گزارش لحظه به لحظه از تحولات سوریه| دست‌اندازی اسرائیل به خاک سوریه
با مهم‌ترین تحولات سوریه در روز سه شنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۳ با شرق همراه باشید.
سوریه درگیر ماجراهای انتقال قدرت است و امروز سه شنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۳ نگاهی داریم به مهم‌ترین تحولات سوریه:
واکنش سازمان ملل به ورود اسرائیل به بلندی های جولان
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به ورود اسرائیل به منطقه حائل سوریه در بلندیهای جولان گفت که نیروهای ناظر سازمان ملل (UNDOF) به اسرائیل گفته اند که حضورش در منطقه حائل سوریه نقض توافقنامه سال 1974 است.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفته است که به ارتش دستور داده است منطقه حائل را که بلندی های جولان توسط اسرائیل را از بقیه مناطق سوریه جدا می کند، «کنترل» کند. نتانیاهو روز دوشنبه هم در سخنرانی جدیدی گفت که بلندی های جولان همیشه متعلق به اسرائیل بوده است.
از سوی دیگر استفان دوجاریک،سخنگوی سازمان ملل تأیید کرده است که نیروهای اسرائیلی وارد منطقه حائل شده و در آن منطقه تردد می‌کنند و حداقل در سه مکان مستقر شده اند.او گفت: «هیچ نیروی نظامی یا فعالیتی در منطقه حائل نباید وجود داشته باشد."
دوجاریک همچنین گفت که پرسنل سازمان ملل که وظیفه حفظ آتش بس بین اسرائیل و سوریه و نظارت بر مناطق حائل و محدودیتهای موجود را بر عهده دارند، در مواضع خود باقی مانده و فعالیتهای خود را انجام می دهند.
به گفته بوجاریک در حال حاضر وضعیت در منطقه عملیاتی که نیروهای سازمان ملل مستقر هستند، نسبتا آرام است.
بلندی های جولان در سال 1967 در جریان جنگ شش روزه توسط اسرائیل تصرف و در سال 1981 ضمیمه آن شد. طبق قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، این منطقه، سرزمینی اشغالی محسوب می‌شود.
پرچم جدید بر فراز سفارت سوریه در مسکو
رویترز دقایقی پیش گزارش داد که پرچم حکومت سوریه از سفارت سوریه در مسکو برداشته شده و به جای آن پرچم سه‌ستاره گروههای شورشی سوریه بر فراز ساختمان سفارت سوریه نصب شده است. تفاوت این پرچم با پرچم قبلی اضافه شدن یک ستاره و نیز تغییر نوار قرمز رنگ و سبز است. این پرچم از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال 2011 از سوی مخالفان رژیم بشار اسد به رسمیت شناخته می‌شود. این تحول در حالی صورت می‌گیرد که زوسیه روز گذشته به بشار اسد و خانوادهاش پس از فرار از سوریه پناه داد و آنها در مسکو به سر می‌برند.
تحریر الشام از لیست سیاه خارج می‌شود؟
"پت مک فادن" وزیر کابینه بریتانیا دقایقی پیش در سخنانی در شبکه اسکای نیوز این احتمال را مطرح کرد که این کشور ممکن است وضعیت هیات تحریر الشام را که بریتانیا در حال حاضر آن را به عنوان گروه تروریستی می‌شناسد، تغییر دهد. او به بینندگان این شبکه گفت: «ما این مساله را در نظر خواهیم گرفت و من فکر می‌کنم تغییر وضعیت این گروه تا حدودی به اتفاقاتی که در سوریه می‌افتد بستگی دارد.» دولت بریتانیا در ماه می 2017 فعالیت هیات تحریر الشام را به عنوان نام جایگزین القاعده در بریتانیا ممنوع اعلام کرد و آن را در لیست گروههای تروریستی قرار داد. روز گذشته برخی مقامهای امریکایی هم گفته بودند که واشنگتن ممکن است هیات تحریر الشام را از لیست گروههای تروریستی خارج کند.
تایمز: روزهای بدتری در انتظار سوریه است؟
روزنامه‌های بریتانیایی که سقوط بشار اسد و فرار او و خانوادهاش به مسکو را پوشش می‌دهند، به پنج دهه حکومت خاندان اسد در سوریه و شادی در سراسر این کشور پس از سقوط اسد پرداخته‌اند و سوالاتی درباره آنچه در آینده رخ خواهد داد را مطرح کرده‌اند.
گاردین با تصویری از جشن‌های دمشق، تیتر«شورشیان دمشق را در حالی که اسد به مسکو فرار می‌کند، تصرف کردند» را منتشر کرد.این روزنامه می نویسد: «بشار توسط شاخه‌ای از القاعده از قدرت کنار رفته است و با پایان دراماتیک نیم قرن حکومت خاندان اسد، بخش مهمی از نقشه خاورمیانه را دوباره ترسیم می‌کند».
روزنامه تایمز هم «شادی سوری‌ها از سقوط اسد» را مورد توجه قرار داده و مجموعه‌ای از عکس‌ها از پایین کشیدن و شکستن مجسمه حافظ اسد پدر بشار اسد، در شهر ساحلی لاذقیه را منتشر کرده است. این روزنامه همچنین گزارش داد که سوری‌ها به کاخ بشار اسد هجوم بردند و آنجا را غارت کردند. شورشیان همچنین به مخوف‌ترین زندان‌های اسد نفوذ کردند و درهای سلول‌های مملو از زندانیان را شکستند و آنها را آزاد کردند. با این حال این روزنامه با اشاره به تفکرات افراطی و ماهیت شورشیان و رقابت جریان‌های مختلف در این کشور هشدار می‌دهد که شاید روزهای بدتری پیشروی این کشور باشد.
فایننشال تایمز هم حمله شورشیان را «خیره‌کننده» خواند و تاکید کرد که سقوط اسد در حالی رخ داد که جریان‌های متعددی به قدرت چشم دوخته بودند. خبرنگار این روزنامه در دمشق می نویسد جاده های شهر مملو از خودروهای رها شده ارتش سوریه است. معلوم است که بعضی از این خودروها چند دقیقه است که خالی شده‌اند و لباس‌ها، پتوها، چکمه‌ها و داروهای سربازان هنوز غارت نشده‌اند.
ورود اسرائیل به خاک سوریه پس از سقوط اسد
ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که ارتش اسرائیل ساعاتی پس از فروپاشی رژیم بشار اسد، منطقه‌ای را در قسمت سوریه بلندیهای جولان تصرف کرد. این اقدام ارتش اسرائیل ساعاتی پس از دستور بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای "کنترل" بلندی های جولان صورت می گیرد.
اهمیت این اقدام این است که اسرائیل برای نخستین بار از زمان جنگ سال 1973 سرزمینی در سوریه را تصرف می کند.
یک مقام اسرائیلی به اکسیوس گفت که اسرائیل قبل از انجام عملیات، ایالات متحده را از برنامه خود برای کنترل منطقه حائل در مرز با سوریه و چندین مکان کلیدی دیگر در سمت مرز سوریه آگاه کرده است.
مقامهای اسرائیلی و آمریکایی گفتند که اسرائیل به دولت بایدن گفته که این اقدامی موقت است و از چند روز تا چند هفته ادامه خواهد داشت تا وضعیت امنیتی در امتداد مرز تثبیت شود.
در سال 1974، توافقنامه بین اسرائیل و سوریه باعث ایجاد یک منطقه حائل در مرز دو طرف در بلندی های جولان شد. از آن زمان نیروهای ناظر سازمان ملل متحد (UNDOF) در دو طرف منطقه حائل مستقر شده اند.
مقامهای اسرائیلی و آمریکایی گفتند که گروه های شورشی در روزهای اخیر حداقل به چهار مواضع نیروهای ناظر سازمان ملل متحد در سمت سوریه منطقه حائل حمله کردند و ارتش اسرائیل به نیروهای ناظر سازمان ملل برای دفع حملات کمک کرد.
دو مقام اسرائیلی گفتند، در روزهای اخیر، اسرائیل پیام‌هایی را به چندین گروه شورشی در سوریه از جمله هیات تحریر الشام ارسال کرده و به آنها هشدار داده است که اگر به‌گونه‌ای به مرز نزدیک شوند که توافق آتش‌بس اسرائیل و سوریه را نقض کند، ارتش اسرائیل وارد عمل خواهد شد.
ارتش اسرائیل همچنین کنترل پایگاه نظامی استراتژیک سوریه در کوه هرمون - بالاترین نقطه در مرز بین دو طرف - را به دست گرفت.
ارتش اسرائیل از ساکنان روستاها و شهرهای مرزی در داخل سوریه خواسته تا در خانه های خود بمانند، زیرا ده ها حمله هوایی علیه پایگاه ها، تأسیسات و انبارهای تسلیحات ارتش سوریه انجام داده است. مقامات اسرائیلی گفتند که این حملات سامانه‌های دفاع هوایی ارتش سوریه، باتری‌های توپخانه و تأسیساتی را که در گذشته به برنامه تسلیحات شیمیایی سوریه مرتبط بودند، هدف قرار دادند. همچنین حملاتی به پایگاههای نظامی سوریه در دمشق و حومه آن هم انجام گرفت.
یک مقام اسرائیلی گفت: "ما وظیفه داریم مطمئن شویم که سیستم تسلیحات استراتژیک به دست افراد نادرستی نیفتد."
مقامهای اسرائیلی گفتند که استقرار نیروهای اسرائیلی در سمت مرز سوریه موقتی است و برای اطمینان از اینکه هیچ تلاشی برای حمله به اسرائیل از سمت سوریه صورت نگیرد، انجام شد. این مقام اسرائیلی گفت که هدف این است که وضعیت را تا زمانی که اهداف بازیگران کلیدی جدید در سوریه روشن تر شود، تثبیت کند.یک مقام اسرائیلی گفت: ما به دنبال اشغال دائم بخش‌های بیشتری از سوریه نیستیم.
بشار در روسیه
شبکه یک روسیه به نقل از کرملین خبر داد: رئیس جمهور سوریه بشار اسد و اعضای خانواده اش در مسکو هستند. بر اساس اعلام این رسانه، شبکه یک روسیه به نقل از کرملین گزارش کرد: پناهندگی به اسد و خانواده اش به دلایل بشردوستانه داده شده است.
واکنش عباس عبدی به سقوط بشار اسد
عباس عبدی در گفت‌وگو با روزنامه شرق در واکنش به اتفاقات سوریه گفت: «شاید ارتش سوریه هم در این بین توافقاتی را انجام داده باشد». اما درنهایت از زاویه نگاه عبدی: «جنگ داخلی ۱۴ساله سوریه این کشور را مستهلک کرده بود، به طوری که دیگر تداوم این شرایط برای سوری‌ها قابل تحمل نبود و جامعه این کشور را به‌شدت خسته کرد و در کنار آن، کشورهای حامی حکومت سوریه هم طی سال‌های اخیر، هم به لحاظ مادی، هم به لحاظ سیاسی و دیپلماتیک و هم به لحاظ نظامی و لجستیک بسیار ضعیف شدند». با چنین قرائتی او طبیعی می‌بیند: «بشار اسد مقاومت در‌برابر مخالفان خود را بی‌فایده تلقی کرده باشد و به حکومتش پایان داد». اما درباره حدود و ثغور «سوریه پسااسد» نیز این روزنامه‌نگار نگاهی محتاطانه و در‌عین‌حال نه‌چندان خوش‌بینانه دارد و به گفته او: «بعید است که این کشور با حضور این میزان گروههای مختلف سیاسی و مسلح و همچنین بازیگری و بازیگردانی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای (در سوریه)، بتواند در کوتاه‌مدت به ثبات نسبی برسد». و در ادامه چنین ارزیابی‌ای، او متذکر می‌شود: «قطعا سوریه با بحران‌های عمیقی مواجه خواهد شد و به همین منظور نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقاتی در این کشور روی خواهد داد».
بشار اسد عمق استراتژیک در میان مردمش نداشت
صادق ملکی از جمله دیپلمات‌ها و کارشناسانی بود که در پاسخ به سؤالات «شرق» و واکاوی چرایی سقوط حکومت اسد، فقدان عمق استراتژیک دولت او در میان مردم سوریه را مهم‌ترین عامل سقوط و فروپاشی نظام بعثی سوریه می‌داند و تأکید دارد: «اتکای اسد به اقلیتی رانت‌خوار، دریافت پشتیبانی چندوجهی، دلبستگی به روسیه و...، هیچ‌کدام نمی‌توانست دولتی که مردمش از آن نارضایتی زیادی داشتند پایدار نگه دارد». لذا به گفته این دیپلمات پیشین کشورمان: «سقوط اسد فقط دیر و زود داشت که خطای راهبردی عملیات هفتم اکتبر حماس و نقطه جهش آن گردیده و چالش‌های حزب‌الله، سقوط (اسد) را امری اجتناب‌ناپذیر کرد». با چنین برداشتی، صادق ملکی ارجاعی هم به تحولات جاری در سوریه می‌دهد و از دید او: «درحال‌حاضر نوع ورود مخالفان اسد به دمشق و اظهارات جولانی حاکی از روند عقلایی انتقال قدرت و حاکی از تفاهمات چندوجهی و پیچیده میان بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در انتقال قدرت دارد». با وجود این، ملکی «برنده اصلی سقوط اسد را آنکارا می‌داند».
این خبر به روز رسانی می‌شود...
