تأکید شورای شهر تهران بر ثبات مدیریتی در شهرداری تهران
صندلی‌های بی‌قرار در بهشت
بسیاری از انتصابات اخیر در شهرداری تهران را به «صندلی‌بازی» تشبیه کرده‌اند؛ روند جابه‌جایی‌های مداوم مدیران همچنان ادامه دارد. یکی از انتصابات قابل‌توجه سال آخری، تغییر جایگاه لطف‌الله فروزنده از معاونت مالی و اداری به معاونت هماهنگی و امور مناطق بود. همچنین سجاد محمدعلی‌نژاد بار دیگر به شهرداری تهران بازگشت و از سوی علیرضا زاکانی، شهردار تهران، به‌عنوان معاون مالی و اقتصاد شهری، سرپرست سازمان فناوری‌های نوین و نوآوری شهری و رئیس هیئت‌مدیره سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات منصوب شد.
نورا حسینی: بسیاری از انتصابات اخیر در شهرداری تهران را به «صندلی‌بازی» تشبیه کرده‌اند؛ روند جابه‌جایی‌های مداوم مدیران همچنان ادامه دارد. یکی از انتصابات قابل‌توجه سال آخری، تغییر جایگاه لطف‌الله فروزنده از معاونت مالی و اداری به معاونت هماهنگی و امور مناطق بود. همچنین سجاد محمدعلی‌نژاد بار دیگر به شهرداری تهران بازگشت و از سوی علیرضا زاکانی، شهردار تهران، به‌عنوان معاون مالی و اقتصاد شهری، سرپرست سازمان فناوری‌های نوین و نوآوری شهری و رئیس هیئت‌مدیره سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات منصوب شد. این هفته، محمد موسوی که پیش‌تر شهردار منطقه ۱۱ بود، به سمت سرپرست شهرداری منطقه ۴ منصوب شد. همچنین احسان‌الله شریفی به‌عنوان سرپرست اداره کل تدوین مقررات و هماهنگی امور شورا و نهادها معرفی شد. محمدجواد لشکری نیز با حکم شهردار تهران به‌عنوان سرپرست شرکت خدمات اداری شهر منصوب شد. در ادامه این تغییرات، حسین موسوی نیز سرپرستی مرکز نوسازی و تحول اداری را بر عهده گرفت.
چند روز پیش در احکامی جداگانه، اکبر مردانی به‌عنوان مدیرکل تحولات کالبدی و محمدصادق کاظمی به‌عنوان مدیرکل تحولات نرم‌افزاری معاونت هماهنگی و امور مناطق منصوب شدند. مردانی پیش از این مدیرکل سرمایه انسانی شهرداری بود و حجت‌الاسلام کاظمی سابقه مدیریت روابط‌عمومی دانشگاه امام صادق و ریاست اداره امور قرآنی سازمان تبلیغات اسلامی تهران را دارد. با این حال، انتصاب کاظمی با انتقاداتی مواجه شد؛ چراکه برخی معتقد بودند این جایگاه پیش‌تر در ساختار شهرداری وجود نداشته و نام یکی از اداره‌کل‌ها بدون مجوز شورا تغییر یافته است. در سطح معاونت‌ها نیز تغییرات ادامه داشت. در معاونت شهرسازی، محمود فاطمی‌عقدا که پیش‌تر ریاست کمیسیون ماده ۵ را بر عهده داشت، پس از کنار گذاشته‌شدن از این سمت، پیشنهاد مدیریت اداره کل معماری و ساختمان را نپذیرفت. در پی این اتفاق، مهدی هدایت به‌عنوان سرپرست اداره کل معماری و ساختمان منصوب شد.
از دیگر تغییرات می‌توان به انتصاب علی کمالی‌زاده به‌عنوان سرپرست سازمان نوسازی شهر تهران اشاره کرد. پیش از این، هدایت مدیرعامل این سازمان و کمالی‌زاده شهردار منطقه ۴ بود.
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، قبل از آغاز صحن علنی شورا درخصوص ادامه روند انتصابات در شهرداری با تأکید بر اینکه شورا دخالتی در انتصابات شهرداری ندارد، به رسانه‌ها گفت: «بنده هیچ‌گونه دخالتی در این موضوع ندارم و قانونا هم نباید دخالت کنم. البته گاهی اوقات، صرفا نظر مشورتی خود را ارائه می‌دهیم. بعضی وقت‌ها هم شرایط طوری است که حتی اگر نظر منفی داشته باشیم، به دلیل نبود اطلاعات کافی یا دلایل دیگر، آن را مطرح نمی‌کنیم و موضوع بیرون از چارچوب تصمیم‌گیری باقی می‌ماند». او ادامه داد: با جابه‌جایی‌های مکرر و بی‌ثباتی در مدیریت‌ها موافق نیستم. تغییرات پی‌درپی، به‌ویژه زمانی که ضرورتی ندارد، به روند کار آسیب می‌زند. البته اگر مدیری عملکرد بسیار ضعیفی داشته باشد یا مشکل جدی وجود داشته باشد، در آن صورت تغییر او طبیعی و منطقی است. اما در حالت عادی، با این نوع جابه‌جایی‌ها موافق نیستم.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم در تذکری به روز ملی منابع انسانی اشاره کرد و گفت: به درستی و هوشیاری عنوان منابع انسانی در چند سال اخیر در محاورات اداری کشور به سرمایه انسانی تبدیل شده، زیرا پس از تجارب زیاد و آزمون و خطاهای فراوان، کارشناسان و خبرگان علم مدیریت و سازمان به این نتیجه رسیدند که در میان سرمایه‌های مورد نیاز و ضروری در یک سازمان، از کشور تا یک واحد کوچک سازمانی، آنچه مهم و تعیین‌کننده است و می‌تواند آن مجموعه را به اهداف خود برساند، سرمایه انسانی سازمان است. سرمایه‌های مادی، علمی، تکنولوژیکی و اجتماعی نیز به سرمایه انسانی وابسته‌اند و اگر یک سازمان همه سرمایه‌های لازم را در حداکثر خود داشته باشد، اما سرمایه انسانی بانشاط، باروحیه، همراه و وفادار به اهداف سازمان را در اختیار نداشته باشد، هرچه تلاش کند نه‌تنها به اهداف خود نخواهد رسید، بلکه روز به روز از آنها فاصله خواهد گرفت.
برای فربه‌کردن سرمایه انسانی در یک سازمان، مهم‌ترین نقش را مدیران سازمان ایفا می‌کنند. امانی تصریح کرد: نوع نگاه و تعامل مدیران سازمان با این سرمایه ارزشمند و بدیل می‌تواند گویای این باشد که آیا در این سازمان ما با نیروی انسانی مواجه هستیم، با منابع انسانی مواجه هستیم یا با سرمایه انسانی. این عینکی است که مدیران سازمان می‌توانند با آن به سازمان نگاه کنند. در این میان، نگاه محوریت عدالت و شایستگی در سه بعد شایسته‌گزینی، شایسته‌پروری و شایسته‌سالاری، تعیین‌کننده‌ترین روش برای همراه‌کردن این سرمایه ارزشمند در جهت نیل به اهداف سازمانی است. وی گفت: مدیران عالی یک سازمان، اگر همه نیازهای مادی خود را هم تأمین کنند، اما منزلت سازمانی آنان را نادیده بگیرند و چشم‌انداز رشد و ارتقا را برای کارکنان غیرقابل دسترس ترسیم کنند و کارکنان امیدی به رسیدن به مقام بالاتر در سازمان نداشته باشند (البته در یک رقابت عادلانه و مبتنی بر تخصص، توانمندی و کارآمدی)، قطعا صرف شعاردادن و برگزاری همایش و بزرگداشت این روز کفایت نخواهد کرد و کارکنان را اقناع نمی‌کند.
رئیس کمیته منابع انسانی شورای شهر تهران گفت در سلسله‌مراتب نیازمندی‌های انسان که به هرم مازلو مشهور است، آخرین دستاورد علم روان‌شناسی است که در علم مدیریت و سازمان هم از آن در جهان امروز استفاده می‌شود. این هرم پنج سطح از نیازهای انسان را نشان می‌دهد که به فرد اجازه می‌دهد احساس رضایت درونی پیدا کند. این پنج سطح از نیازهای زیستی آغاز شده و به نیاز سطح آخر یا پنجم که خودشکوفایی و خودانگیزشی است، خاتمه می‌یابد. همان‌گونه که ملاحظه می‌کنید، چهار سطح از این پنج سطح، یعنی نیازهای امنیتی، نیازهای اجتماعی، نیاز به احترام و نیاز به خودکفایی و خودشکوفایی، به روابط و نحوه تعامل مدیران یک سازمان با کارکنان ارتباط مستقیم دارد.
به این معنا که تأمین نیازهای مادی و زیستی انسان‌ها برای کسب رضایت و ایجاد حس تعلق به اهداف یک سازمان کفایت نمی‌کند و باید همه این پنج سطح مورد توجه مدیران یک سازمان قرار بگیرد. وی تأکید کرد: امنیت شغلی و روانی، منزلت اجتماعی و جایگاه افراد، احترام به شخصیت و سوابق و تجربه آنان و در نهایت بازبودن زمینه بروز خلاقیت و استعداد کارکنان و بازبودن مسیر ارتقای آنان است که کارمندان و سازمان را تبدیل به سرمایه انسانی خواهد کرد. اگر عدالت سازمانی وجود نداشته باشد و افراد پله‌های ترقی را یک‌شبه طی کنند و جدول طبقه‌بندی مشاغل کنار گذاشته شود و بدون پست و بدون شغل در یک سازمان از حد متعارف تجاوز کند، به تدریج به جای شکل‌گیری سازمان انسانی، انسان سازمانی جایگزین خواهد شد و شکاف بین کارکنان و مدیران بزرگ‌تر و بزرگ‌تر خواهد شد و تحقق اهداف سازمان به دلیل ازدست‌دادن سرمایه انسانی ممکن نخواهد شد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با بیان اینکه گرامیداشت روز ملی منابع انسانی در عمل توجه به همه سطوح سلسله‌مراتب نیازهای انسانی است، گفت: اهداف سازمان وقتی محقق می‌شود که همه کارکنان احساس کنند در صورت بروز شایستگی‌های تخصصی و تعهد سازمانی، امکان قرارگرفتن در بالاترین جایگاه آن سازمان را دارند و موانع سیاسی و جناحی و روابط شخصی مانع رشد و خلاقیت و شکوفایی آنان نخواهد شد.
امانی یادآور شد: یک سال از این دوره مدیریت شهری با توجه به تمدید ۱۰ماهه این دوره توسط مجلس بیشتر باقی نمانده است. بیایید به عملکرد خود در چهار سال گذشته فقط در زمینه سرمایه انسانی در مدیریت شهری، نظر کنیم و ببینیم به چه میزان به این سرمایه ارزشمند در همه این پنج سطح توجه کرده‌ایم؛ در پله و سطح اول متوقف مانده‌ایم، یعنی فقط به نیازهای مادی و زیستی کارکنان توجه کرده‌ایم یا بالاتر رفته و سطح‌های دو تا پنج را هم مورد توجه قرار داده‌ایم؟
در آخر کلام، کارکنان شهرداری تهران همه ما را ارزیابی و قضاوت خواهند کرد و کوتاهی و ضعف شهرداری در این زمینه به حساب همه ما نوشته خواهد شد. امانی تأکید کرد: در این روزها، ما شاهد تغییرات زیادی در مدیران در سطح شهرداری تهران هستیم؛ حالا یا انتصابات جدید یا جابه‌جایی. کارکنان رعایت عدالت و شایسته‌گزینی هر یک از این انتصابات را یا در ذهن فردی خود یا در گروه‌های غیررسمی شکل‌گرفته به قضاوت می‌نشینند و به ما امتیاز مثبت یا منفی می‌دهند. بیایید برای این برگه‌های امتحانی غیررسمی که تصحیح‌کننده آنها کارکنان هستند و نمراتی که به ما می‌دهند، ارزش قائل شویم. شاید در یک سال باقی‌مانده، خدای نکرده از تجدید یا مردود‌شدن‌مان نزد افکار آنان جلوگیری کنیم.
با وجود تذکرات اعضا، موج تغییرات مدیریتی در شهرداری تهران همچنان بی‌وقفه ادامه دارد؛ از جابه‌جایی پیاپی معاونان گرفته تا بازگشت چهره‌های قدیمی و خلق جایگاه‌های تازه، همه‌چیز حکایت از بی‌ثباتی در مدیریت شهری دارد. در حالی که برخی اعضای شورا این تحولات را نقد می‌کنند و از اهمیت سرمایه انسانی می‌گویند، اما به نظر می‌رسد در یک سال پایانی مدیریت فعلی، شهرداری بیش از آنکه به تثبیت و بهره‌وری فکر کند، همچنان درگیر آزمون و خطای مدیریتی شده است.
