دولت وحدت ملی یا دولتی کارآمد؟
در یکی، دو هفته اخیر برخی از مشاوران رئیسجمهور منتخب در تلاش برای تبیین گفتمان دولت جدید از مفهومی به نام «دولت وحدت ملی» سخن به میان میآورند و میکوشند تا این موضوع را در محافل سیاسی و رسانهای کشور جا بیندازند و تحت تأثیر چنین گفتمان و مفهومی از رقبای سیاسی نظیر قالیباف، جلیلی، حدادعادل و محسن رضایی خواستهاند تا گزینههای خود را برای وزارتخانهها و… معرفی کنند. از نظر نگارنده، هم طرح «دولت وحدت ملی» و هم «دعوت از رقبای سیاسی» محل ایراد است و فایدهای بر آنها مترتب نیست.
در یکی، دو هفته اخیر برخی از مشاوران رئیسجمهور منتخب در تلاش برای تبیین گفتمان دولت جدید از مفهومی به نام «دولت وحدت ملی» سخن به میان میآورند و میکوشند تا این موضوع را در محافل سیاسی و رسانهای کشور جا بیندازند و تحت تأثیر چنین گفتمان و مفهومی از رقبای سیاسی نظیر قالیباف، جلیلی، حدادعادل و محسن رضایی خواستهاند تا گزینههای خود را برای وزارتخانهها و… معرفی کنند. از نظر نگارنده، هم طرح «دولت وحدت ملی» و هم «دعوت از رقبای سیاسی» محل ایراد است و فایدهای بر آنها مترتب نیست.
درباره ایده تشکیل دولت وحدت ملی بد نیست بدانیم که در دانش سیاست نظری و ادبیات سیاسی، به دولتی مرکب از همه احزاب اصلی گفته میشود که معمولا در زمان جنگ یا شرایط اضطراری ملی تشکیل میشود؛ مثل دولت وحدت ملی در مجارستان در سال ۱۹۴۴ یا دولت وحدت ملی لیبی بعد از جنگ داخلی در سالهای اخیر یا دولت وحدت ملی یا ائتلافی رژیم صهیونیستی در بحران اخیر که دامن این رژیم اشغالگر را گرفته است. با توجه به این زمینه تاریخی، معلوم نیست که چه ضرورتی به طرح چنین دولتی در شرایط فعلی کشور وجود دارد؟
نباید فراموش کنیم دکتر پزشکیان در جریان سخنرانیها و مناظرهها که رویکرد و برنامههای خود را با مردم در میان گذاشت، هیچ کجا سخنی از تشکیل چنین دولتی به میان نیاورد و دغدغهاش بیشتر معطوف به تشکیل دولتی کارآمد بوده است و نباید این دغدغه تحتالشعاع ایدهای مبهم قرار گیرد. از نظر نگارنده، پرداختن به این موضوع نهتنها ضرورتی ندارد، بلکه در کنار آن، دعوت از رقبا برای معرفی گزینههای وزارت نیز بیش از آنکه فایدهای داشته باشد، زیانآور است؛ چراکه اعتبار رقابت را زیر سؤال میبرد و به روند مشارکت شهروندان در انتخاباتهای آتی نیز آسیبهایی وارد میکند. اگر اندک توجهی به ماهیت و ابعاد جنگ روانی جاری علیه روند انتخابات در کشور داشته باشیم، بهسهولت میتوان به پیامد زیانبار رویکرد مبتنی بر تشکیل دولت وحدت ملی پی برد.
آنچه در حال حاضر اهمیت دارد و لازم است بر آن متمرکز شد و بهنوعی پیشنیاز قرارگرفتن در مسیر موفقیت است، تشکیل دولتی کارآمد است. دولت فراگیر یا دولت ائتلافی یا به عبارتی دولت وحدت ملی یعنی پذیرفتن «آدمهای این و آن» و نه خود آنها...! از نظر من اگر هدف این است که اختلافها کمتر شود، الگویی که میتوان مدنظر قرار داد، الگوی دولت اول مرحوم هاشمیرفسنجانی است که از هر دو جناح سیاسی کشور در دولت حضور داشتند. البته تکرار این تجربه در شرایط امروز کشور با توجه به تغییرات و تحولاتی که در سطح نیروهای اجتماعی و همینطور آرایش نیروها و احزاب سیاسی اتفاق افتاده، کار بس دشواری است و نهتنها ممکن است باعث سرخوردگی حامیان رئیسجمهور منتخب شود، بلکه این احتمال هم هست که انسجام دولت در مواجهه با مشکلات دچار چالش شود.
