آیین‌های چند صد ساله واتیکان با درگذشت پاپ ۸۸ساله از سر گرفته شد
تشییع در واتیکان، تدفین در رم
واتیکان اعلام کرد مراسم تشییع جنازه پاپ فرانسیس، رهبر فقید کاتولیک‌های جهان، صبح روز شنبه برگزار خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود این رویداد که در قلب واتیکان برگزار می‌شود، پذیرای ده‌ها هزار نفر از مؤمنان کاتولیک و همچنین رهبران برجسته جهان، از جمله دونالد ترامپ باشد.
شرق: واتیکان اعلام کرد مراسم تشییع جنازه پاپ فرانسیس، رهبر فقید کاتولیک‌های جهان، صبح روز شنبه برگزار خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود این رویداد که در قلب واتیکان برگزار می‌شود، پذیرای ده‌ها هزار نفر از مؤمنان کاتولیک و همچنین رهبران برجسته جهان، از جمله دونالد ترامپ باشد.
کاردینال‌های کلیسای کاتولیک از روز سه‌شنبه گرد هم آمدند تا مقدمات مراسم بدرقه و خاکسپاری پاپ ۸۸ساله را فراهم کنند. پاپ فرانسیس صبح روز دوشنبه در آپارتمان شخصی خود در مهمانسرای «سانتا مارتا» در واتیکان، چشم از جهان فروبست. او که همچنان با پیامدهای یک دوره شدید و خطرناک ذات‌الریه دست‌وپنجه نرم می‌کرد، در نهایت بر اثر سکته مغزی و ایست قلبی درگذشت. درگذشت پاپ فرانسیس، بلافاصله آغازگر اجرای آیین‌های چند صد ساله و تشریفات منحصربهفرد واتیکان بود. عصر دوشنبه، مرگ او طی مراسمی توسط «کامرِلنگو» (مقام ارشد اداری و مالی واتیکان)، کاردینال آمریکایی کوین فارل، رسما تأیید شد. کاردینال فارل طبق سنت دیرینه، سه بار نام تعمیدی پاپ فقید را صدا زد، «انگشتر ماهیگیر» او، نماد قدرت پاپی، را شکست و سپس درِ آپارتمان‌های پاپ را با روبان و موم قرمز، مهر و موم کرد.
پاپ فرانسیسِ آرژانتینی‌تبار که به ساده‌زیستی شهرت داشت، وصیت کرده بود مراسم خاکسپاری‌اش و آیین‌های مرتبط با آن، بسیار ساده‌تر از تشریفات پرجزئیات و مفصل پاپ‌های پیشین برگزار شود. به خواست مشخص او، پیکرش روز دوشنبه در تابوتی چوبی و ساده با آستر روی قرار داده شد؛ این در حالی است که پاپ‌های گذشته معمولا در سه تابوت تودرتو (چوب، سرب و چوب) جای می‌گرفتند. طبق برنامه اعلام‌شده، صبح روز چهارشنبه، طی مراسمی رسمی تابوت پاپ فقید از کلیسای کوچک سانتا مارتا، محل اقامتش، به سمت کلیسای عظیم سن‌پیتر تشییع می‌شود. پیکر او تا زمان برگزاری مراسم خاکسپاری نهایی در این کلیسای باشکوه برای ادای احترام مؤمنان و زائران از سراسر جهان قرار خواهد گرفت.
پاپ فرانسیس همچنین در اقدامی که می‌توان آن را سنت‌شکنانه توصیف کرد، وصیت کرده بود پیکرش نه در دخمه‌های زیرین کلیسای سن‌پیتر در واتیکان (محل دفن بسیاری از پاپ‌های پیشین)، بلکه در کلیسای «سانتا ماریا ماجوره» در شهر رم به خاک سپرده شود. این کلیسای تاریخی میزبان شمایلی کهن از مریم مقدس است که پاپ فقید ارادت ویژه‌ای به آن داشت و در طول دوران پاپی خود، بارها پیش از سفرهای خارجی و پس از بازگشت، در برابر آن نیایش کرده بود. او همچنین خواستار مقبره‌ای بسیار ساده با کتیبه‌ای تک‌کلمه‌ای بود: «Franciscus».
با برگزاری مراسم خاکسپاری در روز شنبه، دوره رسمی سوگواری 9روزه در کلیسای کاتولیک آغاز می‌شود.
آغاز فرایند انتخاب جانشین
هم‌زمان با تدارک مراسم خاکسپاری، کاردینال‌ها از روز سه‌شنبه از سراسر جهان وارد رم شدند تا جلساتی موسوم به «گردهمایی‌های عمومی» را آغاز کنند. در این نشست‌های مهم پشت درهای بسته، اولویت‌های کلیسای کاتولیک در دوران پیش‌رو مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته و کاردینال‌ها به ارزیابی گزینه‌های احتمالی برای جانشینی پاپ فرانسیس و رهبری حدود 1.4 میلیارد کاتولیک جهان می‌پردازند.
پس از پایان این گردهمایی‌ها، «کانکلیو» یا همان انجمن محرمانه کاردینال‌ها، برای انتخاب پاپ جدید در محل باشکوه کلیسای سیستین برگزار خواهد شد. این انجمن محرمانه باید بین 15 تا 20 روز بعد از مرگ پاپ برگزار شود. در این گردهمایی سرنوشت‌ساز، ۱۳۵ کاردینال که طبق قوانین کلیسا هنوز به سن ۸۰سالگی نرسیده‌اند و واجد شرایط رأی‌دادن هستند، گرد هم آمده و تا زمان انتخاب پاپ جدید با اکثریت آرا، در انزوا و به دور از انظار عمومی به سر خواهند برد. پیش‌بینی می‌شود کانکلیو در اوایل ماه مِی (اواسط اردیبهشت) آغاز به کار کند.
تشریفات پس از مرگ پاپ
مرگ هر پاپ نه‌تنها یک ضایعه معنوی بزرگ برای کاتولیک‌هاست، بلکه آغازگر یک دوره رسمی و طولانی سوگواری همراه با آیین‌ها و تشریفات تاریخی متعدد است که پیش از گردهمایی کاردینال‌ها برای انتخاب جانشین، باید با دقت به انجام برسند.
«کامرِلنگو» که در دوره فترت (زمان خالی‌بودن سریر پاپی) اختیارات اداری واتیکان را بر عهده دارد، مسئول اصلی تمام این ترتیبات و همچنین تأیید رسمی مرگ پاپ است. طبق سنت، او با سه بار صدا‌زدن نام تعمیدی پاپ و عدم دریافت پاسخ، مرگ را تأیید و دستور صدور گواهی فوت را می‌دهد. در گذشته‌های دورتر، کامرلنگو با چکشی نمادین از جنس نقره به آرامی به پیشانی پاپ ضربه می‌زد؛ هرچند این بخش از سنت دیگر اجرا نمی‌شود. یک نکته قابل توجه این است که واتیکان انجام کالبدشکافی بر پیکر پاپ‌ها را ممنوع کرده و به همین دلیل پیکر پاپ فقید تا حد زیادی دست‌نخورده باقی می‌ماند. همچنین قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای ممنوعیت هرگونه عکس‌برداری یا فیلم‌برداری از پاپ در بستر بیماری یا پس از مرگ وجود دارد.
اگر پاپ فقید وصیت‌نامه‌ای رسمی تنظیم کرده و برای اجرای آن وصی تعیین کرده باشد، آن وصی موظف است گزارش اقدامات خود را فقط به پاپ جدید ارائه کند.
مهر‌و‌موم‌کردن محل اقامت پاپ با روبان‌های قرمز و همچنین قفل‌کردن میز کار او توسط کامرلنگو، سنتی قدیمی است که ریشه در دوران باستان دارد. این عمل نمادی از این است که در دوره فترت میان مرگ پاپ قدیم و انتخاب پاپ جدید، هیچ اقدام رسمی و تصمیم‌گیری کلانی در کلیسا انجام نمی‌شود. با انتخاب پاپ بعدی، این مهر‌و‌موم‌ها برداشته می‌شود.
شکستن «انگشتر ماهیگیر» توسط کامرلنگو در حضور سایر کاردینال‌ها نیز یکی دیگر از آیین‌های مهم است. این انگشتر که نامش برگرفته از شغل سنت پیتر (پطرس قدیس)، اولین پاپ و از حواریون مسیح است، نماد اقتدار پاپی به شمار می‌رود. از قرون وسطی، بوسیدن این انگشتر توسط مؤمنان کاتولیک هنگام دیدار با پاپ، نشانه ابراز احترام و وفاداری بوده است. دلایل متعددی برای از بین بردن این انگشتر پس از مرگ پاپ ذکر شده که مهم‌ترین آن، جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی و جعل اسناد با مهر پاپ فقید است. این عمل همچنین نمادی از پایان‌یافتن رسمی دوره پاپی و اقتدار پاپ درگذشته است. هر انگشتر برای هر پاپ به طور منحصربهفرد ساخته شده و طبق سنت، همراه با او دفن می‌شود.
اعلام خبر به جهان و مراسم خاکسپاری
پس از تأیید رسمی مرگ پاپ، واتیکان فرایند اطلاع‌رسانی جهانی را آغاز می‌کند. این خبر به کاردینال نماینده پاپ در اسقف‌نشین رم، رئیس کالج کاردینال‌ها (که وظیفه اطلاع‌رسانی به سایر کاردینال‌ها را دارد)، سفرای واتیکان در کشورهای مختلف و سران دولت‌ها ابلاغ می‌شود. هم‌زمان، ناقوس‌های کلیسای سن‌پیتر به نشانه عزا به صدا و پرچم‌های واتیکان در سراسر جهان به حالت نیمه‌افراشته درمی‌آیند.
پیکر پاپ فقید، پس از وداع خصوصی اعضای بلندپایه کلیسا (کوریا) در کاخ حواریون، به کلیسای سن‌پیتر منتقل می‌شود تا زائران و مؤمنان بتوانند برای آخرین بار با رهبر خود وداع کنند.
مراسم رسمی خاکسپاری که در میدان بزرگ سن‌پیتر برگزار می‌شود، طبق قوانین مصوب سال ۱۹۹۶، باید بین چهار تا شش روز پس از مرگ پاپ انجام شود، مگر آنکه دلایل ویژه‌ای برای تأخیر وجود داشته باشد. این مراسم به دلیل جایگاه پاپ به عنوان رئیس دولت-شهر واتیکان، یک مراسم تشییع دولتی محسوب می‌شود و انتظار می‌رود علاوه بر کاردینال‌های مسئول انتخاب پاپ جدید، بسیاری از رهبران جهان، نمایندگان کشورها و مقامات عالی‌رتبه بین‌المللی در آن حضور یابند.
پس از اتمام مراسم رسمی در میدان سن‌پیتر، ترتیبات لازم برای قرار‌گرفتن پیکر پاپ در معرض دید عمومی برای آخرین وداع‌ها فراهم می‌شود و فقط پس از این مرحله، تدفین نهایی انجام می‌شود. تابوت پاپ که معمولا با لایه‌ای از سرب اندود شده و وزنی حدود نیم‌تن دارد، از «دربِ مرگ» (Porta della Morte) واقع در سمت چپ محراب اصلی کلیسای سن‌پیتر به محل دفن حمل می‌شود. در این لحظه، فقط یک ناقوس کلیسا به نشانه وداع ابدی و آغاز سفر پاپ به دیار باقی، به آرامی به صدا درمی‌آید.