اوکراین و اجلاس ناتو

محمود فاضلی، دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بین‌الملل: وزرای خارجه ۳۲ کشور عضو ائتلاف نظامی ناتو برای شرکت در یک نشست دو ‌روزه در بروکسل گرد هم آمدند که البته موضوع اصلی آن شرایط کنونی اوکراین بود. این اجلاس آخرین نشست برای آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، قبل از روی‌کار‌آمدن دولت دونالد ترامپ در ۲۰ ژانویه (اول بهمن ۱۴۰۳) محسوب می‌‌شد. کشورهای عضو ناتو قصد دارند تا پیش از اینکه ترامپ قدرت را در آمریکا به دست گیرد، توان دفاعی و موقعیت نظامی اوکراین را در جنگ تقویت کنند. «مارک روته»، دبیرکل ناتو، تأکید کرده که متحدان ناتو بیش از اینکه باید بر جزئیات یک توافق صلح احتمالی تمرکز کنند، باید بر ارائه کمک‌های نظامی به اوکراین تمرکز داشته باشند تا بتوانند جلوی پیشروی آهسته اما پیوسته روسیه را بگیرند. او پیش از آغاز این اجلاس در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرده بود: مهم‌ترین کاری که اکنون باید انجام دهیم، این است که اطمینان حاصل کنیم که اوکراین، هر زمان که تصمیم به ورود به مذاکرات صلح بگیرد، این کار را از موضع قدرت انجام خواهد داد. اوکراین به ایده‌های بیشتری درباره اینکه ساختار روند صلح چگونه می‌تواند باشد، نیاز ندارد. از این نظر، تمرکز ما در آینده بر افزایش کمک‌های نظامی، تقویت دفاع موشکی اوکراین و بهبود هماهنگی تلاش‌های‌مان خواهد بود. رئیس‌جمهوری جدید آمریکا ادعا کرده است که می‌تواند جنگ را ظرف چند روز پس از روی‌کارآمدن متوقف کند و این نگرانی را ایجاد کرده است که واشنگتن ممکن است حمایت خود از کی‌یف را قطع کند و امتیازات ارضی درخور‌ توجهی را در چارچوب بخشی از توافق صلح احتمالی با روسیه تحمیل کند. یکی از موضوعات اصلی این نشست، دعوت از اوکراین برای پیوستن به ناتو بود. «پائولو رانگل»، وزیر خارجه پرتغال، اعلام کرد ائتلاف آتلانتیک شمالی (ناتو) ممکن است در نشست سران خود در لاهه در سال ۲۰۲۵ از اوکراین برای پیوستن به این اتحادیه دعوت کند، ولی چارچوب زمانی مشخصی برای عضویت رسمی آن مشخص نشده است. اعضای ناتو درباره مسئله پیوستن اوکراین به این ائتلاف بدون تعیین چارچوب زمانی گفت‌وگو کردند. امیدواریم در این موضوع اجماع حاصل شود تا کشورهای عضو به نتیجه معقول دست یابند. درحالی‌که هنوز هیچ چشم‌اندازی برای برقراری صلح در اوکراین وجود ندارد و همچنین عضویت این کشور اروپایی در ائتلاف نظامی ناتو در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، غرب در تلاش است کمک‌های نظامی خود را به کی‌یف به‌ویژه پیش از مراسم تحلیف «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آتی آمریکا، تسریع ببخشد. «مارک روته»، دبیرکل ناتو، در پاسخ به این سؤال که آیا در نشست دیپلمات‌های ارشد ناتو درباره دعوت کی‌یف به ناتو بحث خواهد شد، گفته بود: «به نظرم آنچه باید بر آن تمرکز کنیم، این است که در‌حال‌حاضر چه مسئله‌ای اولویت دارد و اولویت کنونی، اطمینان از تزریق کمک نظامی به اوکراین است». به اعتقاد دبیرکل ناتو، با تشدید حملات روسیه به زیرساخت‌های انرژی اوکراین هم‌زمان با آغاز فصل سرما، اعضای ناتو درباره حفاظت از زیرساخت‌های انرژی اوکراین به توافق رسیده‌اند.  «بلومبرگ» در روزهای اخیر مدعی شده است که قرار بود مرکز فرماندهی کمک‌های امنیتی و آموزش ناتو برای اوکراین در پاییز امسال با ۷۰۰ پرسنل در شهر «ویسبادن» آلمان افتتاح شود. اگرچه این مرکز همچنان تعداد پرسنل‌ها را افزایش می‌دهد، اما از آنجایی که برخی کشورها در اعزام پرسنل‌های وعده داده‌ شده آهسته عمل می‌کنند، تأسیس این مرکز فرماندهی ناتو برای هماهنگی کمک‌های آموزشی و امنیتی به اوکراین عقب افتاده است. این فرماندهی یکی از تعهدات اصلی اعضای ناتو است که تصیم آن در اجلاس سران این ائتلاف نظامی در ماه جولای گرفته شد.