شورای شهر تهران پیگیر واگذاری‌ها در یکی از پارک‌های پایتخت شد
بوستان ولایت سبز می‌ماند؟
زمانی که دور تا دور بوستان ولایت درختکاری شد و زمین‌های میانی آن بایر و بلااستفاده ماند تا به امروز، خبرهای زیادی درخصوص سرانجام این زمین‌ها منتشر شده است؛ از احداث مرکز تجارت جهانی در این اراضی تا تأکید بر تبدیل همه زمین‌های باقی‌مانده به فضای سبز، طرح ساخت اولین بیمارستان هسته‌ای و تالار شهر تا پیشنهاد استفاده از این زمین‌ها برای زمان‌های بحرانی و احداث اکوپارک تهران، اما مدیریت شهری ششم برنامه دیگری برای این زمین‌ها داشت.
نورا حسینی: زمانی که دور تا دور بوستان ولایت درختکاری شد و زمین‌های میانی آن بایر و بلااستفاده ماند تا به امروز، خبرهای زیادی درخصوص سرانجام این زمین‌ها منتشر شده است؛ از احداث مرکز تجارت جهانی در این اراضی تا تأکید بر تبدیل همه زمین‌های باقی‌مانده به فضای سبز، طرح ساخت اولین بیمارستان هسته‌ای و تالار شهر تا پیشنهاد استفاده از این زمین‌ها برای زمان‌های بحرانی و احداث اکوپارک تهران، اما مدیریت شهری ششم برنامه دیگری برای این زمین‌ها داشت.
در همان سال ابتدایی علیرضا زاکانی شهردار تهران درخصوص سرانجام این بوستان به یکی از رسانه‌ها گفت که بوستان ولایت بیش از 250 هکتار مساحت دارد که تنها رینگ و حاشیه دور آن سبز است و زمین‌های میانه این بوستان رها شده است؛ طرحی برای این زمین‌ها داریم که آنجا تبدیل به بزرگ‌ترین شهرک فناوری ایران و غرب آسیا شود که اتفاقا 90 درصد زمین‌های آن هم فضای سبز باشد؛ اما اهل علم و دانشمندان به آنجا بیایند و از چنین فضای بزرگ و خوبی استفاده کنند، محل اسکان و... هم داشته باشد. این تغییر کارکرد ارزش‌افزوده ویژه‌ای برای شهر ایجاد می‌کند.
این در حالی بود که مقام رهبری در روز درختکاری که کلنگ بوستان ولایت را بر زمین زدند، به مدیران شهری اعلام کردند: «می‌گویند می‌خواهیم 220 هکتارش را فضاى سبز درست کنیم. شما باید مواظب آن بقیه باشید. 80 هکتار زمین وسط شهر، چیز کمى نیست. اینجا زمین‌هایى است که متر مترش محاسبه دارد. شما اینجا 80 هکتار زمین دارید؛ مراقب باشید که چه اتفاقى بناست براى این زمین‌ها بیفتد. شماها بحمدالله خودتان پاکید، اهل هیچگونه استفاده سوء نیستید؛ اما این‌جور نیست که تمام محیط زندگى، خالى از آدم‌هاى سوءاستفاده‌جو باشد. مراقب باشید طرح‌هایى که می‌خواهید اینجا اجرا کنید، از بیرون محیطِ شماها برایش طراحى نشده باشد؛ با بعضى از توجیه‌هاى گوناگون. همین‌طور بقیه جاها. حالا اینجا بزرگ‌ترین است، اینجا مهم‌ترین است، اما تهران باز هم مراکز دیگر دارد؛ مراکزى که می‌توان در آنها فضاى سبز درست کرد؛ می‌توان فضاى تنفسى براى تهران درست کرد؛ می‌توان ریه‌هاى تهران را تقویت کرد. حقیقتا ریه‌هاى تهران ضعیف است». شهردار تهران خرداد سال 1402 در جریان امضای تفاهم‌نامه میان شهرداری تهران و دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی باز هم از برنامه‌هایش برای بوستان ولایت سخن گفت. او گفته بود با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته بناست پارک ولایت به مساحت ۲۰۰ هکتار تبدیل به شهرک فناوری تهران شود و به احتمال زیاد در این هفته نیز مجوز فعالیت شهرک توسط وزارت علوم صادر خواهد شد، از طرفی با تغییر کاربری، مجموعه‌هایی چون پادگان جنگ‌افزارسازی نیز تبدیل به مرکز نوآوری و فناوری در تهران می‌شود.
این بار اعضای شورای شهر به سخنان شهردار واکنش نشان دادند، مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران در صحن علنی درخصوص تبدیل بوستان ولایت به پارک علم و فناوری، تأکید کرد: این اقدام باید حتما در شورا به تصویب برسد و سپس اجرائی شود. مهدی اقرارایان رئیس کمیته نظارت شورای شهر هم با بیان اینکه مقام معظم رهبری بوستان و درخت را جزء مسائل اصلی کشور دانسته‌اند، گفت: بر اساس تأکید ایشان نباید فضای سبز را جزء مسائل فرعی دانست و زیست انسانی به‌عنوان یک اولویت مدنظر است و باید در شورای شهر توجه جدی به آن داشته باشیم. اگر شهرداری می‌خواهد تصمیمی برای بوستان ولایت بگیرد، باید حتما مصوبه شورا را دریافت کند. تهران یک شهر متراکم است و باید بیش از این فضای تنفسی داشته باشد.
سخنان شهردار تهران در حال فراموشی بود که تیرماه امسال (1403) در یک کانال محلی خبری درخصوص بوستان ولایت منتشر شد.
جوادیه‌نیوز نوشت: شهرداری تهران در توافقی نامشخص و مخفیانه با یک شرکت واسطه، اقدام به تخلیه همه زیرساخت‌های تفریحی و واگذاری بخش عمده‌ای از مساحت 270 هکتاری بوستان ولایت به معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری کرده است.
این کانال خبری مدعی شده بود که این توافق بلافاصله پس از شکست طیف سیاسی زاکانی در انتخابات صورت گرفته، به‌گونه‌ای که در اقدامی بی‌سابقه و عجولانه، تنها 72 ساعت فرصت برای تخلیه و فسخ قرارداد پیمانکاران داده شده است که با توجه به تغییرات صورت‌گرفته در نهاد ریاست‌جمهوری این تصمیم عاجلانه محل سؤال و ابهام است. کارآفرینان، غرفه‌داران و تشکل‌های حاضر در بوستان ولایت با انتقاد از تصمیم عجولانه زاکانی مدعی هستند حتی اگر این پروژه در قالب یک پروژه ملی در حال انجام است، دلیل تعجیل در اجرای آن با توجه به تغییرات صورت‌گرفته در نهاد ریاست‌جمهوری چیست و قرار است منافع پشت پرده و گروهی چه کسانی را تأمین کند؟ کارآفرینان و غرفه‌داران حاضر در این بوستان بیش از یک دهه در این بوستان مستقر بوده‌اند و مشخص نیست این اقدام عجولانه با چه توجیهی در حال اجراست.
آنها در نامه‌ای به رئیس‌جمهور هم نوشته بودند: «این‌جانبان کارآفرینان و تشکل‌های مردمی بوستان بزرگ ولایت واقع در منطقه ۱۹ شهرداری تهران که با کمترین بضاعت مالی و زحمات فراوان طی چندین سال اخیر و تحمل رکود اقتصادی دوران کرونا، توانستیم بدون حمایت شهرداری منطقه و هیچ نهاد ذی‌ربط دیگری این بوستان را از یک محیط متروک و بی‌استفاده به یک مرکز پرشور و نشاط و مورد استقبال شهروندان جنوب تهران با تفریحات ارزان‌قیمت تبدیل کنیم لیکن اخیرا شهرداری تهران طی توافقی نامشخص، بدون توجیه و مغایر قانون (متولی نگهداشت و بهره‌برداری از بوستان‌های سطح شهر شهرداری تهران می‌باشد با یک شرکت واسطه اقدام به تخلیه کلیه زیرساخت‌های تفریحی و واگذاری بخش عمده‌ای از مساحت ۲۷۰ هکتاری این بوستان که مورد استفاده شهروندان می‌باشد) به معاونت فناوری ریاست‌جمهوری کرده است».
در این نامه این پرسش مطرح شده که «آیا تعداد پارک‌های فناوری موجود پاسخ‌گوی نیازهای پژوهشگران نمی‌باشد؟! که کمترین امکانات تفریحی را از مردم کم‌بضاعت جنوب تهران دریغ می‌نمایند؟ حتی اگر این تصمیم در قالب یک پروژه ملی بوده و به نفع تمامی ملت ایران می‌باشد؛ دلیل این همه تعجیل پیش از تغییرات کابینه دولت چیست؟ آیا به نظر حضرت‌عالی ایجاد شائبه نمی‌نماید که منافع مالی و پشت پرده گروهی به منافع ملی ارجحیت دارد؟!».
سه جلسه است که مهدی اقراریان درخصوص برخی از واگذاری‌ها و تغییر کاربری‌ها در بوستان ولایت در صحن شورای شهر تهران هشدار می‌دهد. او می‌گوید: تغییر کاربری‌هایی در این بوستان اتفاق می‌افتد که در مورد تغییر کاربری آن سؤال پرسیدم و نحوه و مدت واگذاری‌ها را نیز مطرح کردم که بر چه اساسی انجام شده است؟ این بوستان می‌تواند یکی از ذخایر اکولوژیک باشد اما به دیگر کاربری‌ها اختصاص داده شده است.
اقراریان با اشاره به وضعیت مجموعه ساصد و واگذاری‌ها در آن هم می‌گوید: بخشی از آن به منطقه ۱۳ واگذار شده اما بخشی دیگر به افراد و سازمان‌ها واگذار می‌شود و اگر قرار باشد واگذاری صورت بگیرد، باید مجوز شورا را داشته باشد. این موضوع برای ما شفاف نیست و شهرداری باید در این خصوص به صورت شفاف پاسخ دهد.
مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران هم یادآوری کرده که پیش از افتتاح قرار بود فروشگاهی بزرگ در آن ساخته شود اما در روز افتتاح مقام معظم رهبری فرمودند که تمام فضا، پارک باشد. مباحثی مطرح شد اما گفتیم که باید فضای پارک حفظ شود. سال‌هاست طراحی‌هایی در آن صورت گرفته که باید اجرائی شود. باید بخشی از این بوستان که خشک است و استفاده‌ای از آن نمی‌شود، مورد استفاده قرار بگیرد.
هشدارها و پیگیری‌ها منجر به جلسه‌ای با این موضوع در شورای شهر تهران شد. روز گذشته در صحن شورای شهر تهران مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت شورا درخصوص حواشی بوستان ولایت و مباحث مربوط به جنگ‌افزارسازی، می‌گوید: در این خصوص، جلسه‌ای با حضور رئیس شورا و مسئولان شهرداری تهران برگزار شد که در جریان آن، نکاتی مطرح شد که درخواست می‌شود مورد پیگیری قرار بگیرند. مسئله اول، درخصوص بوستان ولایت است. مساحت این بوستان ۲۶۸ هکتار است و بر اساس گزارشی که اعلام شده در حال حاضر ۵۳ هکتار از این بوستان به عنوان رینگ فضای سبز در حال بهره‌برداری است. گویا در دوره فعلی، طرحی جهت بررسی به کمیسیون ماده ۵ ارائه شده است که بر اساس آن ۱۰ درصد از این متراژ به سرانه‌ها اختصاص یابد. وضعیت تأیید این طرح از سوی کمیسیون از جمله ابهاماتی بود که در جلسه مذکور، مطرح و مقرر شد در اسرع وقت گزارشی دراین‌باره ارائه شود. اقراریان ادامه می‌دهد: بر اساس اظهارات شهرداری، این محل برای احداث پارک علم و فناوری نیازمحور در نظر گرفته شده است. به نظر می‌رسد مصوبه احداث این پارک از دولت قبلی، اخذ شده و در مرحله نهایی‌شدن است. ضرورت دارد که حتما طرح جامع بوستان ولایت هرچه سریع‌تر تهیه شده و جهت تصویب در اختیار شورا قرار گیرد تا اقدام جامع و هماهنگی درخصوص این بوستان اتفاق بیفتد.
رئیس کمیته حقوق شهروندی شورا درخصوص مجموعه جنگ‌افزارسازی نیز می‌گوید: درخصوص جنگ‌افزارسازی گفت‌وگوهایی انجام شد که بر اساس آمار اعلامی، مساحت این مجموعه حدود ۱۱ هکتار است. از این متراژ تنها سه هکتار قرار است به احداث بوستان اختصاص یابد و قرار است یک بوستان محلی در آنجا راه‌اندازی شود که هنوز زمان آن از سوی شهرداری اعلام نشده است. سه کاربری دیگر از جمله خدمات شهری، مسجد و حسینیه برای این محل پیش‌بینی شده که هنوز اطلاعی درخصوص نحوه واگذاری این سه کاربری در دست نداریم و نمی‌دانیم که آیا مشمول مصوبه شورا بوده است یا خیر و آیا به لحاظ قانونی، باید این کار انجام شود و اینکه این واگذاری با چه مکانیسمی و با چه افرادی انجام می‌شود. بخش دیگری از این محل قرار است به صنایع خلاق اختصاص یابد که متولی آن، سازمان فرهنگی هنری شهرداری است. بر اساس اعلام این سازمان، در این محل ۱۵ هزار مترمربع سوله وجود دارد که قرار است برای این منظور در نظر گرفته شود. گفته می‌شود بخش دیگری هم قرار است به استارت‌اپ‌ها تعلق یابد که سؤالات و ابهاماتی درخصوص جانمایی آنها در جلسه فوق مطرح شد و منتظر پاسخ آن هستیم. درخواست می‌شود موارد و موضوعاتی که در جلسه گذشته مطرح شد، در اسرع وقت پیگیری شده و در اختیار شورا قرار گیرد تا ما هم بتوانیم با اطلاع‌رسانی به افکار عمومی پاسخ‌گوی شهروندان باشیم.
وی در پایان یادآور می‌شود: شهردار تهران به مردم منطقه ۱۳ قول داده بود این مکان برای راه‌اندازی یک فضای سبز و پارک در نظر گرفته شود. بهتر است هرچه سریع‌تر دیوارهای بلند آنجا برچیده شده و این امکان فراهم شود تا مردم از عرصه آن استفاده کنند. البته ما پیش‌تر هم تأکید کردیم که جانمایی صنایع خلاق در این محل، تصمیم نادرستی است. لذا درخواست شد سوله‌هایی که در آن محل وجود دارد، در اختیار ورزش بانوان و به طور کلی فعالیت‌های ورزشی قرار گیرد تا فضای مناسبی از این جهت برای منطقه که در حوزه سرانه‌ها با فقر مواجه است، ایجاد شود. نکته بعد اینکه آیا موضوع صنایع خلاق، اولویت شهرداری است و این امکان وجود دارد که آن را در جای دیگری احداث کند یا خیر.
مهدی چمران هم در این رابطه کلی و سربسته به رسانه‌ها می‌گوید: توضیحاتی در مورد بوستان ولایت و جنگ‌افزارسازی ارائه شد اما به اتمام نرسید و گفتیم که طرح‌های مورد نظر آنها ارائه شود. قرار بر ساخت مرکز سرطان یا هایپر بود که ساخته نشد. زمانی گفتند در ۲۰ درصد فضا ساختمان‌سازی شود که مخالفت کردیم؛ چراکه اگر ساخت شروع شود، ادامه پیدا خواهد کرد. ما گفتیم چیزی از فضای سبز کم نشود به جز باند فرودگاه که باید حفظ شود. هر گاه حساسیت‌ها به حوزه فناوری و نوآوری در شهرداری زیاد می‌شود برخی به یاد تذکر گروهی
9 عضو شورای شهر تهران به دخالت‌های فردی بی‌سمت در شهرداری می‌افتند که علاقه‌مند به دنبال‌کردن این موضوعات در شهرداری تهران است، باید منتظر ماند تا انتقادها و هشدارها در این رابطه شفاف‌تر شود.
