فروردین تلخ بورس

شرق: شنبه سیاه بورس تهران دیروز رقم خورد و 93 درصد نمادها قرمز و 99 درصد این نمادها در صف فروش رفتند. ریزش سنگین شاخص بورس در حالی رقم خورد که خروج سرمایه از این بازار سرعت گرفت و دیروز خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و هزار و ۷۹۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که نسبت به روز معاملاتی قبل از آن بیشتر از چهاربرابر و معادل منفی ۳۷۳ درصد بیشتر شد.

بورس در التهاب

جمعه شب اخبار متعددی از احتمال حمله تلافی‌جویانه ایران به ترورهای اسرائیل منتشر شد.

در روز ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ ارتش اسرائیل در یک حمله هوایی، ساختمان کنسولگری ایران در دمشق را هدف قرار داد و از آن روز تاکنون شاخص‌های اقتصادی وضعیت‌های متفاوتی را نشان می‌دهند. از آن‌سو نگرانی عمومی برای تشدید درگیری‌ها در منطقه بالا گرفته است.

در این شرایط بسیاری از رسانه‌های داخلی و خارجی نوشتند که احتمال پاسخ تلافی‌جویانه ایران در ساعات ابتدایی شنبه ۲۵ فروردین وجود دارد و لغو پروازهای برخی شرکت‌های هواپیمایی از جمله لوفت‌هانزا و ایرفرانس و متعاقب آن تعطیلی موقت برخی سفارتخانه‌ها مانند سفارتخانه هلند به گوش رسید. ماجرا به همین جا ختم نشد و صبح شنبه خبر آمد که یک کشتی تجاری اسرائیلی در خلیج فارس از سوی نیروهای نظامی ایران توقیف شده است.

این اخبار بورس تهران را تحت تأثیر قرار داد و شاخص‌ها به‌شدت نزولی شدند.‌ بورس تهران که پیش‌از‌این هم در تب‌و‌تاب اخبار تنش‌های منطقه خروج سرمایه را تجربه کرده بود، شنبه هفته جاری و با تشدید تنش‌ها ریزشی سنگین را تجربه کرد و ۹۳ درصد نمادهای بازار قرمز شدند.

دیروز خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و هزار و ۷۹۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که نسبت به روز معاملاتی قبل از آن بیشتر از چهار برابر و معادل منفی ۳۷۳ درصد بیشتر شد.

این مسئله واکنش بسیاری از سهام‌داران خرد را برانگیخت و شمار زیادی از کاربران ایرانی در فضای مجازی، رئیس دولت سیزدهم را خطاب قرار داده و پرسیدند این وعده حل مشکل بورس در زمان انتخابات بود؟

برخی هم به شوخی نوشتند که آسمان بورس از سرمایه کلیر شد و خطاب به رئیسی وعده‌های انتخاباتی او را یادآوری کرده و نوشتند که حدود ۱۵۰ هفته از انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته است و سرمایه مردم همچنان در بورس دود می‌شود.

برخی دیگر از کاربران هم نوشتند که در شرایط دشوار اقتصاد کشور، بازار سرمایه به آرامش نیاز دارد اما متولیان سایه واهمه را بر اقتصاد کشور و بازار سرمایه انداخته‌اند.

جاماندن بورس ایران از بازار سرمایه همسایگان

مهدی رباطی، فعال بازار سرمایه هم در یادداشتی کوتاه در صفحه شخصی خود نوشته است: «در شرایط بلاتکلیفی و شرایط فرسایشی منابع کشور و کارآفرینان و فعالان اقتصادی و سرمایه‌های انسانی کشور در عوض اینکه صرف برنامه‌ریزی برای توسعه اقتصادی و رشد کشور شود، صرف این می‌شود که وضعیت فلان تحریم چه شد، وضعیت فلان توافق چه شد، جنگ می‌شود یا نمی‌شود و ... فارغ از اینکه همین شرایط از نظر فردی برای تعدادی افراد سودجو و دارای رانت یا تیزهوش اقتصادی فرصت‌های میلیونرشدن دلاری خلق کرد اما برای کلیت کشور نتیجه‌ای جز استهلاک نداشت. معتقد هستم در بلندمدت هزینه هر شرایطی برای ایران کمتر از فرسایش تدریجی است، چون در این شرایط بلاتکلیفی هیچ رونق تولید و هیچ سرمایه‌گذاری‌ای در کشور انجام نخواهد شد و بخش مهمی از سرمایه‌های اقتصادی و انسانی کشور از ایران خارج می‌شوند. در سال ۲۰۲۴ ارزش بورس تهران یک‌دهم امارات و یک‌سی‌ام عربستان شده است؛ کشوری که از لحاظ پتانسیل‌های رشد با این دو کشور به‌هیچ‌عنوان قابل قیاس نیست».

در معاملات شنبه بیست‌و‌پنجم فروردین ۱۴۰۳ شاخص کل بورس تهران با ریزش ۵۳ هزار و ۹۲۹ واحدی به ارتفاع دو‌میلیون و ۲۰۷ هزار و ۹۷۰ واحد عقبگرد داشت.

شاخص کل هم‌وزن بورس هم با ریزش ۲۵ هزار و ۱۰۱ واحد به رقم ۷۲۶ هزار و ۲۱۶ واحد رسید.

شاخص کل فرابورس هم افت ۶۲۰ واحدی را تجربه کرد و رقم ۲۴ هزار و ۷۷۵ واحد را تجربه کرد. همچنین شاخص هم‌وزن فرابورس با کاهش پنج‌هزار و ۹۰۰ واحد به سطح ۱۳۲ هزار و دو واحد رسید.

در اولین روز هفته جاری ارزش معاملات کل بازار سهام به ۱۳ هزار و ۵۴۸ میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه سه هزار و ۵۲۹ میلیارد تومان بود که ۲۶ درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل می‌دهد.

ارزش معاملات خرد نیز با افزایش ۲۹‌درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم پنج هزار و ۷۶۶ میلیارد تومان رسید.

در معاملات شنبه، ۲۳ نماد صف خرید داشتند و ۳۵۹ نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۷۰ درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۴۵ میلیارد تومان کاهش داشت و مجموع ارزش صف‌های فروش هم با افزایش ۸۵۲ درصدی به ۹۱۴ میلیارد تومان رسید.

در شنبه هفته جاری خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و هزار و ۷۹۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که نسبت به روز معاملاتی قبل از آن بیشتر از چهار‌برابر و معادل منفی ۳۷۳ درصد بیشتر شد.

در هفته گذشته هم هزار و ۶۸۹ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۴۲۲ میلیارد تومان بود. به‌این‌ترتیب خروج سرمایه نسبت به رقم ۲۹۱ میلیاردی هفته قبل از آن رشد ۴۵ درصدی را تجربه کرده است.

نگاهی به روند معاملات یک ماه گذشته هم نشان می‌دهد که برایند جریان پول حقیقی در هفته آخر اسفند با کاهش خروج جریان پول حقیقی همراه بود و شاهد خروج ۱۰ میلیارد تومان پول حقیقی از سهام بودیم. در اولین هفته فروردین شاهد ورود ۴۹۴ میلیارد تومانی جریان پول حقیقی به سهام بودیم. در هفته دوم فروردین بار دیگر بازار سهام با خروج ۸۷۲ میلیارد تومانی جریان پول حقیقی از سهام مواجه بود و در سومین هفته فروردین خروج پول حقیقی از بازار سهام تا سطح هزار و ۶۸۹ میلیارد تومان افزایش داشت.

بورس آینه تمام‌نمای تولید

اننظار طولانی سهام‌داران خرد برای اصلاح وضعیت بازار سرمایه در شرایطی است که عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس بازار سرمایه، به «شرق» می‌گوید ساختارهای بازار سرمایه ایراد اساسی دارد و نتیجه آن شده است که کمتر از دو درصد منابع کشور وارد بورس شده و مابقی آن به سمت بازارهای سوداگرانه مانند طلا و ارز، مسکن، خودرو و... سرازیر شده است.

او تأکید می‌کند که اگر آمریکا قدرت اقتصادی برتر جهان و چین قدرت دوم اقتصاد است، بورس این کشورها به‌خوبی نمایانگر زیرساخت‌های قوی اقتصاد و تولید این کشورهاست. به‌طوری‌که ارزش بورس آمریکا ۵۸ هزار میلیارد دلار و ارزش بورس چین هشت‌ هزار میلیارد دلار است. در مقابل ارزش بورس ایران به زحمت به ۱۲۰ میلیارد دلار می‌رسد که آن‌هم به دلیل افزایش نرخ ارز بوده است.

این کارشناس تأکید می‌کند که بورس یعنی تأمین مالی برای تولید و صنایع اما اغلب زیرساخت‌ها و سیاست‌های این بازار ضد تولید است و باعث فراری‌دادن سرمایه از این بازار و بی‌اعتمادی مردم شده است. در‌واقع باید گفت که وضعیت بورس آینه تمام‌نمای شرایط تولید و اقتصاد کشور است.