سخنان سید علی خمینی در زاد روز امام خمینی و روز مادر

در آستانه‌ی سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا و زادروز میلاد امام خمینی، حجت الاسلام و المسلمین سید علی خمینی در مراسمی در بیت امام خمینی در نجف به سخنرانی پرداخت.

وی در این مراسم با اشاره به عنصر «پویایی» در اندیشه و عمل امام خمینی گفت: وقتی به زندگی امام خمینی نظر می‌کنیم، یکی از عناصر پر رنگ در عمل و نظر ایشان، «عنصر پویایی» است. امام اگر چه دارای مبانی محکم و اندیشه‌ی منسجم بودند ولی این استحکام از جنس سنگ نبود تا از آن تحجر بیرون بیاید، بلکه امام در شرایط مختلف، گفتمان جدید تولید می‌کردند، و با استمداد از منابع اصیل اسلامی، نقش زمان و مکان را در اندیشه‌ی خویش لحاظ می‌کردند. 

وی با ابراز تاسف از عدم کار علمی عمیق، بر روی مبانی نظری اندیشه‌های بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران افزود: متأسفانه بسیاری از مضامینی که امام عرضه داشتند، هنوز بسط نظری پیدا نکرده. برای مثال، هنوز در مورد چگونگی همجواری دو مفهوم اسلام و جمهوریت و مفاهیمی، چون مصلحت و وحدت و بسیاری از کلیدواژه‌های مهمی که امام بیان داشتند، کار مهمی صورت نگرفته است. 

سید علی خمینی در ادامه سخنان خود با اشاره به روی دیگر پویایی اندیشه افزود: پویایی اندیشه وقتی که به وادی عمل می‌آید مفهوم «انعطاف پذیری فعال» متولد می‌شود. 

انعطاف پذیری فعال به معنای سازگاری با جهان جدید و شرایط جدید است ولی نه این نحو که شرایط باعث انفعال فرد شود و خود را بر او تحمیل کند، بلکه به این معنی که انسان درک کند که با تغییر شرایط باید سیاست هایش را تغییر دهد و بر سیاست‌های گذشته پافشاری نکند. 

سید علی خمینی با اشاره به مواردی از انعطاف پذیری فعال در سیره‌ی عملی امام خمینی ادامه داد: از همان ابتدای نهضت، امام هیچ گاه متوقف نشد و اگر از قم تبعید شد در ترکیه و بعد به نحو فعال در نجف رهبری نهضت را پیش برد و تا متوجه شد که در عراق نمی‌تواند اقدامات خود را ادامه دهد لحظه‌ای درنگ نکرد و عراق را به مقصد کویت و سپس فرانسه ترک کرد. او در مقابل شرایط مختلف منفعل نبود. 

برای امام مصلحت نظام و مردم اهمیت اول را داشت و جنگ و صلح در نظر ایشان وابسته به مصالح و شرایط بود

وی افزود: نقطه‌ی اوج اعطاف پذیری فعال در سیره‌ی امام راحل، ماجرای قبول قطعنامه است. آن کسانی که در جریان امور هستند می‌دانند و بعضا هم گفته اند و نوشته اند که از لحظه‌ای که امام به این نتیجه رسیدند که جنگ باید متوقف شود تا زمان پذیرش قطعنامه ۲۴ ساعت طول نکشید! 

این نشانگر عظمت وجودی و پویایی فکر و عمل امام است. چون برای امام مصلحت نظام و مردم اهمیت اول را داشت و جنگ و صلح در نظر ایشان وابسته به مصالح و شرایط بود. 

سید علی خمینی آنگاه با اشاره به شرایط فوق العاده حساس و خطیر منطقه از جمله حوادث اخیر سوریه و گزارش‌های مقامات عراقی نسبت به فعال شدن هسته‌های داعش و جنایات بی پرده‌ی رژیم اشغالگر قدس و وضعیت مبهم در سیاست دولت آینده‌ی ایالات متحده، افزود: ما برای مردم سوریه استقرار و استقلال و برای همه منطقه آرامش و صلح را آرزو می‌کنیم، ولی صفحه‌ی معادلات منطقه گویای چنین چیزی نیست! 

نیاز امروز وحدت کلمه و اجتماع بر روی نقاط مشترک همه ایرانیان

سید علی خمینی با تاکید بر لزوم هوشیاری کامل مردم و مسئولین در این شرایط حساس، گفت: آنچه امروز بیش از هر زمان دیگری به آن احتیاج داریم وحدت کلمه و اجتماع بر روی نقاط مشترک همه ایرانیان است. در شرایط فعلی هر سیاست یا اقدام یا قانونی که موجب تقویت شکاف‌های اجتماعی شود، مشکوک و ممنوع است. 

توضیحی پیرامون «آیه مودت»

سید علی خمینی در ابتدای سخنان خود، به تفسیر آیه‌ی «ما اسئلکم علیه من اجر الا المودة فی القربی» پرداخت و خاطر نشان کرد: هرچند بسیاری از انبیای الهی اجری از مردم طلب نکردند ولی خداوند متعال به پیامبر دستور می‌دهد تا از مردم طلب اجر نماید، و آن اجر همان مودت نسبت به اهل بیت ایشان است. اجری که در حقیقت لطفی است به حال مومنان چه آنکه در آیه‌ای دیگر چنین می‌آید که: قل: ما سألتکم من اجر فهو لکم ان اجری الا علی الله. 

چگونه محبت که امری غیر اختیاری است متعلق امر واقع شده است؟

وی در ادامه با طرح این پرسش که محبت امری قلبی و غیر اختیاری است و چگونه می‌تواند مورد امر و نهی واقع شود؟ افزود: این معنی فقط منحصر به این آیه نیست بلکه تواتر روایات در میان فریقین بر وجوب محبت اهل بیت وجود دارد و بسیاری از روایات که در مورد حب فی الله و بغض فی الله وارد شده اند، همه باید مورد دقت قرار بگیرند.

سید علی خمینی افزود: در توضیح معنای آیات و روایات چند احتمال مطرح است و ما به چند احتمال اشاره می‌کنیم:

یک احتمال این است که مراد از وجوب مودت، فراهم نمودن مقدمات اختیاری محبت باشد، به این معنی که بر مسلمین واجب است که نسبت به فضایل و خصال اهل بیت پیامبر تحقیق کنند و از آنجا که انسان عاشق زیبایی و کمال است، با پی بردن به کمالات موجود در اهل بیت و اینکه همان صفات نبی در اهل بیت ایشان هم وجود دارد، عشق و محبت و مودت نسبت به ایشان در قلبشان بوجود می‌آید.

وی افزود: احتمال دوم آن است که مراد از مودت، سلوک عملی و ابراز محبت باشد، چنانکه برخی فرق میان محبت و مودت را در همین دانسته اند، به این معنی که محبت در قلب است و مودت در ظاهر، هرچند که مودت ظاهری وقتی به کمال می‌رسد که با محبت قلبی همراه شود.

در ابتدای این دیدار قرائت قرآن توسط استاد کریم منصوری صورت گرفت و پس از آن شاهران و مدیحه سرایانی از عراق و ایران در وصف حضرت زهرا به شعر خوانی و مدیحه سرایی پرداخته و یاد امام امت را گرامی داشتند....