری که تاکنون چندان مورد توجه نظام تدبیر کشور قرار نگرفته است. توسعه ایرانگردی و گردشگری طبیعی با توجه به مختصات جغرافیایی و اقلیمی و پوشش جنگلی و رودخانه‌ها و سدهای موجود و بکربودن طبیعت منطقه و گردشگری تاریخی با توجه به فراوانی میراث تمدنی ایرانی در منطقه و گردشگری فرهنگی با توجه به میراث فرهنگی دیرپا و ماندگار یکی از فرصت‌های جدی برای توسعه این مناطق بکر کشور است. اما به جای توجه به چنین ظرفیت‌هایی و ظرفیت‌های دیگر توسعه‌ای منطقه‌ای شوربختانه سیاست‌های نادرست دولت‌های مختلف موجب رواج هرچه بیشتر کولبری با مخاطرات بسیار زیاد آن شد. آسیب‌شناسی سیاست‌های نادرست گذشته همچنان به صورت جدی مورد توجه قرار نگرفته و به شکلی غم‌انگیز شاهد تکرار حوادث ناخوشایند برای کولبران هستیم که معمولا به قیمت جان و سلامتی کولبران تمام می‌شود. اگرچه به صورت رسمی تاکنون آمار دقیقی از میزان تلفات کولبری در کشور منتشر نشده است اما بررسی شواهد موجود وضعیت غم‌انگیز و نگران‌کننده‌ای را 

نمایش می‌دهد.

2- اگرچه در سده‌های اخیر همواره مبادلات مرزی به صورت محدودی زمینه فعالیت و اشتغال گروهی کم‌شمار را فراهم می‌کرد اما کولبری با شمار قابل توجه فعالیت چند ده هزار نفری در استان‌های غربی محصول اقتصاد بیمار کشور و دولت احمدی‌نژاد است. چالش‌های فراوان پیش‌روی سیاست خارجی کشور و اولویت‌بخشی به مسائل و اهداف دیگری در سیاست خارجی کشور موجب شده فشارهای وارده بر کشور افزایش یابد و البته در نتیجه این سیاست‌ها و اعمال فشار خارجی بر دولت و تحریم‌های گسترده و البته فساد در ساختار اقتصادی کشور بخش بزرگی از نتایج این وضعیت در شکل تورم و گرانی و کمیابی کالاهای اساسی و بی‌کاری و رکود اقتصادی و در نهایت فشار اقتصادی کمرشکن خود را نمایان کند. در مناطق مرزی نیز این شرایط موجب بی‌کاری بیشتر و در نتیجه گسترش مشاغل پرخطری مانند کولبری و سوخت‌بری شده است. تمهیدات کارشناسی‌شده لازم هم برای کاهش مصائب و مشکلات اهالی اندیشیده نشده و در نتیجه شمار قابل توجهی به کولبری روی آورده‌اند.

3- سردشت شهر مجروح جنگ تحمیل‌شده هشت‌ساله بر مردم ایران است. گذشته از هزینه‌های درگیری‌های ابتدای انقلاب و سپس بمباران و توپ‌باران‌های شهر توسط ارتش عراق، این شهر مورد حمله شیمیایی ارتش عراق قرار گرفت و هزاران مصدوم شیمیایی پیامد این بمباران غیرانسانی است. علی‌رغم این زخم‌ها تاکنون برای رفع بنیادین و اساسی مشکلات این شهر ارجمند ایران عزیزمان اقدامات و تدابیر کارشناسی‌شده‌ای صورت نگرفته است. سوءتدبیرها و کم‌توجهی هم بر بار مسائل این شهرستان افزوده است به‌گونه‌ای که در سال‌های گذشته چند صد خانوار از این شهرستان برای فرار از مشکلات پیش‌روی مهاجرت به اروپا حتی مهاجرت قاچاقی را بر ماندن در این منطقه ترجیح داده‌اند. در این شرایط طاقت‌فرسا، کار برای لقمه نانی به قیمت جانی عزیز چه سخت و دشوار است و شگفت‌تر اینکه با اهدای عضو فرزندی جوان و رشید و برومند چون مرحوم حسین خاله به سه نفر دیگر زندگانی اهدا کنی. یاد حسین خاله کولبری که با پرت‌شدن از کوهستان نمُرد بلکه با اهدای عضو به سه نفر دیگر  زندگانی بخشید، جاودانه باد.